Parlament
Z Wikipedii
Parlament - w państwach o demokratycznych systemach władzy, jest to najwyższy organ przedstawicielski, a jednocześnie zasadniczy organ władzy ustawodawczej. Zasiadają w nim przedstawiciele obywateli danego kraju, wybrani w drodze wyborów parlamentarnych, którzy wybierani są na kadencję trwającą zazwyczaj ok. 3-5 lat.
Parlament może być:
- jednoizbowy, jak np. w Szwecji
- dwuizbowy, jak np. we Francji, Niemczech
W Polsce parlament składa się z dwóch izb:
Obie izby posiadają tzw. inicjatywę ustawodawczą, czyli mogą występować z nowymi projektami aktów prawnych (ustaw, uchwał, itp.). Ponadto parlamentarzyści zajmują się takimi sprawami, jak uchwalanie budżetu, powoływanie i kontrola bieżącej działalności rządu.
We Francji w XIII wieku z Rady Królewskiej wykształcił się organ sądowniczy który od XIV wieku był zwany Parlamentem. Przejął on po części obowiązki Sądu Królewskiego, ponieważ ten mógł orzekać tylko w obecności króla, a wraz z rozrostem domeny królewskiej rozrosła się również jurysdykcja królewska i Sąd Królewski nie był w stanie orzekać we wszystkich sprawach. Od XIV wieku Parlament działał już jako sąd królewski w paryskiej Cite. W późniejszym czasie Parlamentów powstawało coraz więcej. W konsekwencji tego w XVIII wieku we Francji działało już 16 Parlamentów.
Parlament francuski składał się z 82 sędziów którzy to kupowali swoje stanowiska. Polegało to na wpłaceniu do kasy królewskiej określonej kwoty pieniężnej, która miała stanowić zabezpieczenie przed usunięciem sędziego ze swego stanowiska. (często w kasie królewskiej nie było tyle pieniędzy żeby móc spłacić danego sędziego) W ten sposób sędziowie uniezależnili się od króla i mogli działać niezawiśle.
Parlament orzekał tylko w 3 rodzajach spraw - w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych. Od wyroków wydawanych przez Parlament nie można było wnosić apelacji. Jedynym wyjściem była kasacja dokonywana przez Rade Królewską.
Parlament składał się z czterech izb:
- Izba Wielka (zwana także Izbą Rozpraw)
- Izba Dochodzeń
- Izba Wieżyczki
- Izba Skarg
Jednym z uprawnień Parlamentu jaki najwyższej władzy sądowniczej było również rejestrowanie uchwał królewskich. Parlament mógł jednak nie wyrazić zgody na zarejestrowanie ustawy wydanej przez króla, taki przypadek nazywamy wetem kieszonkowym. Od tego systemu istniał jednak wyjątek, było nim pojawienie się króla w Parlamencie. Król zasiadał wtedy na łożu sprawiedliwości - tym samym Parlament stawał się na powrót częścią Rady Królewskiej i musiał zaakceptować wszystkie decyzje króla.
