Rezerwat przyrody Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego
Z Wikipedii
Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego to kompleks leśny położony przy południowym krańcu Warszawy.
Spis treści |
[edytuj] Informacje ogólne
Ochronę prawną, ze względu na swoje wartości przyrodniczo-krajobrazowe, teren ten uzyskał na mocy zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 11 sierpnia 1980 r., opublikowanego w Monitorze Polskim nr 19 z 1980 r., pod pozycją 94. Ochroną objęto 902,68 ha terenu. Jest to rezerwat krajobrazowy. Położony on jest na płaskim terenie urozmaiconym we wschodniej części wzniesieniami pochodzenia wydmowego. Pięknym akcentem krajobrazowym jest wysoka skarpa nad pradoliną Wisły, która jest jednocześnie granicą najbardziej na wschód wysuniętej części rezerwatu. Las Kabacki położony jest w południowej części Warszawy, na terenie dzielnicy Ursynów, pomiędzy dużymi arteriami komunikacyjnymi, ulicami Puławską i Łukasza Drewny. Celem ochrony jest fragment Skarpy Warszawskiej wraz z leśnym zespołem grądowym. Jest to także rezerwuar świeżego powietrza dla otaczających osiedli mieszkaniowych, wspaniałe miejsce wypoczynku i rekreacji oraz edukacji, z których to dóbr mieszkańcy Warszawy chętnie i często korzystają, szczególnie, że dojazd, poza autobusami miejskimi dodatkowo ułatwiło metro.
Już z oddali, szczególnie z ulicy Puławskiej, dobrze widoczna jest panorama zwartego kompleksu leśnego graniczącego od południa z gminami Piaseczno i Konstancin-Jeziorna. Jest to największy na Mazowszu rezerwat przyrody. Ma on nie tylko ogromne znaczenie przyrodniczo-krajobrazowe, ale i historyczne.
[edytuj] Pochodzenie nazwy
Nazwa rezerwatu pochodzi od dawnej wsi Kabaty, położonej na malowniczej, pociętej jarami skarpie wiślanej.
Imię Stefana Starzyńskiego rezerwat otrzymał z racji wykupienia tych terenów z rąk prywatnych (były to wówczas dobra rodu Branickich) na rzecz miasta w 1938 r. z inicjatywy ówczesnego prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, znanego ze swojej patriotycznej postawy. Pozwoliło to na uchronienie tego kompleksu leśnego przed modną w okresie międzywojennym parcelacją lasów na cele budowlane i zachowanie go dla mieszkańców stolicy.
[edytuj] Fauna i flora
Pomimo strat jakie Las Kabacki poniósł w okresie wojennym zachował się tu wielogatunkowy drzewostan, często o charakterze piętrowym oraz bogate runo. Są tu duże obszary porośnięte starodrzewem 120–160-letnim z licznymi pomnikowymi dębami, sosnami i bukami. W górnym piętrze drzewostanu występuje dąb szypułkowy, sosna, brzoza brodawkowata, osika, ale również buk, modrzew, lipa drobnolistna, klon zwyczajny oraz jesion wyniosły i wiąz górski. W starych drzewostanach dolne piętro tworzą takie drzewa jak lipa, dąb, grab i klon. Zdarzają się też jabłonie, grusze i trześnie. W warstwie krzewów występuje też leszczyna. W bogatym runie można spotkać bardzo rzadkie już rośliny objęte ochroną gatunkową, takie jak lilia złotogłów, widłak babimór, turzyca drżączkowata oraz wspaniałe łany konwalii majowej. Bogate środowisko roślinne sprzyja bogactwu występujących tu zwierząt. Spotkać tu można sarny, dziki, lisy, borsuki, łasice, kuny leśne i domowe, jeże, z ptaków: myszołowa, kobuza, pustułkę, krogulca, puszczyka, sowę uszatą, dzięcioła zielonego i dzięcioła czarnego, grubodzioba, krzyżodzioba, gila i inne. Z ciekawszych zwierząt można tu też wymienić rzekotkę drzewną, padalca i zaskrońca. Dla ułatwienia zwiedzania rezerwatu i jego bezpieczeństwa jak również bezpieczeństwa turystów wyznaczone są szlaki turystyczne, którymi należy się poruszać.
[edytuj] Obiekty na terenie lasu
Ciekawostką turystyczną jest stojąca na skraju lasu leśniczówka wybudowana w roku 1890 – zabytek kultury.
W południowo-wschodniej części lasu położony jest park rozrywki w Powsinie, graniczy z nim ogród botaniczny Polskiej Akademii Nauk. Obiekty te są popularnymi miejscami wypoczynku i istotnie zwiększają pieszy oraz rowerowy ruch w granicach rezerwatu.
W pobliżu zachodniej krawędzi lasu znajduje się natomiast Pomnik Ofiar Katastrofy Lotniczej samolotu "Tadeusz Kościuszko" z 9 maja 1987 roku.
Na terenie lasu znajduje się również jednostka wojskowa odpowiedzialna za obronę powietrzną stolicy. Na terenie jednostki znajduje się wielokondygnacyjne podziemne centrum dowodzenia i analizy sytuacji. Według informacji znajdujących się na tabliczce przy wejściu do jednostki – na terenie tejże jednostki, polskim naukowcom udało się złamać szyfr Enigmy.
[edytuj] Kontekst historyczny
Las Kabacki to także miejsce historyczne, związane z losami naszego kraju. Tutaj znajdują się miejsca straceń i mogiły partyzanckie z ostatniej wojny. W latach 1943-1944 chroniły się tu grupy partyzanckie i był to teren ćwiczeń oddziałów AK, szczególnie tajnych podchorążówek. W okresie powstania warszawskiego koncentrowały się tu, stąd atakowały i odbierały broń zrzutową oddziały AK zgrupowania "Grzymały". Te z nich, którym udało się przebić przez linie niemieckie stały się podstawą obrony dolnego Mokotowa.
[edytuj] Sytuacja obecna
Mimo przetrwania wielu burzy dziejowych, obecnie Las Kabacki stanął w obliczu zagrożenia.
Wraz z coraz większym zbliżaniem się zabudowań osiedla Ursynów-Natolin do granic lasu, rośnie radykalnie liczba osób go odwiedzających. Jeszcze na początku lat 90. podczas spacerów po Lesie Kabackim można było sporadycznie spotkać inną osobę. W chwili obecnej las nabiera coraz bardziej charakteru parku – w każdy weekend udają się tam setki (jeśli nie tysiące) osób.
Wynika to z faktu, że ostatnimi czasy modne stało się mieszkanie w tym rejonie stolicy, a nowe budynki powstają w błyskawicznym tempie. Powoduje to, że intensywna zabudowa coraz bardziej zbliża się do granic rezerwatu przyrody. Stoi to w sprzeczności z planem zagospodarowania przestrzennego Warszawy z 1992 r. dotyczącym ochrony rezerwatu, w tym realizacji projektowanego parku Wyżyny. Park ten miał być strefą buforową dla rezerwatu, miejscem rekreacji i wypoczynku mieszkańców stolicy usytuowanym na granicy z rezerwatem przyrody. Miał pozwolić właścicielom tych terenów na prowadzenie działalności związanej z tą sferą życia.
W 1995 r. dr Ewa Kicińska z zespołem wykonała, na zlecenie ówczesnego wojewódzkiego konserwatora przyrody Czesława Łaszka, opracowanie dotyczące znaczenia, funkcjonowania i dopuszczalnego sposobu zagospodarowania otuliny.
Wbrew temu opracowaniu, w otulinie rezerwatu, jak i w samym rezerwacie, wycięto już dziesiątki drzew.
Pojawiły się protesty społeczne i artykuły prasowe o znamiennych tytułach: "Alarm dla Lasu Kabackiego", "Wycięte drzewa", "Zabiegi Piłą", "Moczydłowska rozpaczy", "Drzewa na stole operacyjnym", itp. Protestowali też w tej sprawie radni Ursynowa.
[edytuj] Flora
- ochrona ścisła
- Lilium martagon
- Lycopodium clavatum
- ochrona częściowa
- Carex arenaria
- konwalia majowa (Convallaria maialis)
- Frangula alnus
[edytuj] Zobacz też
rezerwaty przyrody w Warszawie
