Tantalium
Tantalium of Tantaal is een scheikundig element met symbool Ta en atoomnummer 73. Het is een grijsblauw overgangsmetaal.
Inhoud |
[bewerk] Ontdekking
Tantalium is in 1802 in Zweden ontdekt door Anders Ekeberg en in 1820 voor het eerst geïsoleerd door Jöns Jacob Berzelius. Veel chemici in die tijd dachten dat tantalium een niobium isotoop was, maar in 1866 kwam daar verandering in toen aangetoond werd dat tantalium- en niobiumzuren verschillende verbindingen waren.
In het begin van de 20e eeuw werd onzuiver tantalium gebruikt als gloeidraad in lampen. Later werd dat vervangen door wolfraam.
De naam Tantalium is afkomstig van het Griekse Tantalos dat een mythisch karakter is.
[bewerk] Toepassingen
In poedervorm wordt tantalium veelvuldig gebruikt bij de productie van elektronische componenten, voor condensatoren. Andere toepassingen van tantalium zijn:
- In legeringen waarvoor een hoog smeltpunt belangrijk is.
- Als grondstof bij de productie van hoogwaardige gereedschappen, vliegtuig motoren, kernreactoren en raketonderdelen.
- De goede buigzame eigenschap maakt tantalium geschikt voor het trekken van draden, waar andere metalen zoals aluminium opgedampt kunnen worden.
- Tantaliumoxide wordt vanwege de hoge brekingsindex gebruikt voor lenzen.
Omdat zuiver tantalium vrijwel immuun is voor lichaamsvloeistoffen, wordt het soms gebruikt voor implantaten.
[bewerk] Opmerkelijke eigenschappen
Tantalium is een zeer buigzaam, hard en zwaar metaal dat eenvoudig te bewerken is. Het is zeer resistent tegen zuren en andere corroderende chemicaliën. Bij temperaturen onder de 150°C wordt het alleen aangetast door geconcentreerde waterstoffluoride oplossingen en zwaveltrioxide. Het hoge smeltpunt wordt alleen overtroffen door wolfraam en renium.
[bewerk] Verschijning
In de natuur komt tantalium voor in de mineralen tantaliet en euxeniet welke voornamelijk worden aangetroffen in Australië, Brazilië, Canada, de Democratische Republiek Congo, Mozambique, Nigeria, Portugal en Thailand. Tantaliet komt vaak voor in combinatie met columbiet.
De isolatie van tantalium is een gecompliceerd proces waarbij het bijzonder moeilijk is het te scheiden van niobium. De meest toegepaste technieken zijn elektrolyse van gesmolten kaliumfluorotantalaat en reductie door natrium. Tantalium is ook een bijproduct van de tin winning.
[bewerk] Isotopen
| Meest stabiele isotopen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
| 179Ta | syn | 1,82 j | EV | 1,106 | 179Hf |
| 180Ta | syn | 8,125 h | EV β |
0,854 0,708 |
180Hf 180W |
| 180mTa | 0,012 | 1,2·1015 j | EV β IT |
0,929 0,783 0,075 |
180Hf 180W 180Ta |
| 181Ta | 99,988 | stabiel met 108 neutronen | |||
| 182Ta | syn | 114,43 d | β | 1,814 | 182W |
| 183Ta | syn | 5,1 d | β | 1,070 | 183W |
In de natuur komen er twee tantalium isotopen voor: het stabiele 181Ta en het radioactieve 180mTa.
[bewerk] Toxicologie en veiligheid
Metallische tantalium is immuun voor lichaamsstoffen en daardoor onschadelijk. Tantaliumverbindingen komen zelden voor, maar moeten wel als bijzonder giftig worden beschouwd en van sommige verbindingen is aangetoond dat zij kanker kunnen veroorzaken.
| Scheikundige Elementen en Isotopen |
| Periodiek systeem: Standaard | Alternatief | Elektronenconfiguratie |
| Isotopentabel: Op element: Compleet | In delen | Op atoommassa |
| Lijst met elementen: Op naam | Op symbool | Op nummer |
[bewerk] Externe links
- PeriodiekSysteem.com over: Tantalium
- Lenntech over: Tantalium
- (en) EnvironmentalChemistry.com over: Tantalium
- (en) WebElements.com over: Tantalium
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Tantalum op Wikimedia Commons. |
