Plac Piłsudskiego w Warszawie
Z Wikipedii
Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego znajduje się w centrum Warszawy, pomiędzy Ogrodem Saskim a ulicami Moliera, Królewską i Ossolińskich. Na zachód od niego ciągnie się Oś Saska. Powstał w 1791 r., kiedy jako dziedziniec Pałacu Saskiego stał się ogólnodostępny. Kolejno nosił nazwy:
- Plac Saski (1814)
- Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego (1928)
- Adolf-Hitler-Platz (1940)
- Plac Zwycięstwa (1946)
- Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego (1990)
Dziedziniec Pałacu Saskiego był oddzielony od Krakowskiego Przedmieścia budynkami w których mieściły się królewskie stajnie i kuźnie. Brama mieściła się przy dzisiejszej ulicy Bagińskiego. Zniszczony po powstaniu listopadowym Pałac Saski, został znacząco przebudowany, wtedy też powstała charakterystyczna kolumnada. Na placu znajdował się ustawiony w 1841 r. obelisk "Za wierność swojemu monarsze", poświęcony polskim generałom, którzy tłumili powstanie listopadowe. Został on rozebrany, aby zrobić miejsce dla wybudowanego w latach 1894-1912 Soboru pw. św. Aleksandra Newskiego, który miał świadczyć o dominującej pozycji prawosławia w Polsce. Sobór, wspaniałe dzieło peterburskiego architekta Leontija N. Benoisa, rozebrano w latach 1924-1926. Rozbiórka spotkała się z krytyką, szczególnie z zagranicy.
W 1923 r. postawiono tam pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, który został wysadzony podczas II wojny światowej. Obecnie znajduje się on przed Pałacem Prezydenckim. W okresie międzywojennym planowana była budowa pod placem stacji metra, skrzyżowania obu linii. Świadczy to o tym, że rola i symbolika tego miejsca była wtedy inna niż obecnie. Naziści podczas II wojny światowej postawili tam pięciometrowa litera "V" symbolizująca zwycięstwo Wehrmachtu, została ona spalona przez Polaków w ramach małego sabotażu. Pałac Saski wraz z Pałacem Brühla został wysadzony przez wycofujących się hitlerowców w 1944 r. Jedyny istniejący do dzisiaj fragment zachodniej zabudowy to powstały w 1925 r. Grób Nieznanego Żołnierza, początkowo mieścił się on w kolumnadzie Pałacu Saskiego.
2 czerwca 1979 r. na tym placu Jan Paweł II odprawił słynną mszę podczas swojej pierwszej pielgrzymki do Polski. Dla upamiętnienia tego wydarzenia w latach osiemdziesiątych układano krzyż z kwiatów w miejscu, gdzie stał ołtarz, co zmusiło władze do zamknięcia płyty placu pod pretekstem przebudowy. Msza ta obecnie jest upamiętniona tabliczką, trwają dyskusje nad pomnikiem upamiętniającym ją oraz Jana Pawła II, który ma się na tym placu znaleźć.
14 sierpnia 1995 odsłonięto w pobliżu placu pomnik Józefa Piłsudskiego. Jest on często krytykowany za niefortunną lokalizację: żołnierze podczas zmiany warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza stoją do niego tyłem, wokół niego parkują samochody. Ma on być przeniesiony na samą płytę placu przy jego najbliższej przebudowie.
26 maja 2006 r. Papież Benedykt XVI odprawił na placu Piłsudskiego mszę, w ramach swojej pielgrzymki, w tym samym miejscu, w którym 27 lat wcześniej mszę odprawił jego poprzednik, papież Jan Paweł II.
W najbliższych latach planowana jest odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brüla, oraz stojących niegdyś od strony ulicy Królewskiej kamienic, a także postawienie pomnika papieża Jana Pawła II. Przewidziane jest stworzenie po dwóch stronach placu szpalerów drzew, które zasłonią uważane za niepasujące architektonicznie budynki Hotelu Victoria (zbudowanego w latach 1974-1976) oraz biurowca Metropolitan (zbudowanego 2001-2003, dzieła słynnego architekta Normana Fostera).
