Tsjechië

Česká republika

Vlag van Tsjechië

Basisgegevens

Officiële landstaal: Tsjechisch

Hoofdstad: Praag

Regeringsvorm: republiek

Religie: Niet-religieus (59%)
rooms-katholiek (27%)

Oppervlakte: 78.866 km² (2%water)

Inwoners: 10,268 miljoen (130 / km²)

Overige

Volkslied: Kde domov můj

Munteenheid: koruna (kroon) (CZK)

UTC: +1

Nationale feestdag: 28 oktober

Web | Code | Tel. .cz | CZE | 420

Tsjechië (Česko), officieel de Tsjechische Republiek (Česká republika), is een land in Centraal-Europa. Het is het westelijke deel van het voormalige Tsjechoslowakije.

Het land grenst in het westen en noord-westen aan Duitsland, in het noorden aan Polen, in het oosten aan Slowakije en in het zuiden aan Oostenrijk.

[bewerk] De naam van het land

De aanduiding Tsjechië stamt uit de 18e eeuw, maar was lange tijd veel ongebruikelijker dan de namen van het afzonderlijke Bohemen en Moravië. Het Tsjechische woord voor Bohemen is Čechy, het bijvoeglijk naamwoord is český.

Tegenwoordig is de aanduiding Tsjechische Republiek nog steeds frequent, maar al in 1993 besloot het Tsjechische Ministerie van Buitenlandse Zaken de korte naam "Tsjechië" (Česko, Czechia) te gebruiken, behalve in officiële documenten en in de volledige namen van overheidsinstellingen. In historische documenten is soms ook sprake van České země (Tsjechische Landen).

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Tsjechië voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In de Middeleeuwen maakten de twee belangrijkste delen van Tsjechië, Bohemen en Moravië, deel uit van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. Het koninkrijk Bohemen was een belangrijke macht, maar religieuze conflicten zoals de Hussietenoorlogen in de 15e en de Dertigjarige oorlog in de 17e eeuw scheurden het rijk uiteen. Later kwam het gebied in de macht van de Habsburgers en maakte deel uit van het grote Oostenrijk-Hongarije.

Nadat de Eerste Wereldoorlog een eind had gemaakt aan het bestaan van Oostenrijk-Hongarije, sloten de Tsjechen en het naastgelegen Slowakije zich aaneen, en richtten in 1918 de onafhankelijke republiek Tsjechoslowakije op. In de nieuwe republiek woonde een groot aantal Duitsers. Dit was voor Nazi-Duitsland aanleiding om dit gebied te annexeren na de Conferentie van München in 1938. Ook Slowakije besloot zich af te scheiden. Het overgebleven gebied werd in 1939 door Duitsland bezet (Protectoraat Bohemen-Moravië).

Na de Tweede Wereldoorlog maakten Tsjechië en Slowakije als Tsjechoslowakije deel uit van het oostblok. Tsjechoslowakije bleef tot de Praagse Coup een democratisch regime. Dit regime was weliswaar zeer anti-Westers en pro-Sovjet Unie doordat ze voor de Tweede Wereldoorlog door het westen in de Conferentie van München in de steek zijn gelaten.

Op 1 januari 1993 maakte Tsjechië zich los van Tsjechoslowakije, en ging het zich steeds meer op het westen richten.

Op 1 mei 2004 trad het land met nog negen andere staten toe tot de Europese Unie.

[bewerk] Demografie

[bewerk] Taal

officiële taal: Tsjechisch.

[bewerk] Religie

godsdienst: de rooms-katholieke godsdienst is de grootste, gevolgd door diverse protestantse kerken w.o. de Hussietische. De meerderheid der Tsjechen is echter atheïstisch.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

Zie Regio's van Tsjechië voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tsjechië bestaat uit de historische regio's Bohemen en Moravië en een klein deel van Silezië (Tsjechisch Silezië).

Het land is onderverdeeld in 14 regio's.

[bewerk] Geografie

Tsjechië

[bewerk] Kerngegevens

oppervlakte: 78.866 km²
omtrek landgrenzen: 2303 km
kustlijn: geen
buurlanden: Polen, Duitsland, Oostenrijk en Slowakije
inwonertal: 10,268 miljoen (2006)
bevolkingsdichtheid: 130 inwoners/km² (2000)
verstedelijking:
- Stad 66 procent (1998 schatting)
- Platteland 34 procent (1998 schatting)
grootste meer: Černé jezero, 18,4 ha
hoogste punt: Sněžka 1602 m.
laagste punt: Elbe 115m
officiële naam: Tsjechische Republiek (Česká Republika)
munteenheid: Tsjechische kroon (česká koruna, Kč) = 100 heller (haléř)
nationale feestdag: 28 oktober
volkslied: Kde domov můj (Waar is mijn vaderland)
tijdzone: GMT +1
landcode (telefoon): +420
landcode (post, verkeer): CZ
topleveldomein: .cz

[bewerk] Rivieren

Rivieren in Tsjechië zijn:

Moldau (Vltava)
Elbe (Labe)
March (Morava)
Oder (Odra)

[bewerk] Steden

Hoofdstad van Tsjechië is Praag (Praha).

Andere belangrijke steden:

Brno
Olomouc
Ostrava
Pilsen (Plzeň)

Zie ook:

Lijst van grote Tsjechische steden

[bewerk] Bezienswaardigheden

Zie ook:

Monumenten op de Werelderfgoedlijst

[bewerk] Cultuur

[bewerk] Muziek

In Tsjechië is de opera en de symfonische muziek groot, vaak werd de klassieke muziek ook erg beïnvloed door de Boheemse en Moravische volksmuziek. Zeer bekend uit de traditionele Boheemse muziek is de polka.

Bekende Tsjechische componisten zijn Leoš Janáček, Antonín Dvořák en Bedřich Smetana.

[bewerk] Literatuur

Zie ook: Tsjechische literatuur

[bewerk] Politiek

Het parlement bestaat uit twee kamers:

Huis van Afgevaardigden Poslanecká sněmovna (200 zetels, termijn: 4 jaar) *Senaat Senát (81 zetels, termijn: zes jaar, elke twee jaar wordt 1/3 'ververst').

staatsvorm: parlementaire republiek

president: Václav Klaus, sinds 2003, termijn: 5 jaar
regeringsleider: Mirek Topolánek

[bewerk] Natuur

Nationaal parken van Tsjechië:

[bewerk] Klimaat

Het klimaat van Tsjechië behoort tot het Midden-Europese type waarin het klimaat van west naar oost gaande een steeds sterker continentaal karakter krijgt. De gemiddelde temperatuur overdag bedraagt in Praag in de maand januari 9,5°C en in de maanden juni, juli en augustus 30,9, 32,7 en 31,8°C. Streken in de dalen van Bohemen hebben een laag neerslagcijfer. Weer andere gebieden in Bohemen hebben een onstabieler klimaat, wat lijkt op het Nederlandse klimaat. Het waait alleen wat minder hard en er valt veel meer sneeuw.

De gemiddelde temperatuur in geheel Tsjechië is in juli, 18 tot 21°C. In januari een gemiddelde van -5°C tot -11°C. In de drie zomermaanden valt de meeste neerslag. De droogste periode is van december tot en met februari met een gemiddelde neerslag van 190-200 mm. De droogste gebieden zijn Midden-Bohemen en Zuid-Moravië. De gemiddelde neerslag is in de dalen 450 tot 650 mm per jaar en in de bergen 1000 tot 2000 mm.

In Moravië hebben de laagvlaktes en dalen in het midden en zuiden een droger klimaat en is het gemiddeld warmer dan in Bohemen. De bergstreken in Moravië kennen een vrij instabiel, vochtig weertype met neerslaghoeveelheden tot 1550 mm per jaar.