Grób Nieznanego Żołnierza
Z Wikipedii
Grób Nieznanego Żołnierza – symboliczny grób upamiętniający bezimiennych żołnierzy poległych w obronie ojczyzny.
Początki Grobu Nieznanego Żołnierza mają swe korzenie w pierwszej wojnie światowej, w czasie której zginęły miliony żołnierzy, z których wielu nie zostało nigdy zidentyfikowanych. Kraje, które poniosły największe straty, zaczęły upamiętniać nieznanych zabitych symbolicznym Grobem Nieznanego Żołnierza.
Grób zawiera zwykle szczątki nieznanego z imienia i nazwiska żołnierza, którego prawdopodobnie nigdy nie uda się zidentyfikować. W Wielkiej Brytanii po raz pierwszy pochowano Nieznanego Żołnierza w Opactwie Westminsterskim, w 11 listopada 1920 r., a w ślad za tym groby takie zaczęły stawiać inne kraje. Groby takie upamiętniają również nieznanych żołnierzy z wcześniejszych wojen.
Ostatni Grób Nieznanego Żołnierza powstał w 1982 w Iraku i prawdopodobnie nie powstanie już żaden następny – nieporównanie mniejsze straty w konfliktach wojennych i współczesne techniki identyfikacji ofiar za pomocą DNA czynią budowę takich pomników bezcelową.
[edytuj] Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie
W Polsce najsłynniejszy Grób Nieznanego Żołnierza znajduje się w Warszawie, na placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Jest fragmentem trzech środkowych arkad zniszczonego w czasie II wojny światowej Pałacu Saskiego. Powstał w 1925 roku, z inicjatywy Władysława Sikorskiego, ówczesnego ministra spraw wojskowych.
4 kwietnia 1925 w Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie pod przewodnictwem ministra Spraw Wojskowych gen. Władysława Sikorskiego oraz szefa Biura Historycznego Wojska Polskiego - historyka wojskowości gen. Mariana Kukiela odbyło się losowanie 15 pobojowisk, z których miały zostać ekshumowane zwłoki Nieznanego Żołnierza. Do losowania gen. Kukiel przedstawił następujące pobojowiska:
- Pobojowisko lwowskie z listopada 1918 łącznie z pobojowiskiem nad Wereszycą, tj. Gródka Jagiellońskiego
- Lida, kwiecień 1919 i wrzesień 1920
- Chorupań pod Dubnem, 19 lipca 1919
- Chodaczków Wielki i Nastasów pod Tarnopolem, 31 lipca i 6 sierpnia 1920
- Borkowo pod Nasielskiem, 14 i 15 sierpnia 1920
- Wólka Radzymińska, 14 i 15 sierpnia 1920
- Sarnowa Góra między Sochacinem a Ciechanowem, 21 i 22 sierpnia 1920
- Przasnysz, 21 i 22 sierpnia 1920
- Komarów, 30 sierpnia 1920
- Hrubieszów, 1 września 1920
- Kobryń, 14 i 15 września 1920
- Dytiatyn pod Haliczem, 16 września 1920
- Brzostowica Murowana, 20 września 1920
- Obuchowe pod Grodnem, 26 września 1920
- Krwawy Bór pod Papiernią, 27 i 28 września 1920
Z tych właśnie pobojowisk, na których żołnierz polski przelewał krew, wybrano drogą losowania (wyboru dokonał ogniomistrz Józef Buczkowski, kawaler Orderu Virtuti Militari), szczątki jednego nieznanego z nazwiska żołnierza, którego zwłoki wydobyto w dniu 29 października 1925 z Cmentarza Obrońców Lwowa. Wyboru zwłok dokonała Jadwiga Zarugiewiczowa, matka jednego z bohaterów, zabitych w bitwie pod Zadwórzem, którego zwłok również nie można było zidentyfikować. W dniach 30-31 października zwłoki uroczyście przewieziono specjalnym pociągiem do Warszawy i 1 listopada uroczyście pochowano. Obok trumny ustawiono urny z ziemią z pozostałych pobojowisk. Po pogrzebie zapalono obok grobu wieczny znicz.
Podczas powstania warszawskiego Niemcy zburzyli Pałac Saski, zaś sam grób został uszkodzony i przysypany gruzem. Po wojnie po jego odgruzowaniu i wmurowaniu nowych tablic z nazwami miejsc bitew z okresu II wojny światowej w dniu 8 maja 1946 roku powtórnie zapalono wieczny znicz obok grobu i włożono urny z ziemią z 24 pól bitewnych. Ciekawoską jest, że widoczne obecnie fragmenty kolumn powstały po wojnie, w czasie prac nad grobem. W wyniku zniszczeń wojennych zawaliły się całe kolumny.
W dniu 18 kwietnia 1989 roku w grobie złożono ziemię pobraną z mogił oficerów polskich pomordowanych w Katyniu.
Lokalizacja: 52°14'27.55"N, 21°00'40.55"E
 Warszawa, widok od tyłu |
 Warszawa, tablice z nazwami bitew |
 Warszawa, wieczny znicz |
[edytuj] Inne Groby Nieznanego Żołnierza w Polsce
- Grób Nieznanego Żołnierza istniał również przed drugą wojną światową w Sosnowcu – zawierał on szczątki żołnierza z wojny polsko-bolszewickiej 1920. Usytuowany był przed dworcem głównym na placu 11 Listopada. W 1939 grób uległ likwidacji. Płytę z grobu przechowano przez okres okupacji, po 1945, położono ją w miejscu egzekucji ostatniego dowódcy w Zagłębiu Związku Białego Orła, Stanisława Makarskiego. Po krótkim okresie płytę zdjęto. Szczątki płyty odnaleziono w wykopie w latach 90. na terenie byłego Komitetu PZPR, w czasie robót adaptacyjnych do potrzeb Banku BPH.
- Grób Nieznanego Żołnierza w Krakowie znajduje się przed pomnikiem Grunwaldzkim na placu Matejki.
- Grób Nieznanego Żołnierza w Łodzi znajduje się obok archikatedry św. Stanisława Kostki przy ul. Piotrkowskiej.
- Grób Nieznanego Żołnierza w Częstochowie znajduje się przy al. Sienkiewicza łączącej reprezentacyjną ulicę Częstochowy – al. NMP z placem Pod Szczytem.
- Grób Nieznanego Żołnierza w Brzesku przy ul. Kościuszki, nieopodal cmentarza parafialnego parafii św. Jakuba Apostoła w Brzesku, tuż obok kościoła Ducha Św.
 Kraków |
 Kraków, fragment pomnika |
 Łódź |
 Brzesko |
