Kobalt
Kobalt is een scheikundig element met symbool Co en atoomnummer 27. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.
Inhoud |
[bewerk] Ontdekking
Door de Egyptenaren, Grieken en Romeinen werden kobaltverbindingen gebruikt voor het kleuren van glas. In Perzië is eens een ketting gevonden met door kobaltverbindingen gekleurde blauwe glaskralen uit ongeveer 2250 v. Chr. De Chinezen gebruikten in de tijd van het Tang- en Ming-dynastie kobaltverbindingen voor het kleuren van porselein.
Het element zelf werd omstreeks 1737 ontdekt door George Brandt tijdens het onderzoeken van mineralen. Deze Zweedse wetenschapper was toen in staat om aan te tonen dat kobalt zorgde voor de blauwe kleur en niet - zoals eerder aangenomen - bismut.
Het woord kobalt komt van het oorspronkelijk Duitse kobold; de naam die vaak door mijnwerkers gebruikt werd. Kobalt trekt het giftige arsenicum aan en joeg daarom angst aan bij de mijnwerkers.
[bewerk] Toepassingen
Net als in de oudheid wordt kobalt(II)oxide, beter bekend onder de triviale naam kobaltblauw, gebruikt als pigment voor glas en porselein. Andere toepassingen van kobalt zijn:
- In allerlei legeringen
- Als component in sterke magnetische materialen
- Katalysator in de chemische- en olieindustrie
- Elektroden in batterijen
Verder wordt het isotoop 60Co toegepast bij radiotherapie en de bestraling van voedsel,medische artikelen, verpakkingsmateriaal voor de voedsel industie, cosmetica, stekpotten voor tuinders en zo nog vele producten.
[bewerk] Opmerkelijke eigenschappen
Het zilverkleurige kobalt is ferromagnetisch. Samen met nikkel en ijzer wordt het vaak in grote hoeveelheden aangetroffen in meteorieten.
[bewerk] Verschijning
In de aardkorst komt kobalt voor als cobaltiet, erythriet, skutterudiet en andere mineralen. De grootste hoeveelheden kobalterts worden gedolven in China, Zambia, Rusland en Australië.
[bewerk] Isotopen
| Meest stabiele isotopen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
| 56Co | syn | 77,27 d | EV | 4,566 | 56Fe |
| 57Co | syn | 271,79 d | EV | 0,836 | 57Fe |
| 58Co | syn | 70,86 d | EV | 2,307 | 58Fe |
| 59Co | 100 | stabiel met 32 neutronen | |||
| 60Co | syn | 1925,1 d | β | 2,824 | 60Ni |
In de natuur komt één stabiele isotoop (59Co) voor en een groot aantal (ruim 20) radioactieve, waarvan 60Co de langste halfwaardetijd heeft. Het vervallen van kobalt-60 naar het stabiele nikkel-60 is de belangrijkste reden om na uitgebruikname zo'n 20 tot 150 jaar te laten afkoelen alvorens te beginnen met de ontmanteling van een kerncentrale.
[bewerk] Toxicologie en veiligheid
In poedervorm is kobalt brandbaar. Op een paar uitzonderingen na zijn kobaltverbindingen matig giftig. 60Co is een krachtige γ straler en kan daardoor kankerverwekkend zijn. Kobalt kan allergische reacties veroorzaken.
| Scheikundige Elementen en Isotopen |
| Periodiek systeem: Standaard | Alternatief | Elektronenconfiguratie |
| Isotopentabel: Op element: Compleet | In delen | Op atoommassa |
| Lijst met elementen: Op naam | Op symbool | Op nummer |
