Warszawa

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°13'56.28" N 021°00'30.36" E

Warszawa
Herb Warszawy Flaga Warszawy
Dewiza: Semper invicta (Zawsze niezwyciężona)
Województwo	mazowieckie
Założono	XIII wiek
Prawa miejskie	ok. 1300
Prezydent miasta	Hanna Gronkiewicz-Waltz
Powierzchnia	517,90 km²
Położenie	52° 13'56.28'' N 21° 00'30.36'' E
Wysokość	78 - 115 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	1 700 536 3284 os./km² 2 870 000
Strefa numeracyjna (do 2005)	+ (48) 022
Kod pocztowy	od 00-xxx do 05-xxx
Tablice rejestracyjne	WA, WB, WD, WE, WF, WH, WI, WJ, WK, WN, WT, WU, WW, WX, WY
Położenie na mapie Polski
Strona internetowa miasta

Warszawa (nazwa formalna: miasto stołeczne Warszawa) to miasto w centralnej Polsce, na Mazowszu; od 1596 stolica Polski. Ważny ośrodek naukowy, kulturalny, polityczny oraz gospodarczy. Największe pod względem liczby ludności (1 700 536 mieszkańców w czerwcu 2006) (dane źródłowe: [1])i powierzchni (517,90 km²) miasto w Polsce. W Warszawie mieszczą się siedziby parlamentu (Sejmu i Senatu), Prezydenta RP, Rady Ministrów i innych władz centralnych. Warszawa jest także stolicą województwa mazowieckiego.

Spis treści 1 Geografia 1.1 Położenie 1.2 Klimat 1.3 Podział administracyjny 1.4 Miasta podwarszawskie (tzw. tereny podmiejskie) 2 Nazwa miasta 3 Historia 3.1 Najważniejsze wydarzenia historyczne 4 Gospodarka 4.1 Firmy 4.2 Handel 4.2.1 Hipermarkety ogólne 4.2.2 Hipermarkety budowlano-techniczne 4.3 Przemysł 4.4 Instytucje 5 Edukacja 6 Komunikacja 6.1 Tranzyt 6.2 Mosty 6.3 Lotniska 6.4 Komunikacja miejska 6.4.1 Tramwaje Warszawskie 6.4.2 Metro Warszawskie 6.4.3 Szybka Kolej Miejska 6.4.4 Autobusy 6.4.5 Trolejbusy 6.5 Kolej 7 Kultura 7.1 Teatr 7.2 Muzyka 7.3 Muzea i galerie 8 Sport 9 Ważniejsze miejsca i zabytki wg dzielnic 9.1 Śródmieście 9.2 Wola 9.3 Wilanów 9.4 Żoliborz 9.5 Bielany 9.6 Praga Północ 9.7 Praga Południe 9.8 Mokotów 9.9 Targówek 9.10 Ochota 9.11 Włochy 9.12 Białołęka 9.13 Bemowo 9.14 Ursynów 9.15 Ursus 9.16 Wawer 9.17 Rembertów 9.18 Wesoła 9.19 Najwyższe budynki 10 Polityka 10.1 Samorząd 10.2 Prezydent 10.3 Rada Miasta 11 Miasta partnerskie 12 Ciekawostki 13 Zobacz też 14 Linki zewnętrzne

Geografia

Położenie

Warszawa jest położona w środkowym biegu Wisły na Nizinie Środkowomazowieckiej (Kotlina Warszawska) na średniej wysokości 100 m n.p.m. Lewobrzeżna część miasta jest w większości położona na Skarpie Wiślanej. Na obszarze miasta znajduje się kilka wzgórz, w większości sztucznie usypanych przez człowieka. Miasto rozciąga się po obu stronach Wisły, w równej w przybliżeniu odległości około 350 kilometrów od Karpat i Morza Bałtyckiego.

Klimat

Według klasyfikacji Wincentego Okołowicza Warszawa leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego. Według klasyfikacji Köppena natomiast przebiega tędy granica dwóch stref klimatycznych - C (umiarkowanej) i D (borealnej).

Cechami charakterystycznymi klimatu Warszawy są dość równomierne opady o średniej wieloletniej około 493 mm/rok z maksimum w czerwcu (82 mm) i minimum w lutym (18 mm). Średnia roczna temperatura wynosi +7,8°C z maksimum w lipcu (+18,0°C) i minimum w styczniu (-3,3°C). Okres wegetacyjny wynosi około 200 dni. Warszawa jest najczęściej pod wpływem mas powietrza polarno-morskiego (około 60% dni w roku) oraz polarno-kontynentalnego (około 30% dni w roku).

W Warszawie i okolicach bardzo wyraźnie zaznacza się wpływ dużej aglomeracji miejskiej na klimat (tzw. wyspa ciepła). Objawia się to poprzez wyższe średnie temperatury w centrum miasta, wyższe opady (lepsze warunki do rozwijania się równowagi chwiejnej atmosfery) oraz niższą prędkość wiatru. Z uwagi na wysoką zawartość aerozoli i zanieczyszczeń w powietrzu, zwiększa się zachmurzenie oraz pogarsza się przejrzystość powietrza, co prowadzi do zmniejszania bezpośredniego promieniowania słonecznego i zwiększenia promieniowania rozproszonego.

Podział administracyjny

Podobnie jak przed wojną, Warszawa była, poczynając od 1945, miastem wydzielonym, czyli tzw. województwem miejskim; od początku lat 60. XX w. utrwalił się podział na 7 dzielnic (w randze powiatów: Mokotów, Ochota, Praga Południe, Praga Północ, Śródmieście, Wola i Żoliborz).

Po reformie administracyjnej 1975 w Warszawie — podobnie jak w Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu — zachowano podział na dzielnice. Po wydarzeniach czerwcowych do dzielnicy Ochota włączono (w ramach represji) zbuntowany Ursus.

Od kwietnia 1994 Warszawa była związkiem komunalnym 11 gmin: Warszawa-Centrum, Warszawa-Białołęka, Warszawa-Targówek, Warszawa-Rembertów, Warszawa-Wawer, Warszawa-Wilanów, Warszawa-Ursynów, Warszawa-Włochy, Warszawa-Ursus, Warszawa-Bemowo, Warszawa-Bielany. W wyniku reform wprowadzonych przez tzw. Ustawę warszawską, od 27 października 2002 Warszawa stanowi tylko jedną gminę na prawach powiatu. Dotychczasowe gminy mają status dzielnic. Ponadto granice Warszawy poszerzyły się o niezależną dotychczas gminę Wesoła. Na dzień 30 września 2006 Warszawę zamieszkiwało 1 583 547 osób. Najgęściej zaludnione było Śródmieście (7853 osób/km²), a najrzadziej - Wilanów (375 osób/km²). Średnia dla całego miasta to 3058 osób/km². Obecnie Warszawa podzielona jest na 18 okręgów administracyjnych zwanych dzielnicami. Każda z nich posiada ograniczone kompetencje samorządowe:

Dzielnica miasta	Ludność	Powierzchnia
Mokotów	226 911	35,4 km²
Praga Południe	185 077	22,4 km²
Ursynów	143 935	44,6 km²
Wola	142 025	19,26 km²
Bielany	135 307	32,3 km²
Śródmieście	134 306	15,6 km²
Targówek	122 872	24,37 km²
Bemowo	107 197	24,95 km²
Ochota	91 643	9,7 km²
Białołęka	76 999	74 km²
Praga Północ	73 207	11,4 km²
Wawer	66 094	79,71 km²
Żoliborz	49 275	8,5 km²
Ursus	47 285	9,35 km²
Włochy	39 778	28,63 km²
Rembertów	22 688	19,30 km²
Wesoła	20 749	22,6 km²
Wilanów	15 188	36,73 km²
Razem	1 700 536	517,90 km²

Źródło: Dane miasta [2]

Miasta podwarszawskie (tzw. tereny podmiejskie)

Warszawa leży w centrum aglomeracji warszawskiej zamieszkiwanej przez około 2,5 mln osób. Zespół funkcjonalno-przestrzenny tej aglomeracji tworzy tzw. Obszar Metropolitalny Warszawy. W skład tego obszaru wchodzą:

Nazwa miasta	Ludność	Powierzchnia
Pruszków	53 803	19,15 km²
Legionowo	50 600	13,56 km²
Otwock	42 736	47 km²
Wołomin	37 000	59,52 km²
Piaseczno	32 978	16,3 km²
Piastów	25 170	5,8 km²
Ząbki	23 277	11,13 km²
Marki	21 150	26,03 km²
Łomianki	19 463	38,06 km²
Ożarów Mazowiecki	19 137	71,34 km²
Sulejówek	18 414	19,51 km²
Kobyłka	17 586	20,05 km²
Józefów	17 117	24 km²
Zielonka	17 075	79,23 km²
Konstancin-Jeziorna	23 694	78 km²
Karczew	10 600	81 km²
Razem	422 541	721,38 km²

Nazwa miasta

Nazwa Warszawy pochodzi od formy dzierżawczej imienia Warsz (skróconej formy imienia Warcisław), czyli Warszowa lub Warszewa. Popularna etymologia wywodzi nazwę od imion rybaka Warsa i wiślanej syreny Sawy.

Nazwa Warszawy w innych językach:

afr. Warskou	alb. Varshava	ang. Warsaw	arab. وارسو	bask. Barsobia	biał. Варшава	bułg. Варшава	chiń. 华沙	czes. Varšava	duń. Warszawa
esp. Varsovio	est. Varssavi	fin. Varsova	fran. Varsovie	grec. Βαρσοβία	gruz. ვარშავა	hebr. ורשה	hiszp. Varsovia	isl. Varsjá	ind. Warsawa
jap. ワルシャワ	jid. ווארשע	kaszb. Wôrszôwô	kor. 바르샤바	litew. Varšuva	łac. Varsovia	niem. Warschau	norw. Warszawa	port. Varsóvia	ros. Варшава
rum. Varşovia	serb. Варшава	słow. Varšava	szw. Warszawa	tajsk. วอร์ซอ	tet. Varsóvia	turec. Varşova	ukr. Варшава	węg. Varsó	włos. Varsavia

Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Warszawy.

Najważniejsze wydarzenia historyczne

Warszawa przechodziła w swej historii różne momenty dramatyczne, w niektórych okresach miasto podupadało. Było wielokrotnie niszczone, rabowane przez najeźdźców, ponosiło dotkliwe straty materialne i ludzkie. Jednak zawsze się odradzało.

Najważniejsze momenty historyczne to:

• przeniesienie stolicy do Warszawy 1596
• potop szwedzki
• insurekcja warszawska i porażka insurekcji kościuszkowskiej
• upadek powstania listopadowego i styczniowego
• I wojna światowa
• bitwa warszawska - Cud nad Wisłą 1920
• II wojna światowa: oblężenie Warszawy 1939, powstanie w getcie warszawskim 1943 i powstanie warszawskie 1944
• odbudowa ze zniszczeń po II wojnie światowej

Gospodarka

Firmy

Warszawa, a w szczególności warszawskie Śródmieście, należy do najważniejszych centrów biznesu w Europie Środkowej. W 2003 zarejestrowanych było 268.307 firm, a inwestorzy zagraniczni inwestowali w mieście ponad 650 milionów Euro rocznie. Dzięki korzystnym warunkom inwestycyjnym Warszawa wytwarza ponad 15% polskiego PKB.

Samo miasto w 2003 uzyskało 5 162 324 złotych dochodu, a bezrobocie spadło tu do poziomu 6,5%. Teraz (czyli w listopadzie 2006r.) poziom bezrobocia utrzymuje się na poziomie 5,5%.

Handel

Warszawa jest drugim największym po Górnośląskim Okręgu Przemysłowym ośrodkiem miejsko-przemysłowym w kraju. Ze względu na wielkość rynku konsumpcyjnego, Warszawa stanowi ważne w skali kraju centrum handlowe. W mieście znajdują się kilka bardzo dużych centrów handlowych oraz kilkanaście mniejszych. Do największych centrów handlowo-rozrywkowych należą: Arkadia, Blue City, oraz Galeria Mokotów , Promenada , Sadyba Best Mall. W Budowie: Złote Tarasy

Hipermarkety ogólne

• Carrefour - 5 obiektów
• Tesco - 5
• Géant - 4 (w tym jeden w Jankach)
• E.Leclerc - 3
• Auchan - 3 (w tym jeden w Piasecznie) - 4 w budowie Warszawa Wilanów
• Real - 2
• Makro Cash and Carry - 3 (trzeci - otwarcie pod koniec 2006)

Hipermarkety budowlano-techniczne

• Leroy Merlin - 3
• OBI - 3
• Praktiker - 3
• Castorama - 2
• IKEA - 2

Przemysł

Po II wojnie światowej, władze komunistyczne zdecydowały o odbudowie Warszawy jako ważnego centrum przemysłu ciężkiego. W mieście otwarto kilkadziesiąt wielkich fabryk, z których do najważniejszych należały Huta Warszawa, ZPC Ursus oraz Fabryka Samochodów Osobowych (FSO).

Instytucje

W Warszawie jako stolicy i największym mieście Polski mieszczą się główne siedziby ministerstw, wielu urzędów centralnych oraz ogólnopolskich i regionalnych instytucji, takich jak:

• Sąd Najwyższy
• Naczelny Sąd Administracyjny
• Najwyższa Izba Kontroli
• Narodowy Bank Polski
• Giełda Papierów Wartościowych
• Główny Urząd Statystyczny
• Telewizja Polska
• Polskie Radio

a także ambasady i konsulaty.

Edukacja

Warszawa jest największym ośrodkiem akademickim w Polsce. Swą siedzibę mają tu cztery największe uczelnie w kraju, a także ponad 62 mniejsze. Do największych warszawskich uczelni należą:

• Uniwersytet Warszawski
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
• Politechnika Warszawska
• Wojskowa Akademia Techniczna
• Szkoła Główna Handlowa
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
• Akademia Medyczna
• Akademia Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego

Studenci oraz uczniowie szkół wszystkich szczebli stanowią około 29,2% populacji Warszawy. Ich liczba w 2002 przekroczyła 500 000, z czego ponad 255 000 stanowią studenci szkół wyższych.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Wyższe uczelnie w Warszawie.

Komunikacja

Pomimo zniszczeń powstałych w wyniku II wojny światowej, powstania warszawskiego i powojennych rozbiórek już odbudowanych kamienic, jedynie kilka ciągów komunikacyjnych zostało poszerzonych i dostosowanych do dużego natężenia ruchu samochodowego. Dlatego jednym z głównych zadań miasta jest rozwój sieci transportu miejskiego, która może stać się alternatywą dla prywatnego transportu samochodowego.

Tranzyt

Warszawa nie posiada obwodnicy, a większość ruchu na osi wschód-zachód odbywa się przez środek miasta. Obecnie trwają prace nad dwiema takimi obwodnicami. Pierwsza z nich - Obwodnica Etapowa Warszawy - ma prowadzić ruch tranzytowy ulicami przelotowymi w odległości około 10 kilometrów od centrum. Jej elementami są dwa mosty: Most im. gen. Stefana Grota-Roweckiego i nowo oddany Most Siekierkowski.

Druga z obwodnic ma prowadzić fragmentami autostrady A2 (Berlin - Moskwa) oraz dróg ekspresowych S8 (Wrocław - Suwałki) i S17 (Warszawa - Lublin). Aktualnie toczą się dyskusje na temat przebiegu planowanej autostrady. Najprawdopodobniej, mimo protestów części mieszkańców, zostanie ona poprowadzona w tunelu pod południową dzielnicą miasta - Ursynowem. Jej oddanie do użytku planowane jest na lata 2008-2010.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Główne ciągi komunikacyjne Warszawy.

Mosty

Przed 1944 w Warszawie były cztery mosty, które zostały wysadzone przez wycofujących się Niemców. Po wojnie mosty systematycznie odbudowywano i budowano kolejne, tak że w chwili obecnej jest w mieście osiem przepraw mostowych. Według oficjalnych planów miasta, przewiduje się budowę sześciu kolejnych mostów.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Warszawskie mosty.

Lotniska

Warszawa posiada międzynarodowy port lotniczy Warszawa-Okęcie, zlokalizowany zaledwie 10 km od ścisłego centrum miasta. Znajduje się on w dzielnicy Włochy na osiedlu Okęcie. Obsługuje on blisko 7 milionów pasażerów rocznie oraz ponad 80 połączeń krajowych i zagranicznych dziennie. Jest to obecnie największy port lotniczy w Polsce. Jego powierzchnia wynosi ok. 834 [[Hektar|ha]. Posiada 2 terminale główne(Terminal 2 jest w budowie), terminal Etiuda dla tanich linii lotniczych oraz Terminal Cargo.

Aktualnie toczą się rozmowy na temat otwarcia drugiego portu lotniczego dla Warszawy. Najprawdopodobniej zostanie on przystosowany z istniejących już lotnisk wojskowych na północ lub zachód od miasta.

Istnieje także aktywnie używane lotnisko Warszawa-Babice (znane wśród warszawiaków jako lotnisko na Bemowie). Korzysta z niego Aeroklub Warszawski, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, a także wielu właścicieli mniejszych samolotów i śmigłowców prywatnych lotnictwa ogólnego (ang.: general aviation).

Komunikacja miejska

Zobacz więcej w osobnym artykule: Zarząd Transportu Miejskiego.

System komunikacji miejskiej w Warszawie składa się z linii autobusowych, tramwajowych, metra oraz Szybkiej Kolei Miejskiej. Wszystkie linie koordynowane są przez Zarząd Transportu Miejskiego. Do przejazdów środkami komunikacji miejskiej uprawniają bilety z paskiem magnetycznym i Warszawska Karta Miejska. Linie podmiejskie w większości zarządzane są przez firmy prywatne.

Tramwaje Warszawskie

Pierwszą linię tramwajową otwarto w Warszawie 11 grudnia 1866. 26 marca 1908 wszystkie linie tramwajów konnych zostały zelektryfikowane. W okresie międzywojennym tramwaje znacjonalizowano i wybudowano wiele nowych linii, które jednak uległy zniszczeniu w latach II wojny światowej. Po wojnie część z nich odbudowano, jednak większość uległa likwidacji.

Obecnie spółka Tramwaje Warszawskie posiada 859 wagonów i około 470 kilometrów torów. Po Warszawie jeździ na stałe 29 linii, z czego jedna nocna (chwilowo zawieszona). Dodatkowe linie działają w okresie ważnych świąt (jak na przykład linie cmentarne w okresie Wszystkich Świętych).

Większość warszawskich linii tramwajowych jest dwutorowa, ale istnieje jedna jednotorowa (z mijankami). Zbudowana w okresie międzywojennym łączy osiedlowe Boernerowo z centrum miasta.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Tramwaje Warszawskie.

Metro Warszawskie

Metro Warszawskie składa się z jednej linii metra o długości 17 km i 16 stacji. Jest obsługiwane przez 60 starszych wagonów produkcji rosyjskiej z serii 81 oraz 108 wagonów METROPOLIS firmy ALSTOM. W najbliższych latach zarząd metra zakłada dokończenie budowy I linii metra ( 7 stacji, w tym 5 aktualnie w budowie) i rozpoczęcie budowy II linii, której pierwsze 6 stacji ma powstać w latach 2007-2011. Czas przejazdu I linii wynosi ok. 28 minut. Z warszawskiego metra korzysta dziennie ponad 350 000 pasażerów.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Metro Warszawskie.

Szybka Kolej Miejska

Szybka Kolej Miejska to naziemna sieć szybkiej kolei miejskiej łączącej centrum Warszawy z jej obrzeżami oraz przedmieściami. Ma być uzupełnieniem metra i alternatywą dla autobusów podmiejskich. Kolej ta ma powstać na już istniejących torach należących do PKP Polskich Linii Kolejowych. Pierwsza linia ruszyła w 2005 r.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Warszawska Szybka Kolej Miejska.

Autobusy

Warszawa ma około 2603 kilometrów linii autobusowych, po których kursuje 1659 autobusów. Głównym węzłem komunikacyjnym jest przystanek Dworzec Centralny, który jest też głównym punktem przesiadkowym miasta. ZTM prowadzi obecnie 176 linii autobusowych, z czego 14 kursuje między północą a godziną 5 rano. Dodatkowe linie otwierane są z okazji świąt.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Autobusy miejskie w Warszawie.

Trolejbusy

Ostatnia Warszawska linia trolejbusowa (linia 51) z Dworca Południowego (obecnie stacja metra "Wilanowska") do Piaseczna, została skasowana w 1995.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Trolejbusy w Warszawie.

Kolej

Pierwszą linię kolejową w Warszawie otwarto 1849 (Kolej warszawsko-wiedeńska). Dziś Warszawa jest jednym z najważniejszych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce.

W Warszawie funkcjonuje 6 dworców kolejowych:

• Warszawa Centralna
• Warszawa Gdańska
• Warszawa Śródmieście
• Warszawa Wileńska
• Warszawa Wschodnia
• Warszawa Zachodnia

oraz kilkadziesiąt mniejszych stacji i przystanków osobowych.

Linia łącząca trzy najważniejsze dworce (Warszawa Centralna, Wschodnia i Zachodnia; tzw. linia średnicowa) prowadzi przez tzw. Tunel średnicowy w Warszawie oraz most średnicowy na Wiśle. Od lat 60. XX wieku istnieją plany przekształcenia tej linii w dodatkową linię metra.

Na terenie aglomeracji warszawskiej na trasie Warszawa Śródmieście - Podkowa Leśna - Grodzisk Mazowiecki z odgałęzieniem Podkowa Leśna - Milanówek, kursuje Warszawska Kolej Dojazdowa wykonująca przewozy pasażerskie.

Kultura

Teatr

W Warszawie znajduje się około 30 większych stałych teatrów. Wśród nich najważniejsze są Teatr Narodowy (założony w 1765) oraz Teatr Wielki w Warszawie ([3]) (założony w 1778). Szczególne uznanie zdobył TR Warszawa (dawniej Teatr Rozmaitości), który jest organizatorem eksperymentalnych przedstawień w scenerii miasta w ramach projektu Teren Warszawa.

W ostatnich latach miasto przyciąga także wielu artystów spoza głównych prądów w sztuce teatralnej. Ich działalność skupia się głównie wokół lokalnych domów kultury oraz prywatnych klubów. Latem teatry w Warszawie sa w większości zamknięte, w tym czasie odbywa się za to Konkurs Teatrów Ogródkowych.

Muzyka

W Warszawie mieści się Filharmonia Narodowa. W mieście brak odpowiedniej hali koncertowej, stąd duże koncerty muzyczne urządza się głównie w Sali Kongresowej; odbywały się także w hali Torwaru (Pat Metheny), na stadionach Gwardii (Tina Turner, Sting, Roger Waters, Joe Cocker, Metallica, Aerosmith) i Legii (Deep Purple, Guns n' Roses, Depeche Mode), na służewieckim torze wyścigów konnych (U2, Depeche Mode) czy na lotnisku na Bemowie (Michael Jackson), a mniejsze w teatrach np. w Teatrze Muzycznym Roma (King Crimson, Suzanne Vega, Jaromir Nohavica).

Muzea i galerie

W Warszawie mieści się wiele muzeów i galerii sztuki, tak państwowych, jak i prywatnych. Największe galerie to: Zachęta i Centrum Sztuki Współczesnej, zaś największe warszawskie muzea to Muzeum Narodowe oraz jego filie: na Zamku Królewskim oraz w pałacu wilanowskim.

Od 31 lipca 2004 otwarte jest Muzeum Powstania Warszawskiego ([4]). W 2008 na Muranowie ma powstać Muzeum Historii Żydów Polskich.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Muzea w Warszawie.

Sport

Warszawa posiada jeden pierwszoligowy klub piłkarski oraz kilka mniejszych klubów sportowych. Najważniejszymi z nich są Legia Warszawa oraz Polonia Warszawa.

Poniższa lista przedstawia najważniejsze warszawskie kluby sportowe oraz dyscypliny, w jakich odnoszą największe sukcesy:

• Polonia Warszawa - piłka nożna (II liga), koszykówka, szachy, lekkoatletyka
• Legia Warszawa - piłka nożna (I liga), koszykówka, szermierka, siatkówka, lekkoatletyka
• Warszawianka - piłka ręczna, pływanie
• Gwardia Warszawa - piłka nożna (IV liga), boks
• AZS AWF Warszawa - piłka ręczna
• AZS Politechnika Warszawa - siatkówka
• MKS MDK Warszawa - siatkówka, szachy
• WKM Warszawa - żużel
• MOS Wola Warszawa - siatkówka
• Warsaw Eagles - futbol amerykański
• Skra Warszawa
• MKS Varsovia Warszawa - piłka nożna i tenis

Warszawa posiada także tor wyścigów konnych Służewiec, kilka krytych lodowisk, tor łyżwiarski Stegny, kilkadziesiąt całorocznych basenów, kortów tenisowych oraz kilkaset mniejszych i większych hal sportowych. Jedyny duży stadion w Warszawie (Stadion Dziesięciolecia) obecnie wykorzystywany jest jako targowisko.

Ważniejsze miejsca i zabytki wg dzielnic

Galeria Centrum w Warszawie

Centrum Bankowo-Finansowe "Nowy Świat". W latach 1991-2000 budynek mieścił Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. Do 1990 r. siedziba Komitetu Centralnego PZPR - "Dom Partii"

Bank Gospodarstwa Krajowego w Warszawie

Plac Piłsudskiego w Warszawie

Ogród Saski w Warszawie

Fontanny w Ogrodzie Saskim

Hotel Polonia w Warszawie

Hotel Victoria w Warszawie

Skwer w Śródmieściu Warszawy

Pałac Branickich

Katedra Metropolitalna (prawosławna) pw. św. Marii Magdaleny

Wielka Synagoga

Najdłuższa ulica w Warszawie to ulica Puławska - 10 km, a najdłuższa trasa komunikacyjna to trasa W-Z - również 10 km. Najdłuższy tunel drogowy w Polsce - tunel Świętokrzyski (930m). Najdłuższy dom mieszkalny to dom przy ulicy Kijowskiej (508 m), najwyższa budowla to Pałac Kultury i Nauki (234 m).

Śródmieście

• Stare Miasto
  • Plac Zamkowy z Zamkiem Królewskim i kolumną Zygmunta III
  • Pałac Pod Blachą
  • katedra św. Jana
  • Rynek Starego Miasta
  • Barbakan
  • kościół św. Marcina
  • Kościół Matki Boskiej Łaskawej
  • Kamienica Pod Gołębiami
  • Kamienica Pod Okrętem
  • Kamienica Patrycjuszowska Burbachów
  • Kamienica Pod Chrystusem
  • Kanonia
  • Pomnik Warszawskiej Syrenki
• Nowe Miasto
  • kościół św. Jacka
  • Kościół Nawiedzenia NMP (według podania wybudowany na miejscu pogańskiej świątyni)
  • Kościół Świętego Ducha
  • Kościół św. Kazimierza
  • Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie
  • Pałac Sapiehów
  • Rynek Nowego Miasta
  • Ulica Freta
  • Ulica Mostowa
  • kościół Franciszkanów
• Mariensztat
• Trakt Królewski
  • Krakowskie Przedmieście
    • kościół św. Anny
    • kościół św. Krzyża
    • kościół Wizytek
    • Pałac Prezydencki
    • kościół Karmelitów
    • pałac Staszica
    • pomnik Mikołaja Kopernika
    • Uniwersytet Warszawski
  • ulica Nowy Świat
  • plac Trzech Krzyży
    • kościół św. Aleksandra
  • Aleje Ujazdowskie
    • Zamek Ujazdowski
    • Park Ujazdowski
    • Ogród Botaniczny
    • Pałac Sobańskich
    • Pałacyk Leszczyńskich
    • Pałacyk Wilhelma Ellisa Raua
    • Sejm
    • Senat
    • Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
    • Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego
    • Kamienica Pod Gigantami
• Ogród Saski
• Plac Teatralny z Teatrem Wielkim
• Plac Bankowy z pałacem Komisji Przychodu i Skarbu
• Plac Piłsudskiego z Grobem Nieznanego Żołnierza
• Filharmonia Narodowa
• Pałac Kultury i Nauki (PKiN)
• pałac Belweder
• Łazienki - Pałac na Wodzie, Stara Pomarańczarnia, Teatr na Wyspie, Park Łazienkowski
• Zamek Ujazdowski - Centrum Sztuki Współczesnej
• katedra polskokatolicka
• Pałac Mostowskich
• Pomnik Bohaterów Getta
• Synagoga im. Małżonków Nożyków
• Więzienie Pawiak

Wola

• Cmentarz Powązkowski
• Cmentarz Żydowski
• Muzeum Powstania Warszawskiego
• Muzułmański Cmentarz Kaukaski (ul. Młynarska)
• Muzułmański Cmentarz Tatarski (ul. Tatarska)
• Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie
• Cmentarz Ewangelicko-Reformowany w Warszawie
• Cmentarz Wolski w Warszawie
• Cmentarz Wolski Prawosławny
• Cmentarz Mariawicki
• cerkiew prawosławna pw. św. Jana Klimaka
• kaplica Mormonów

Wilanów

• Pałac w Wilanowie
• Świątynia Opatrzności Bożej
• Rezerwat Park Natoliński

Żoliborz

• cytadela warszawska

Bielany

• kościół Niepokalanego Poczęcia NMP
• Cmentarz Żołnierzy Włoskich
• Pałac Brühla na Młocinach

Praga Północ

• Kościół Matki Boskiej Loretańskiej (ul. Ratuszowa)
• ogród zoologiczny
• Prawosławna Katedra Metropolitalna pw. Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny
• Katedra Warszawsko-Praska św. Floriana
• zabytkowa Wytwórnia Wódek Koneser założona w 1897 roku

Praga Południe

• Park Skaryszewski im. I.J. Paderewskiego – (Park Skaryszewski - wortal )
• Stadion Dziesięciolecia
• Saska Kępa

Mokotów

• park Pole Mokotowskie
• park Morskie Oko
• kościół Bernardynów
• Królikarnia

Targówek

• grodzisko z przełomów IX i X wieku - zobacz: Bródno
• Cmentarz Żydowski
• Cmentarz Bródnowski (Bródzieński)
• Kościół pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego na Targówku Fabrycznym

Ochota

• Filtry Lindleya
• Fort Szczęśliwice
• Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich

Włochy

• lotnisko Okęcie

Białołęka

• Kanał Żerański

Bemowo

• Fort Bema

Ursynów

• Pałac w Natolinie
• Rezerwat Las Kabacki

Ursus

• Zakłady Mechaniczne Ursus

Wawer

• Kościół Wniebowzięcia NMP w Warszawie-Zerzniu

Rembertów

Wesoła

Najwyższe budynki

Obecnie w Warszawie odnotowuje się 97 tego rodzaju obiektów.

• Pałac Kultury i Nauki, rok oddania do użytku 1955, 42 kondygnacje, 188 m wysokości (wysokość mierzona do dachu)
• Warsaw Trade Tower, 1999, 43, 183,5 m
• Rondo 1, 2006, 43, 184 m
• Hotel InterContinental Warszawa, 2004, 48, 153,5 m
• Warsaw Financial Center, 1998, 32, 144 m
• Hotel Marriott, 1989, 40, 140 m, inne nazwy: Centrum LIM, LOT Tower
• Oxford Tower, 1979, 42, 140 m, wcześniejsze nazwy: Intraco II, Elektrim
• TP S.A. Tower, 2001, 30, 128 m
• Hotel Westin, 2003, 22, 120 m
• FIM Tower, 1996, 26, 115 m

Polityka

Samorząd

Wraz z transformacją ustroju w kraju odradza się warszawski samorząd. Po wielu publicznych dyskusjach 18 maja 1990 Sejm uchwalił ustawę o ustroju Warszawy. 27 maja w demokratycznych wyborach samorządowych mieszkańcy Warszawy wybrali swoich przedstawicieli do siedmiu gmin-dzielnic. Na prezydenta Rada m.st. Warszawy wybrała urbanistę Stanisława Wyganowskiego, który pełnił już tę funkcję od 27 stycznia 1990 na mocy decyzji premiera Tadeusza Mazowieckiego. Warszawa po 56-letniej przerwie uzyskała szansę rozwoju zgodnego z wolą swoich mieszkańców. Po raz kolejny Warszawa stała się tematem obrad Sejmu, który 25 marca 1994 uchwalił ustawę o ustroju miasta stołecznego wprowadzającą w stolicy podział na 11 niezależnych gmin. Pomimo ciągłych zmian legislacyjnych Warszawa przeżyła gwałtowny wzrost gospodarczo-inwestycyjny. W kwietniu 1995 zostało uruchomione Metro Warszawskie. Powstały nowe obiekty biurowe, centra handlowe, osiedla mieszkaniowe. Miasto stało się najbardziej atrakcyjnym, w tej części Europy, miejscem inwestowania światowych kapitałów.

Po kolejnej nowelizacji tzw. ustawy warszawskiej, Warszawa w 2002 stała się jednolitą gminą na prawach powiatu, która jest częścią województwa mazowieckiego składającą się z 18 jednostek pomocniczych, tj. dzielnic. Pierwszym prezydentem Warszawy wybranym w wyborach powszechnych i pełniącym tę funkcję w nowym ustroju miasta został Lech Kaczyński.

Prezydent

Prezydent m. st. Warszawy jest wybierany bezpośrednio przez mieszkańców stolicy na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 2002 (Dz.U.02.113.984), jednak jego zastępcy nie pochodzą z wyboru. Do prerogatyw prezydenta należą m.in. zarządzanie własnością miejską oraz nadzorowanie pracy wszystkich podległych mu samorządów dzielnicowych - zakres obowiązków określa tzw. Ustawa warszawska z 15 marca 2002 (Dz.U.02.41.361). Od 2 grudnia 2006 prezydentem Warszawy jest Hanna Gronkiewicz-Waltz.

Rada Miasta

Ustawa warszawska zniosła poprzednio istniejące gminy i ustanowiła w Warszawie jeden organizm miejski na prawach powiatu miejskiego, zarządzanego przez Radę Miasta.

W jednoizbowej Radzie Miasta Warszawy zasiada 60 rajców. Wybierani są w wyborach bezpośrednich i proporcjonalnych co cztery lata. Podobnie jak większość innych organów samorządu, Rada Miasta dzieli się na komisje, których zadaniem jest nadzór nad poszczególnymi dziedzinami życia. Obecnie Przewodniczącym Rady Miasta Stołecznego Warszawy jest Lech Jaworski.

Decyzje Rady podejmowane są zwykłą większością głosów, a następnie przesyłane prezydentowi do akceptacji. Jeśli prezydent zawetuje uchwałę, Rada Miasta ma 30 dni na rozpatrzenie veta oraz przyjęcie poprawek większością 2/3 głosów.

Każda z 18 dzielnic Warszawy posiada własną Radę dzielnicy. Pełnią one funkcje doradcze oraz zarządzają szkołami i własnością miejską na podległym im obszarze. Na czele Rady stoi Przewodniczący, ponadto wybiera ona burmistrza spośród kandydatów przedstawionych przez prezydenta.

Podczas kadencji 2006-2010 radnymi w Radzie miasta są:

• Z komitetu wyborczego Platformy Obywatelskiej:
  • Jan Bartelski
  • Paweł Czekalski
  • Magdalena Czerwosz
  • Jolanta Gruszka
  • Marcin Hoffman
  • Lech Jaworski
  • Piotr Kalbarczyk
  • Marcin Kierwiński
  • Ligia Krajewska
  • Paweł Lech
  • Dorota Lutomirska
  • Maria Łukaszewicz
  • Ewa Malinowska-Grupińska
  • Ewa Masny
  • Piotr Mazurek
  • Katarzyna Munio
  • Anna Pabisiak
  • Mariola Rabczon
  • Tadeusz Ross
  • Joanna Sasak
  • Jarosław Szostakowski
  • Maria Szreder
  • Zofia Trębicka
  • Krzysztof Tyszkiewicz
  • Maciej Wyszyński
  • Małgorzata Zakrzewska
  • Małgorzata Żuber-Zielicz
• Z komitetu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości:
  • Zbigniew Cierpisz
  • Jacek Cieślikowski
  • Dariusz Figura
  • Michał Grodzki
  • Marcin Jastrzębski
  • Olga Johann
  • Małgorzata Kobus
  • Jarosław Krajewski
  • Mieczysław Król
  • Adam Kwiatkowski
  • Maciej Maciejowski
  • Marek Makuch
  • Jakub Opara
  • Wojciech Starzyński
  • Edmund Świderski
  • Paweł Terlecki
  • Paweł Turowski
  • Stanisław Wojtera
  • Małgorzata Załęcka
  • Barbara Zawadzka
  • Tomasz Zdzikot
  • Alicja Żebrowska
• Z komitetu wyborczego Lewicy i Demokratów:
  • Adam Cieciura
  • Bartosz Dominiak
  • Andrzej Golimont
  • Mirosława Kątna
  • Dariusz Klimaszewski
  • Agnieszka Kuncewicz
  • Waldemar Marszałek
  • Paulina Piechna
  • Marek Rojszyk
  • Tomasz Sybilski
  • Sebastian Wierzbicki

Miasta partnerskie

• Astana
• Berlin
• Budapeszt
• Chicago
• Düsseldorf
• Grozny
• Haga
• Hamamatsu
• Hanoi
• Harbin
• Île-de-France
• Kijów
• Moskwa
• Rio de Janeiro
• Ryga
• Saint-Étienne
• Sankt Petersburg
• Seul
• Stambuł
• Tajpej
• Tel Awiw-Jafa
• Toronto
• Wiedeń
• Wilno

Ciekawostki

• Jeden z utworów Davida Bowiego pochodzący z płyty Low zatytułowany jest "Warszawa".
• Istnieje duński zespół rockowy o nazwie Red Warszawa.
• W Stanach Zjednoczonych jest aż dziesięć miejscowości o nazwie "Warsaw".
• Pierwsza nazwa punkowego zespołu Joy Division brzmiała "Warsaw".
• 30 września 2006 roku w Warszawie odbył się finał Miss World 2006.
• Warszawa jest jednym z kandydatów do organizacji muzycznych nagród MTV w 2007 roku.

Zobacz też

• Urząd Miasta Stołecznego Warszawy
• Warszawa jako garnizon wojskowy
• Prezydenci Warszawy
• Znani warszawiacy
• Rezerwaty przyrody w Warszawie
• Gwara warszawska
• Warszawska Straż Ogniowa
• Ważniejsze filmy, których akcja dzieje się w Warszawie
• Synagogi Warszawy
• Historia Polski

Linki zewnętrzne

• Miasto Stołeczne - oficjalny serwis stolicy Polski
• Oficjalny portal turystyczny (Stołeczne Biuro Informacji i Promocji Turystycznej)
• WarszaWikia
• Tematyczne panoramy Warszawy

Mapy:

• Interaktywny plan miasta
• Ortofotomapa Warszawy
• Plan Miasta Warszawy
• Mapy Warszawy w Google Maps
• Komunikacyjna Mapa Warszawy
• Archiwalne plany Warszawy i sieci komunikacji miejskiej