Stadion Dziesięciolecia

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Stadion X-lecia w Warszawie

Stadion Dziesięciolecia – a właściwie Stadion im. Dziesięciolecia PRL, największy warszawski obiekt sportowy, niegdyś sztandarowa budowla socjalizmu, obecnie wykorzystywany do celów handlowych jako bazar i targowisko.

[edytuj] Historia

W 1953 SARP rozpisał konkurs na "stadion olimpijski" dla Warszawy. Wygrał go zespół architektów pod przewodnictwem Jerzego Hryniewieckiego (a także Zbigniew Ihnatowicz i Jerzy Sołtan). Prace rozpoczęły się jeszcze w tym samym roku. Kierował nimi sam naczelny architekt, a w skład jego zespołu weszli m.in. Marek Leykam, Czesław Rajewski i Konstanty Jankowski. Do budowy korony stadionu użyto gruzów zabudowy Warszawy zniszczonej po powstaniu warszawskim i w latach powojennych.

Stadion docelowo miał stać się obiektem typu olimpijskiego. Arena zawiera pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej oraz bieżnię lekkoatletyczną (400 metrów długości). Trybuny odkryte ze stałymi ławami drewnianymi zgodnie z projektem mieściły 71 008 osób, choć w czasach największych imprez masowych na trybunach zasiadało ponad 100 000 ludzi. W okolicach stadionu zlokalizowano parking samochodowy na 900 maszyn, boisko treningowe, niewielką halę treningową oraz park.

Wkrótce po otwarciu Stadion przejął od stadionu Legii Warszawa rolę reprezentacyjnego obiektu sportowego stolicy. Do końca epoki PRL na Stadionie Dziesięciolecia odbywały się najważniejsze imprezy sportowe w kraju, m.in. ważniejsze piłkarskie mecze międzynarodowe, Derby Warszawy, mistrzostwa Polski w lekkiej atletyce czy finisze Wyścigu Pokoju. Stadion X-lecia był także wykorzystywany do celów kulturalnych i propagandowych: odbywały się na nim koncerty, masówki, dożynki i uroczyste obchody ważnych dla PRL rocznic. W 1968 w czasie ogólnokrajowych dożynek Ryszard Siwiec dokonał na stadionie samospalenia w proteście przeciwko agresji na Czechosłowację.

Po 1983 stadion niszczał, a jego remont uznany został za nieopłacalny. W zamian za utrzymanie obiektu, stadion został w 1989 wydzierżawiony przez miasto do celów handlowych firmie Damis, która założyła tam "Jarmark Europa". Z ponad 5 tysiącami podmiotów gospodarczych jest to jedno z największych targowisk w Europie, a jego obroty sięgają według CBŚ 12 miliardów złotych na rok (dane za 2001, według danych oficjalnych obroty w tym okresie wyniosły nieco ponad 500 milionów).

Według danych policji jest to także jeden z najważniejszych węzłów handlu nielegalnym oprogramowaniem, bronią, przemycanym alkoholem i papierosami. W latach 1995-2001 przeciwko handlowcom użytkującym stadion wszczęto ponad 25 tysięcy postępowań przygotowawczych. Zarekwirowano także około 10 milionów pirackich płyt CD i kaset wideo.

Nielegalny handel, zwłaszcza bronią, stał się tematem w powieści sensacyjnej Piąta Międzynarodówka, Jacka Kinga, w której autor poświęca stadionowi kilka rodziałów.

[edytuj] Przyszłość

W miejscu obecnego stadionu dziesięciolecia ma stanąć stadion narodowy dla ok. 70000 widzów. Budowany będzie w latach 2007-2010, i będzie jedną z aren Mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2012 (o ile Polska i Ukraina wygrają walkę o te mistrzostwa). Obok nowego wybudowanego stadionu mają stanąć: nowa stacja kolejowa "Stadion", nowoczesny hotel, basen olimpijski, centrum kongresowe i oczywiście stacja metra Stadion. W czasie trwania mistrzostw Europy rozgrywane na nim będzie: mecz otwarcia, mecze grupowe, ćwierćfinał i półfinał.