Hardheidsschaal van Mohs
De Mohs hardheid van een vaste stof geeft op een schaal van 1 tot 10 aan hoe hard een materiaal is. De hardheid kan bepaald worden met een sclerometer. De meestgebruikte schaal werd ontwikkeld door Friedrich Mohs. Hardheid valt te bepalen door te zien welke stof de andere een kras kan toebrengen. De hoogste waarde is 10,0, die wordt toegekend aan diamant. Met een diamant kan dus iedere andere stof gekrast worden. Boornitride bijvoorbeeld is iets zachter dan diamant, maar harder dan alle volgende vaste stoffen, het heeft een hardheid van 9,8. Mohs selecteerde tien welbekende mineralen voor zijn schaal, maar bij latere metingen bleek dat zijn schaal niet lineair is. Men kan namelijk in een laboratorium ook een absolute hardheid bepalen.
Hoewel de hardheidschaal empirisch is, is hij van groot belang tijdens veldwerk aan mineralen. Het is één van de hulpmiddelen om mineralen te identificeren, zonder een beroep te moeten doen op analyse achteraf in een laboratorium.
| Mohs Hardheid | Mineraal | Absolute Hardheid |
|---|---|---|
| 1 | Talk
(Mg3Si4O10(OH)2) |
1 |
| 2 | Gips (CaSO4·2H2O) | 2 |
| 3 | Calciet (CaCO3) | 9 |
| 4 | Fluoriet (CaF2) | 21 |
| 5 | Apatiet
(Ca5(PO4)3(OH-,Cl-,F-)) |
48 |
| 6 | Orthoklaas (KAlSi3O8) | 72 |
| 7 | Kwarts (SiO2) | 100 |
| 8 | Topaas
(Al2SiO4(OH-,F-)2) |
200 |
| 9 | Korundum (Al2O3) | 400 |
| 10 | Diamant (C) | 1500 |
Men heeft de tabel later wat uitgebreid tot een schaal van 1 tot 15, vooral omdat de sprong van korundum naar diamant wel erg groot was.
| Hardheid | Mineraal |
|---|---|
| 1 | Vloeistof |
| 2 | Gips |
| 3 | Calciet |
| 4 | Fluoriet |
| 5 | Apatiet |
| 6 | Orthoklaas |
| 7 | puur kwartsglas |
| 8 | Kwarts |
| 9 | Topaas |
| 10 | Granaat |
| 11 | Zirkonia smelt |
| 12 | Alumina smelt |
| 13 | Siliciumcarbide SiC |
| 14 | Boorcarbide BC |
| 15 | Diamant |
