Wesoła (dzielnica Warszawy)
Z Wikipedii
|
|||
 |
|||
| Organ samorządowy | Rada Dzielnicy Wesoła m. st. Warszawy | ||
| Burmistrz | Edward Kłos | ||
| Powierzchnia | 22,6 km² | ||
| Ludność | 18 482 (2003) | ||
| Tablice rejestracyjne | WX..YS, WX..YV, WX..YX, WX..YZ | ||
| Strona internetowa dzielnicy | |||
 |
|||
Wesoła - dzielnica Warszawy, włączona do miasta 27 października 2002, wcześniej oddzielne miasto. Leży w południowo-wschodniej części miasta i graniczy z warszawskimi dzielnicami Rembertów i Wawer.
Spis treści |
[edytuj] Granice Wesołej
- od północy z Zielonką
- od południa z gminą Wiązowna
- od wschodu z dzielnicami Rembertów i Wawer
- od zachodu z Sulejówkiem
[edytuj] Osiedla Wesołej
[edytuj] Wola Grzybowska
Początkowo folwark i osada należąca do gminy Okuniew. Legenda o pochodzeniu nazwy głosi, iż jej właścicielem był starosta warszawski – Grzybowski. Co najmniej od początku naszego wieku własność księcia Emanuela Bułhaka. Według spisu z 1931 r. na terenie Woli Grzybowskiej były 52 domy. W czasach II wojny światowej poważnie zniszczona, odbudowana, w 1968 r. włączona do miasta Wesoła.
[edytuj] Wesoła-Centrum
Tereny obecnego osiedla Wesoła-Centrum należały ok. 500 lat temu do dóbr wsi Długa, a w XVII w. – do gminy Okuniew. Początki osadnictwa są związane z budową Kolei Terespolskiej. W Wesołej powstała wówczas platforma przeładunkowa dla wojska rosyjskiego, która z czasem stała się przystankiem kolejowym. Wokół niego powstawały domy urzędników, kolejarzy, tramwajarzy, a także letnisko. W 1918 r. osiedle przybrało nazwę Wesoła. Dalszy rozwój wiązał się ściśle z Warszawą. Według danych z 1931 r. w Wesołej było 70 budynków mieszkalnych. Pod koniec lat trzydziestych nastąpił burzliwy rozwój budownictwa willowego, czemu sprzyjał klimat i walory krajobrazowe osiedla.
[edytuj] Groszówka
Nazwa Groszówka pochodzi od niskiej ceny ziemi – 20 kopiejek (popularnie 1 grosz) za łokieć gruntu. Piaszczyste gęsto zalesione pagórki utrudniały rozwój osadnictwa na tym terenie, ale dzięki temu współcześnie większość ulic przypomina leśne aleje, a całość jest jakby parkiem.
[edytuj] Grzybowa i Zielona
Grzybowa w XVII w. była niewielką osadą, której rozwój warunkował trakt z Grochowa do Stanisławowa, przy którym stała karczma o nazwie Zielona. W spisach z 1827 r. Grzybowa miała zaledwie trzy domy i dwunastu mieszkańców. Natomiast wokół karczmy zaczynała rozwijać się osada Zielona.
W 1895 r. Zielona była wsią w powiecie warszawskim, w gminie Okuniew, o powierzchni 245 mórg z 68 mieszkańcami. W 1795 r. Austriacy wystawili tu komorę celną. Był to murowany, klasycystyczny budynek, zburzony w 1944 r. Grzybowa i Zielona od lat 30. z biednych osad przekształciły się w pokaźne osady letniskowe, wchodzące w skład gminy Wawer. Dzisiaj są to piękne osiedla położone wśród lasów między dwiema wydmami parabolicznymi. Na jednej z nich znajduje się "Kamień Piłsudskiego", upamiętniający ćwiczenia polowe Polskiej Organizacji Wojskowej 29 kwietnia 1917, w których uczestniczył brygadier Józef Piłsudski.
[edytuj] Stara Miłosna
Stara Miłosna jest najstarszym osiedlem Wesołej, której udokumentowana historia sięga XIV w. Była to wieś szlachecka. Pierwotna nazwa to Milosina, następnie Miłośnia, Miłośna – aż do Miłosny. Przez Miłosnę wiódł trakt, którym przeganiano stada bydła, a także wożono zaopatrzenie dla Warszawy. Przy trasie istniały liczne karczmy oraz "domy pocztowe", czyli zajazdy. W I połowie XIX w. właścicielem dużej części ziem Miłosny był książę Ksawery Drucki-Lubecki, ówczesny minister skarbu, który miał tu letni pałacyk zniszczony w trakcie bitwy pod Olszynką Grochowską.
Następnie dobra Miłosny przeszły w ręce Rychłowskich, a na przełomie XIX i XX w. uległy parcelacji. W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego z 1885 r. czytamy – "na dobra Miłosny składały się folwarki: Miłosna, Borków, Kaczydół i Żurawka, nomenklatury: Pohulanka, Janówek i Zakręt oraz osada Zakręt". Ponadto Miłosna "posiada stacyą drogi żelaznej warszawsko-terespolskiej, a w odległości 17 wiorst od Warszawy jest była stacya pocztowa przy drodze bitej".
Podczas I wojny światowej w 1915 r. wojska niemieckie przejęły rosyjską linię obrony, przebiegającą przez pasmo wzgórz Starej Miłosnej, tworząc linię obronną zwaną Bruckenkopf Warschau (Przedmoście Warszawy). W latach międzywojennych Stara Miłosna staje się prosperującą miejscowością letniskową z uzdrowiskiem borowinowym dla dzieci "Nasza Chata" i lotniskiem szybowcowym. Duże zniszczenia spowodowała II wojna światowa.
Od połowy lat 80 intensywna rozbudowa osiedla i przyrost mieszkańców. Powstaje zabudowa wielorodzinna ("Osiedle 50-lecia PRL") oraz jednorodzinna. Budynki jednorodzinne zbliżają się i przekraczają granice Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Od momentu wcielenia Wesołej do Warszawy (2002) postępuje budowa infrastruktury (drogi, kanalizacja).
W roku 2005 osiedle liczyło 13000 mieszkańców, z czego 6098 było zameldowanych.
[edytuj] Plac Wojska Polskiego
Do I wojny światowej przy starej drodze stanisławowskiej istniał duży kompleks koszarów dla potrzeb wojsk carskich, w czasach II Rzeczypospolitej przekształcony w zaplecze poligonowe. Stacjonował tu Dywizjon Artylerii Pomiarowej z Torunia, dla którego wybudowano sztab, budynek orkiestry i WAK-u, a także trzy budynki mieszkalne. W latach 1949-1956 teren jednostki stał się siedzibą Centralnego Ośrodka Szkolenia Informacji Wojskowej i został objęty ścisłą tajemnicą. Od 1957 w koszarach stacjonował 1. Pułk Piechoty 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Na terenie jednostki wybudowano wiele bloków, amfiteatr, ogród działkowy "Zachęta", pawilon handlowy, Klub "Kościuszkowiec". Dzisiaj osiedle liczy 2000 mieszkańców i stanowi teren otwarty.
[edytuj] Historia wojenna i powojenna
Podczas II wojny światowej Wesoła była ośrodkiem żywej działalności konspiracyjnej. Organizatorem walki podziemnej i założycielem Piątej Kompanii Armii Krajowej Rejonu (pułku) "Dęby" w Wesołej był por. Stefan Berent – pseudonim "Steb". Piąta kampania składała się z trzech plutonów, z których pierwszy obejmował teren Wesołej, Groszówki, Grzybowej, Zielonej oraz Szkopówkę, drugi działał na obszarze Woli Grzybowskiej, Sulejówka i Żurawki, natomiast trzeci – obejmował Starą Miłosną, Żwir i Zakręt. W 1944 Piąta Kompania liczyła 100 żołnierzy.
W lipcu 1944 w związku z przygotowywaniem Niemców do obrony wysiedlono ludność i zaminowano teren. Wiele osób trafiło do Rembertowa, a także do obozu w Pruszkowie. Przez 6 tygodni przebiegał tu odcinek frontu niemiecko-sowieckiego.
Ze względu na duże zniszczenia w Warszawie, po wojnie przesiedlono na teren Wesołej ponad tysiąc mieszkańców stolicy. W 1957 r. Wesoła weszła w skład nowopowstałego powiatu otwockiego. 17 grudnia 1968 dotychczasowe osiedla połączono i utworzono miasto Wesoła w województwie warszawskim. W 1971 r. liczyło ono 8367 mieszkańców i obejmowało obszar 23 km². 27 października 2002 większość mieszkańców Wesołej w referendum zdecydowała o wejściu miasta w skład Warszawy. Wesoła stała się wtedy jedną z 18 dzielnic stolicy.
[edytuj] Zabytki
Kościół parafialny Opatrzności Bożej w Wesołej ufundowany w 1938 r. przez właściciela okolicznych dóbr księcia Emanuela Bułhaka w stylu neoromańskim. Wnętrze kościoła wypełniają freski w stylu wczesno-bizantyjskim autorstwa prof. Jerzego Nowosielskiego.
Koścół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa w Starej Miłosnej zbudowany z drewna w stylu zakopiańskim. Wybudowany po I wojnie światowej w Rokitnie pod Błoniem. W 1948 r. przeniesiony na obecne miejsce. W wyniku podpalenia w nocy z 21 na 22 stycznia 2006 zniszczeniu uległo wnętrze, obecnie pieczołowicie odtwarzane.
