Mineraal

Een mineraal is een stof die in gedegen vorm in de vrije natuur voorkomt. De meeste mineralen komen voor in vaste, kristallijne vorm, maar er zijn er ook, zoals obsidiaan die een amorfe structuur hebben. De wetenschap die mineralen bestudeert wordt mineralogie genoemd.

Mineralen worden in het veld vaak herkend aan hun kristalvorm, hun kleur, de kleur die zij afgeven wanneer zij gekrast worden, hun hardheid, hun smeltgedrag, hun associatie met andere mineralen enz. Deze klassieke vorm van herkenning vergt veel ervaring en is niet altijd steekhoudend. In de geologie is men daarom hoe langer hoe meer gaan vertrouwen op analyse achteraf, vooral door Polarisatie-microscopie (lichtmicroscopie met gepolariseerd licht), Röntgen-poederdiffractie, Röntgenfluorescentie spectrometrie, Elektronenstraal micro-analyse (elektronmicroprobe) en atoom absorptie spectrometrie. In sommige gevallen wordt Infrarood-analyse toegepast.

[bewerk] Onderverdeling

Het mineralenrijk wordt doorgaans in negen groepen verdeeld, de zgn. indeling volgens Dana. Elke groep omvat elementen of verbindingen met een specifieke structuur:

De elementen: de natuurlijk voorkomende elementen, nog verder onderverdeeld in
- De metalen, zoals kwik, zilver, goud, platina, lood, tin, zink, ijzer
- De niet-metalen, zoals arseen, koolstof, zwavel en antimoon.
De sulfiden en verwanten
- sulfiden, zoals pyriet (FeS₂) en cinnaber (HgS)
- seleniden, zoals bornhardtiet (Co₃Se₄)
- telluriden, zoals tetradymiet (Bi₂Te₂S)
- arseniden, zoals saffloriet (CoAs₂)
- antimoniden, zoals dyskrasiet (Ag₃Sb)
De halogeniden, verbindingen met halogenen, zoals haliet (keukenzout, NaCl), ferruciet en mendipiet
De oxiden en hydroxiden, zoals cupriet (Cu₂O), bruciet (Magnesiumhydroxide, Mg(OH)₂), diaspoor (AlO(OH))
De verbindingen met zuurstof 'in drieomringing', hier bestaat het anion uit een centraal deeltje omringd door drie zuurstofdeeltjes, zoals
- boraten, met BO₃^3-
- nitraten, met NO₃^-
- jodaten, met IO₃^-
De verbindingen met zuurstof 'in vieromringing' met een element uit groep 6 en 16, hier bestaat het anion uit een centraal deeltje pyramidaal omringd door vier zuurstofdeeltjes, zoals
De verbindingen met zuurstof 'in vieromringing' met een element uit groep 5 en 15, hier bestaat het anion uit een centraal deeltje pyramidaal omringd door vier zuurstofdeeltjes, zoals
- fosfaten
- arsenaten
De silicaten, bestaande uit SiO₄-piramiden. Deze piramiden kunnen los voorkomen, in duo's, in kettingvorm, in lagenvorm of driedimensionaal gebonden worden.
De organische verbindingen, zoals kolen en harsen.