Radium

Radium is in 1898 ontdekt door Marie Curie tijdens het onderzoeken van het mineraal uraniniet toen, na het verwijderen van uranium uit het mineraal, het residu nog steeds radioactief bleek te zijn. In 1902 is radium met behulp van elektrolyse van radiumchloride voor het eerst geïsoleerd door Curie en Andre Debierne.

De naam radium is afgeleid van het Latijnse radius dat als straal kan worden opgevat.

[bewerk] Toepassingen

Tot halverwege de 20e eeuw werd radium veel gebruikt in lichtgevende verf voor o.a. wijzers van horloges en klokken. Sinds hier krachtiger en veiliger alternatieven voor bekend werden, werd radium steeds vaker vervangen door kobalt-60 en cesium-137. Toepassingen waarvoor radium nog steeds wordt gebruikt zijn:

neutronenbron bij hoog energetische natuurkundige experimenten.
Radiumchloride wordt soms voor medische doeleinden gebruikt om het edelgas radon te produceren, dat kan worden gebruikt bij kankeronderzoek.

De (oude) eenheid voor radioactiviteit curie is gebaseerd op ²²⁶Ra.

[bewerk] Opmerkelijke eigenschappen

Het uiterst radioactieve radium is het zwaarste bekende aardalkalimetaal dat chemische gezien vrijwel identiek is aan barium. Hoewel het metaal van zichzelf helder wit of zilverkleurig is, verandert dat bij contact met lucht in donkergrijs tot zwart. Radium is luminescent (zwak blauwe kleur) en reageert met water onder vorming van radiumhydroxide.

[bewerk] Verschijning

Aangezien radium ontstaat uit het verval van uranium, wordt het altijd aangetroffen in uraniummijnen. De belangrijkste vindplaatsen liggen in Congo, Canada, Tsjechië, Australië en het westen van de Verenigde Staten.

[bewerk] Isotopen

Meest stabiele isotopen
Iso	RA (%)	Halveringstijd	VV	VE (MeV)	VP
²²⁶Ra	syn	1600 j	α	4,871	²²²Rn
²²⁸Ra	syn	5,75 j	β	4,300	²²⁸Ac

Van radium zijn 25 radioactieve isotopen bekend, waarvan er vier op aarde in de natuur worden aangetroffen. ²²⁶Ra dat ontstaat uit het het verval van uranium-238 is met een halfwaardetijd van 1600 jaar de meest stabiele isotoop.

[bewerk] Toxicologie en veiligheid

Radium is uiterst radioactief en het vervalproduct radon is een kleur- en geurloos radioactief gas. Omdat radium chemische gezien veel overeenkomsten vertoont en verwisseld kan worden met calcium, kan het schade aanrichten als het wordt ingebouwd in botten. Daarnaast kan radium kankerverwekkend zijn. Bij het opslaan van radium is goede ventilatie een vereiste om te voorkomen dat er verhoogde concentraties van radon ontstaan.

Scheikundige Elementen en Isotopen

Periodiek systeem: Standaard | Alternatief | Elektronenconfiguratie

Isotopentabel: Op element: Compleet | In delen | Op atoommassa

Lijst met elementen: Op naam | Op symbool | Op nummer