Nazi-Duitsland

Deutsches Reich

Vlag	Wapen
Kaart
Hoofdstad	Berlijn
Regeringsvorm	Republiek
Staatshoofd	Adolf Hitler (1933-1945) Karl Dönitz (1945)
Dynastie	n.v.t.
Bestaan	1933-1945
Ontstaan uit	Weimarrepubliek
Opgegaan in	Geallieerde bezettingszones in Duitsland
Oppervlakte
Inwoners
Taal	Duits
Religie	Overwegend christendom, later ook occultisme
Munteenheid	Reichsmark
Volkslied	Deutschlandlied

Met Nazi-Duitsland, het Derde Rijk of soms ook Duizendjarige Rijk wordt een periode in de geschiedenis van Duitsland bedoeld die liep van 30 januari 1933 tot 8 mei 1945 onder het naziregime. In deze periode (1939) begon nazi-Duitsland de Tweede Wereldoorlog, die in Europa op 8 mei 1945 eindigde met de capitulatie van Duitsland.

De nazi's noemden hun staat het Derde Rijk. Als Eerste Rijk gold het oude Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (843-1806), als Tweede Rijk het Duitse Keizerrijk (1871-1918). Volgens hun verwachting zou het Derde Rijk (minstens) 1000 jaar bestaan.

Inhoud 1 Politieke macht 2 Buitenlandse politiek 3 Leiders van het Derde Rijk 4 Gebiedsindeling Derde Rijk 5 De toekomst volgens de nazi's 5.1 Das Reich 5.2 Rassenzuivering 5.3 Europa 5.4 Lebensraum 5.5 Wereldheerschappij 6 Nazi-werelden in sciencefiction 7 Zie ook 8 Bronnen

[bewerk] Politieke macht

Officieel berustte alle macht in het Derde Rijk bij Hitler. In de praktijk liet hij veel aan zijn ondergeschikten over. Hun bevoegdheden waren echter niet duidelijk vastgelegd en overlapten elkaar vaak. Er wordt wel eens gesteld dat Hitler dit doelbewust deed om met deze verdeel-en-heerspolitiek eventuele concurrenten in de partij elkaar dwars te laten zitten in plaats van dat ze hun pijlen op hem zouden richten. Zo hield Hitler iedereen van hemzelf afhankelijk. Als gevolg daarvan was het Derde Rijk geen voorbeeld van een goed georganiseerde staat. Vaak ontstonden er conflicten, zoals tussen de minister van van Economische Zaken Hjalmar Schacht en Hermann Göring, die de leider was van een vierjarenplan om Duitsland beter op een oorlog voor te bereiden. Schacht nam ontslag. De machtigste man na Hitler was Heinrich Himmler, de leider van de SS. De SS breidde haar macht uit ten koste van andere instellingen en kreeg op den duur zoveel macht, dat je zou kunnen zeggen dat de SS 'een staat in een staat' werd: bijna allen die een functie hadden in het bestuur van het Derde Rijk, merkten dat op hun terrein de SS ook veel en soms meer te zeggen had.

[bewerk] Buitenlandse politiek

Het Derde Rijk sloot in de eerste zes jaren (tot 1939) van haar bestaan veel overeenkomsten met sterke grote landen, als de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en Italië. Eind jaren dertig annexeerde het Derde Rijk reeds de landen Tsjechië en Oostenrijk en zo werd het Groot-Duitse Rijk gevormd. In de periode daarna (1939-1945) brak het al zijn beloftes en probeerde het Derde Rijk de overige Europese landen te veroveren.

[bewerk] Leiders van het Derde Rijk

Het Derde Rijk ontstond toen Adolf Hitler de verkiezingen won in 1933. Toen Hitler op 30 april 1945 zelfmoord pleegde, werd Karl Dönitz de leider van Duitsland en ontstond de Flensburgregering. Hij bleef aan tot 23 mei, de dag waarop hij werd gearresteerd. Daarvoor had hij de overgave van Duitsland in de WO II al getekend en had het Derde Rijk al formeel opgehouden te bestaan.

[bewerk] Gebiedsindeling Derde Rijk

Opgemerkt dient te worden dat het Derde Rijk sinds 1933 een centralisatie doormaakte. De deelstaten werden gleichgeschaltet (onderworpen aan de NSDAP) en hun bevoegdheden werden steeds verder ingeperkt. Daartegenover stond de groeiende macht van de NSDAP. De partij hanteerde bovendien een eigen gebiedsindeling, de zognaamde "Gaue" (gouwen).

• Duitse landen in het Derde Rijk
  • Anhalt
  • Baden
  • Beieren
  • Brunswijk
  • Bremen
  • Hamburg
  • Hessen
  • Lippe
  • Mecklenburg
  • Oldenburg
  • Pruisen
  • Saarland
  • Saksen
  • Schaumburg-Lippe
  • Thüringen
  • Württemberg
• Rijksgouwen in het Derde Rijk
  • Alpen- und Donaureichsgaue
  • Danzig-West-Pruisen
  • Sudetenland
  • Wartheland

	Duitsland in de geschiedenis
Frankische Rijk (5e eeuw-843) Oost-Frankenrijk (843-962) Heilige Roomse Rijk (962-1806) Rijnbond (1806-1813) Duitse Bond (1815-1866) Noord-Duitse Bond (1866-1871) Duitse Rijk (1871-1943/1945) Duitse Keizerrijk (1871-1918) Weimarrepubliek (1918-1933) Nazi-Duitsland (1933-1945) Groot-Duitse Rijk (1943-1945) Geallieerde bezettingszones (1945-1949) Amerikaanse bezettingszone Britse bezettingszone Franse bezettingszone Sovjet-Russische bezettingszone Verdeeld Duitsland (1949-1990) Duitse Democratische Republiek Bondsrepubliek Duitsland Bondsrepubliek Duitsland (1990-heden)

• Gebieden onder Chefs der Zivilverwaltung
  • Bezirk Bialystok
  • Elzas
  • Karinthië en Krain
  • Lotharingen
  • Luxemburg
  • Untersteiermark

• Generalgouvernement Polen

• Protectoraat Bohemen en Moravië

• Rijkscommissariaten
  • Nederland
  • Noorwegen
  • Ostland (Baltische Staten)
  • Oekraïne

• Gebieden onder Duits militair bevel
  • Kreta
  • Frankrijk (zonder het Noorden)
  • België en Noord-Frankrijk
  • Saloniki en Noord-Griekenland
  • Servië
  • Zuid-Griekenland

[bewerk] De toekomst volgens de nazi's

Boeken als Opmars naar de Galg en De SS-staat geven weer welke toekomstvisie Hitler en zijn handlangers hadden in het geval van een Duitse of Duits-Japanse overwinning in de Tweede Wereldoorlog.

[bewerk] Das Reich

Hitler maakte de meest fantastische ontwerpen voor de toekomst die zijn 'huisarchitect' Albert Speer vervolgens voor hem uitwerkte. Zowel Berlijn, wat herdoopt zou worden in Germania, als Wenen moesten worden herbouwd tot "supersteden", waarvoor de omringende dorpen gesloopt zouden moeten worden. Tijdens de gehele Anschlussperiode (1938-1945) beroofde Hitler Wenen stelselmatig van bestuursmacht, waarschijnlijk als wraak voor de miserabele tijd die hij er zelf had doorgebracht. Linz, waarvoor hij ook grootse plannen had, zou Wenen als superstad en tweede hoofdstad wellicht moeten vervangen. Iedere vier jaar zouden dan wat Kirgiezen of andere stammen uit randgebieden van het Reich naar de hoofdstad gehaald mogen worden om zich aan de pracht en praal van de hoofdsteden te vergapen. Spinnenwebben van Autobahnen en 'Breitspuhrbahnen' zouden heel Europa moeten verbinden. Duitsland zou het kerngebied worden van de nieuwe Europese beschaving. De eigen bevolking zou ondertussen op dezelfde wijze geknecht zijn als dit in 1933-1945 al gebeurde. De jonge man zou voor een carrière naast de school (waar ook vakken als "rassenleer" zouden worden gegeven) en beroepsonderwijs de Hitlerjugend moeten doorlopen, tot hij oud genoeg was om in het leger te gaan of boer of arbeider te worden. Lidmaatschap van de Partij zou uiteraard, zeker voor de hogere functies, verplicht worden. De jonge vrouw zou via school en de Bund Deutsche Mädel worden voorbereid op haar taak: het moederschap en het baren van kinderen voor het Reich. Wie ongetrouwd was of haar man verloren had zou door "dekhengsten" van de SS worden bevrucht. Wie niet snel genoeg zwanger werd zou moeten uitleggen waarom.

[bewerk] Rassenzuivering

Er bestonden plannen voor de verwijdering van bepaalde "asociale elementen" (onverbeterlijke misdadigers, zigeuners, zwervers en gehandicapten) uit de samenleving, hetzij door uitroeiing, hetzij door sterilisatie. Joden zouden, naar de oorspronkelijke officiële plannen, naar Madagaskar worden overgebracht, maar zeer waarschijnlijk zou de op de Wannseeconferentie besloten Endlösung (feitelijk de genocide op de joden) gewoon door zijn gegaan. De slavische volkeren in Oost-Europa zouden uiteindelijk hetzelfde lot ondergaan en waarschijnlijk in de verdere toekomst, in de veroverde gebieden in Afrika en Azië, ook de zwarte Afrikanen, de semitische volken in het Midden-Oosten en bijna alle aziatische rassen die geen 'arische' voorouders hadden volgens de visie van de nazi's. Deze volken hadden geen bestaansrecht in de nazi-leer. Dit waren volgens hen allemaal Untermenschen die niets bijdroegen aan de beschaving van de arische Ubermensch en bovendien potentiële kolonisatiegebieden bezet hielden. Op den duur hielden deze het risico in van vermischung und verschmutzung van het arische Herrenras en daarom konden ze maar het beste opgeruimd worden. Zelfs in het laatste oorlogsjaar werden er nog plannen ontwikkeld voor toekomstige reusachtige vernietigingskampen waarbij het al uitgebreide Auschwitz nog in het niet verzonk, om tientallen miljoenen 'Untermenschen' per jaar te kunnen 'verwerken'.

[bewerk] Europa

De SS zou de rol toebedeeld krijgen die de SA voor 1934 begeerde (en zij overigens in 1945 ook realiseerde), namelijk die van een elitekorps en een staat in een staat. Europa zou verdeeld worden tussen het Reich, de bondgenoten (Hongarije, Roemenië, Slowakije, Kroatië, Italië en Bulgarije). Vichy-Frankrijk zou wellicht een deel van Noord-Frankrijk terugkrijgen zolang de Duitsers de facto de baas bleven. België zou wellicht tussen dit nieuwe Frankrijk en Nederland verdeeld worden. Nederland, Denemarken en Noorwegen zouden waarschijnlijk gereduceerd worden tot vazalstaten. Er waren ook plannen om deze 'Germaanse Broederstaten' Einzudeutschen, te annexeren als nieuwe onderdelen van het Nazirijk.

[bewerk] Lebensraum

In het oosten, Duitslands "Lebensraum", zou echter met ijzeren vuist geregeerd worden. De al aanwezige Volksduitsers zouden aangevuld worden met nieuwe migrerende boeren uit het westen, in eigen Rein-Arische dorpen wonen en een elite van herenboeren vormen. De goede gronden van o.a. de Oekraïne zouden door hen bewerkt worden om zo de 'graanschuur van het Reich' te vormen waarmee de snelgroeiende Duitse bevolking gevoed zou worden. Ze zouden leven onder de bescherming van plaatselijke "burchten" waarin verdienstelijke SS-ers of ex-officieren als gouverneurs of gouwhoofden zouden heersen. De slavische steden zouden naar de plannen 'ontmanteld' (lees: verwoest) worden en de bevolking gedeporteerd, waarschijnlijk naar vernietigingskampen. Onderaan deze feodale samenleving zouden de resterende Poolse of Russische boeren en arbeiders staan, die net genoeg onderwijs zouden krijgen om aanwijzingen op te volgen en net genoeg voedsel en zorg om zich dood te werken voor hun Germaanse Heren en Meesters. Na verloop van tijd zouden zij aan ziekten en honger sterven en "gelukkig ook opgeruimd" zijn. Het snel slinkende restant van de Russische en Turkse bevolking zou (voorlopig) ten oosten en zuidoosten van de Oeral (Duitslands Blutender Ostgrenze) teruggedrongen worden waar zij als in de Middeleeuwen zouden moeten leven. De Luftwaffe zou iedere industrie of iedere kiem van verzet genadeloos bombarderen.

[bewerk] Wereldheerschappij

Als Duitsland op deze manier eenmaal een continentale grootmacht zou zijn geworden, zou de volgende generatie het afmaken. Met de intussen flink vergrote industriële capaciteit zou men een dusdanige militaire capaciteit kunnen opbouwen, dat men met de laatste rivaal (de Verenigde Staten, of misschien Japan) zou afrekenen, en het Deutsches Reich de wereld zou beheersen.

Volgens plannen van de SS, of eigenlijk Himmler, streefde men naar een bevolkingsaantal van ongeveer 500 miljoen (!) Duitsers tegen het jaar 1970. Deze zouden voor een groot deel de Neue Lebensraum koloniseren, de door het Derde Rijk veroverde nieuwe gebieden in Afrika, Azië en Amerika, die daarvoor klaar lagen. Tegen die tijd zou de 'ontginning' van (lees: genocide in) deze gebieden voltooid zijn.

Door het monddood maken van de wetenschap en het daarmee wegnemen van iedere creatieve prikkel tot vernieuwing, is het echter zeer twijfelachtig of het Reich, zelfs na een overwinning in Europa, hier op langere termijn wel toe in staat zou zijn. Het is vooral de vraag of ze de VS zouden durven te veroveren omdat die ongetwijfeld atoomwapens zouden inzetten.

Zie ook Germania (Berlijn)

[bewerk] Nazi-werelden in sciencefiction

In sciencefictionverhalen wordt soms een 'alternatieve' wereld ten tonele gevoerd waarin de nazi's de wereld veroverd hebben. Een huiveringwekkend beeld wordt bijvoorbeeld afgeschilderd in The man in the High Castle van Philip K. Dick. Een recente speelfilm over zo'n wereld is Fatherland met Rutger Hauer naar een boek van de Engelse schrijver Robert Harris.

[bewerk] Zie ook

• Ontwikkeling van de radar in nazi-Duitsland
• Paragraaf 175

[bewerk] Bronnen

• HEYDECKER,J.J./LEEB,J. Opmars naar de galg Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1960. 6e druk. Het proces van Neurenberg. Ingeleid door Mr. A. M. Baron van Tuyll van Serooskerken. Vertaling Mr. F. B. Bakels.
• KOGON, EUGEN De SS-staat. Het Systeem Der Duitse Concentratiekampen. Amsterdam, H.J. Paris, 1968. 1ste druk.
• Willem Melching en Marcel Stuivenga, Ooggetuigen van het Derde Rijk, uitg. Bert Bakker, 214 blz.
• NATTER, BERT Hitlers Tafelgesprekken 1941-1944, De Prom, 2005 [ISBN 9068010573]

Zie ook
Tweede Wereldoorlog | Nederland in WO2 | België in WO2 | Nazi-Duitsland

{{{afb_links}}}	Bondslanden van het Duitse Rijk (1871-1945)		{{{afb_groot}}}
Duitse Keizerrijk: Anhalt# - Baden - Beieren - Bremen# - Brunswijk# - Elzas-Lotharingen1 - Hamburg# - Hessen-Darmstadt# - Lauenburg2 # - Lippe# - Lübeck3 # - Mecklenburg-Schwerin4 # - Mecklenburg-Strelitz4 # - Oldenburg# - Pruisen# - Reuss jongere linie5 # - Reuss oudere linie5 # - Saksen - Saksen-Altenburg6 # - Saksen-Coburg en Gotha7 # - Saksen-Meiningen6 # - Saksen-Weimar-Eisenach6 # - Schaumburg-Lippe# - Schwarzburg-Rudolstadt6 # - Schwarzburg-Sondershausen6 # - Waldeck8 # - Württemberg Weimarrepubliek*: Coburg6 - Gotha6 - Reuss6 - Thüringen6 Nazi-Duitsland*: Mecklenburg4 - Saarland9 [#] Van 1866 tot 1871 lid van de. Noord-Duitse Bond. [*] Slechts nieuw ontstane deelstaten zijn aangegeven. [1] In 1918 geannexeerd door Frankrijk. [2] Personele unie met Pruisen, in 1876 daarin opgegaan. [3] In 1937 bij Pruisen gevoegd. [4] In 1934 verenigd tot Mecklenburg. [5] In 1919 verenigd tot Reuss. [6] In 1920 verenigd tot Thüringen. [7] In 1918 gesplitst in Coburg en Gotha. [8] In 1921/1929 opgegaan in Pruisen. [9] Sinds 1920 onder bestuur van de Volkenbond, in 1935 terug aan Duitsland als aparte deelstaat.