Zilver
Zilver is een scheikundig element met symbool Ag en atoomnummer 47. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.
Inhoud |
[bewerk] Ontdekking
Zilver wordt al sinds het begin van onze jaartelling gebruikt voor versiersels en betaalmiddelen. Uit opgravingen blijkt dat al 4000-3500 v. Chr. zilver werd gescheiden van lood op eilanden in de Egeïsche Zee en Anatolië.
Vaak werd zilver geassocieërd met de maan, de zee en verschillende goden. In de alchemie werd voor zilver het symbool van een halve maan gebruikt en alchemisten noemden het Luna. Van het metaal kwik werd gedacht dat het een soort zilver was. In sommige talen blijkt dat nog uit de naam die kwik heeft zoals quicksilver in het Engels of kwikzilver (= levend zilver) in wat ouder Nederlands. Veel later bleek het om twee volstrekt verschillende elementen te gaan.
De naam zilver is afkomstig van het Angelsaksische seolfor siolfur. In het Latijn heet zilver argentum, waar zilver het symbool Ag aan dankt.
[bewerk] Toepassingen
Tegenwoordig wordt zilver vooral als zilverhalogeniden in de fotografie gebruikt. Andere toepassingen van zilver zijn:
- de goede elektrische geleiding van zilver maakt het een zeer geschikt materiaal in elektrische en elektronische producten. In circuits wordt zilver (of zilverlegeringen) gebruikt om componenten met elkaar te verbinden.
- Voor spiegels van zeer hoge kwaliteit is zilver geschikt omdat het over goede licht reflecterende eigenschappen bezit. Maar meestal wordt hiervoor aluminium gebruikt omdat het veel goedkoper is.
- In sommige landen bevat muntgeld nog zilver, maar hiervoor worden steeds vaker andere metalen gebruikt. Er zijn minstens 14 talen waarin voor zilver en geld hetzelfde woord wordt gebruikt.
- De glans van zilver maakt het een gewild metaal voor sieraden. Meestal wordt hiervoor Sterling zilver gebruikt dat een legering is van 92,5% zilver en 7,5% andere metalen zoals koper.
- In de tandheelkunde wordt zilver gebruikt omdat het relatief makkelijk in de juiste vorm te maken is en niet giftig is.
- Vanwege de desinfecterende eigenschappen wordt zilver tegenwoordig ook weer gebruikt voor het zuiveren of zuiver houden van drinkwater. Speciaal voor kleine hoeveelheden water (100 liter - 10 m3) is zilver eenvoudiger te doseren en toe te passen dan chloor.
- Als katalysator wordt zilver in de industrie gebruikt voor bijvoorbeeld de productie van formaldehyde en etheenoxide
Een zeer opmerkelijke toepassing van zilver is als zilverjodide dat fijn verneveld wordt gebruikt om mist te reduceren rondom vliegvelden.
[bewerk] Opmerkelijke eigenschappen
Zilver is een eenvoudig te bewerken metaal dat iets harder is dan goud en beschikt over een zilverwitte glans. Van alle metalen heeft zilver de beste elektrische geleidbaarheid, zelfs beter dan koper. Toch wordt in elektrische schakelingen meestal koper gebruikt omdat dat minder kostbaar is. Daarnaast geleidt zilver van alle metalen warmte het best en heeft het de hoogste optische reflectie (tenminste als het zichtbaar licht betreft; ultraviolet licht reflecteert het slecht). Zilverhalogeniden zijn gevoelig voor licht.
[bewerk] Temperaturen
De smelttemperatuur van zilver is 961.78 °C ofwel 1763.2 °F. Kookpunt van zilver is 2162 °C ofwel 3924 °F.
[bewerk] Verschijning
In de natuur komt zilver zowel ongebonden als in combinatie met zwavel, arsenicum, chloor en andere elementen voor. De belangrijkste bronnen zijn te vinden in Mexico, Canada, Peru en de Verenigde Staten.
[bewerk] Isotopen
| Meest stabiele isotopen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
| 107Ag | 51,839 | stabiel met 60 neutronen | |||
| 108Ag | syn | 418 j | EV | 2,027 | 108Pd |
| 109Ag | 48,161 | stabiel met 62 neutronen | |||
Van zilver komen er in de natuur twee stabiele isotopen (107Ag en 109Ag) voor in ongeveer gelijke verhouding. Daarnaast zijn er ongeveer 28 radioactieve isotopen bekend met halfwaardetijden variërend van enkele honderden jaren tot enkele minuten.
[bewerk] Toxicologie en veiligheid
Metallische zilver is niet schadelijk maar veel zilver bevattende verbindingen zijn wel giftig en kunnen kankerverwekkend zijn. Sommige zilververbindingen kunnen de ziekte argyrie veroorzaken die permanente grijze of zwarte vlekken veroorzaakt op de huid. Hoewel dat niet schadelijk is, wordt een lijder hiervan er niet aantrekkelijker op.
| Scheikundige Elementen en Isotopen |
| Periodiek systeem: Standaard | Alternatief | Elektronenconfiguratie |
| Isotopentabel: Op element: Compleet | In delen | Op atoommassa |
| Lijst met elementen: Op naam | Op symbool | Op nummer |
