Tantal

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

	Níóbín
Hafnín	Tantal	Volfram
	Dubnín
Útlit Efnatákn Ta Sætistala 73 Efnaflokkur Hliðarmálmur Eðlismassi 16650,0 kg/m³ Harka 6,5 Atómmassi 180,9479 g/mól Bræðslumark 3290,0 K Suðumark 5731,0 K Efnisástand (við staðalaðstæður) Fast form Lotukerfið

Tantal er frumefni með efnatáknið Ta og er númer 73 í lotukerfinu. Tantal er sjaldgæfur, harður, blágrár, gljáandi hliðarmálmur sem er mjög tæringarþolinn og finnst í málmgrýtinu tantalít. Tantal er notað í skurðlækningaáhöld og í ígræðslur vegna þess að líkamsvökvar verka ekki á það.

[breyta] Almennir eiginleikar

Tantal er grár, þungur, þjáll og gríðarlega harður málmur. Hann er auðframleiðanlegur, mjög sýruþolinn og er einnig góður hita- og rafleiðari. Það má benda á það að við hitastig undir 150 °C er tantal næstum algerlega ónæmt gegn efnaskaða, meira að segja gegn hinu mjög svo tærandi kóngavatni. Einu sýrurnar sem að verka á það er flúorsýra og aðrar sýrublöndur sem að innihalda flúor jónir og frjálst brennisteinsþríoxíð. Aðeins volfram og renín hafa hærra bræðslumark (3290 K). Tantal hefur einnig hæstu rafrýmd, samkvæmt rúmmáli, allra efna og er þar af leiðandi mikið notað í þétta.

[breyta] Notkun

Tantal er aðallega notað, í duftformi, í framleiðslu á rafíhlutum, þá aðallega tantalþéttum, sem að eru mjög smáir miðað við rafrýmd. Sökum þessara stærðar- og þyngdaryfirburða, eru þessir þéttar gríðarlega mikið notaðir í farsíma, símboða, einkatölvur og raftæki í farartæki.

Tantal er einnig notað til að framleiða ýmsiskonar málmblöndur sem að hafa hátt bræðslustig, eru sterkar og hafa góðan sveigjanleika. Blandað við aðra málma er það einnig notað til að smíða karbíðverkfæri fyrir málmvinnslu og í framleiðslu á ofurmálmblöndum í þotuhreyfla, hluti í efnavinnslu, kjarnorkuofna og hluta í flugskeyti. Það er sveigjanlegt og er hægt að draga það í fíngerðan vír sem að notaður er sem glóðarþráður fyrir uppgufanarmálma eins og ál.

Sökum þess að það er algerlega ónæmt gagnvart líkamsvökvum og veldur ekki ertingu, er það víða notað í framleiðslu á skurðlækningaáhöldum. Tantaloxíð er notað til að framleiða gler með háan brotstuðul fyrir myndavélalinsur.