Seconde
Het woord seconde is afkomstig van het Latijnse gradus secundus dat letterlijk tweede stap betekent. Voor een deel heeft dat betrekking op het zestigtallige stelsel zoals dat in Babylon in gebruik was. Men verdeelt vandaag de dag nog steeds uren en cirkels in eerst 60 minuten en (als tweede stap) deze weer in 60 seconden. De seconde wordt ook wel weergegeven met het symbool ". Het woord heeft betekenissen in de natuurkunde, de wiskunde en de muziek.
Inhoud |
[bewerk] Betekenissen
[bewerk] Natuurkunde
- De seconde is de internationale standaardeenheid van tijd. Zij is gedefinieerd als de duur van 9.192.631.770 perioden van de straling die correspondeert met de overgang tussen de twee hyperfijn energieniveaus van de grondtoestand van cesium-133.
Doordat de seconde nu niet langer gedefinieerd is als een vast gedeelte van de dag, is het noodzakelijk geworden nu en dan een schrikkelseconde in te voegen.
[bewerk] Wiskunde
[bewerk] Muziek
- Ook in de muziek wordt soms van 'seconde' gesproken, maar dit woord is dan niet afgeleid van 'gradus secundus'. In dat veld is het echter gebruikelijker om van secunde te spreken.
[bewerk] Geschiedenis van de seconde als tijdseenheid
De seconde is een oude eenheid. De oorspronkelijke definitie van de seconde is gebaseerd op de definitie van een etmaal. De seconde is één zestigste deel van een minuut, een minuut is één zestigste van een uur, en een uur is één vierentwintigste van een etmaal. Als een etmaal wordt gezien als de tijd tussen twee opeenvolgende hoogste zonnestanden blijkt dat deze definitie niet nauwkeurig genoeg is, want de duur van een etmaal kan, o.a. door de niet-cirkelvormige aardbaan, enigszins variëren.
Om de seconde te standaardiseren werd een gemiddeld etmaal gedefinieerd, en de seconde werd één 86.400ste daarvan (60 × 60 × 24).
Deze definitie voldeed prima, totdat astronomen erachter kwamen dat ook de gemiddelde dag niet zo constant is als men zou willen. De aarde draait namelijk steeds langzamer. In 1956 werd door de Internationale Commissie voor Maten en Gewichten de gemiddelde dag van het jaar 1900 als officiële uitgeroepen, en de seconde werd gedefinieerd als één 31.556.925,9747-ste van dat jaar. Deze definitie was niet handig, want niemand kon meer meten hoe lang het jaar 1900 precies geduurd had.
Met de introductie van de atoomklokken werd het mogelijk de seconde uiterst nauwkeurig te definiëren. De hierboven genoemde atomaire definitie is in 1967 internationaal vastgelegd. Sindsdien worden er af en toe schrikkelseconden aan de officiële tijd toegevoegd om ervoor te zorgen dat deze in de pas blijft lopen met de draaiing van de aarde.
