Gwara warszawska
Z Wikipedii
Gwara warszawska – gwara regionalna języka polskiego używana przez niektórych mieszkańców Warszawy. Od 1945 w zaniku.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Gwara warszawska powstała w XVIII w. z nałożenia się na substrat polski licznych zapożyczeń z mazowieckiej odmiany polszczyzny, a także języków obcych używanych przez mieszczan i dwór królewski, a w XIX w. wzbogaciła pod wpływem niemczyzny, a potem języka rosyjskiego. Bardzo charakterystyczne dla gwary warszawskiej jest wymawianie głosek "kę", "gę" jako "kie", "gię" itd.
Do II wojny światowej istniało wiele gwar lokalnych składających się na język warsiaski, różniących się głównie zasobem leksykalnym. Były to m.in.:
- gwary dzielnic, np. praska, staromiejska, wolska, powiślańska
- gwary zawodowe, np. dorożkarska, drukarska, dziennikarska, sklepikarska, straganiarska, policyjna
- gwara przestępcza (warszawska odmiana grypsery)
- gwara żydowska (lokalna odmiana języka jidysz)
Od powstania warszawskiego, kiedy to zupełnemu zniszczeniu uległa tkanka miejska a mieszkańcy Warszawy zostali wysiedleni, gwara warszawska jest w zaniku. Powojenni warszawiacy w dużej części pochodzili spoza Warszawy i nie mieli styczności z jej przedwojennymi mieszkańcami, przez co w języku dzisiejszej stolicy dominują elementy innych gwar regionalnych, a przykłady leksykalizmów typowo warszawskich spotyka się dość rzadko.
[edytuj] Propagatorzy gwary
- Hanka Bielicka
- Stanisław Grzesiuk
- Alina Janowska
- Jan Kobuszewski
- Irena Kwiatkowska
- Zygmunt Staszczyk
- Jarema Stępowski
- Stefan Wiechecki
- Stanisław Wielanek
