Beieren
| Vlag | Wapen |
|---|---|
 Vlag van Beieren |
 |
| Basisgegevens | |
| Hoofdstad: | München |
| Oppervlakte: | 70.549,32 km² |
| Bevolking: | 12.401.000 (08-2003) |
| Bevolkingsdichtheid: | 164 inw./km² |
| ISO 3166-2: | DE-BY |
| Website: | www.bayern.de |
| Politiek | |
| Minister-president: | Edmund Stoiber (CSU) |
| Coalitie: | CSU |
| Stemmen in de Bondsraad: | 6 |
| Locatie in Duitsland | |
 |
|
| Districten | |
 |
|
De Vrijstaat Beieren (Duits: Freistaat Bayern, Beiers: Baiarn, Latijn: Bavaria) is een deelstaat (Bundesland) in het zuiden van Duitsland, met als hoofdstad München.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Beieren ontstond toen een Germaanse stam, de Bajuwaren, in de 6e eeuw n.C. het gebied binnenviel en er een hertogdom stichtte onder de Agilolfingen. In 788 veroverde Karel de Grote het gebied, en na de opdeling van zijn rijk (zie: Verdrag van Verdun) kwam het onder Lodewijk de Duitser in het Duitse Rijk.
Binnen dat rijk nam het een opstandige plaats in en de hertogen waren vaak de spil van de aantasting van de macht van de Duitse keizer, wat er voor zorgde dat keizer Otto II een heel stuk van hun grondgebied afnam. Toen Hendrik de Fiere Saksen verkreeg in 1137, werd hij door de keizer afgezet, en werd Beieren aan de Oostenrijkse heersers gegeven (dat toen deel uitmaakte van het Duitse Rijk). Deze periode duurde tot 1156, toen de traditionele Welfen-dynastie terug de controle kreeg over Beieren. Deze dynastie werd verbroken toen de Wittelsbach-familie aan de macht kwam in 1214.
Beieren maakte integraal deel uit van het Heilige Roomse Rijk, tot 1806, wanneer het rijk werd opgeheven. Beieren ging toen deel uitmaken van de Rijnbond, een confederatie van Duitse staten. Keurvorst Maximiliaan IV Jozef werd toen tot koning van Beieren gekroond als Maximiliaan I van Beieren. Deze was een bondgenoot van Napoleon. Desondanks mocht hij na het Congres van Wenen zijn gebieden grotendeels houden.
Beieren ging in 1815 deel uitmaken van de Duitse Bond, tot in 1871 het federale Duitse Keizerrijk gesticht werd na de oorlog tussen Pruisen en Oostenrijk in 1866, toen Beieren bij dit keizerrijk hoorde. Het bleef echter in grote mate autonoom. De Beierse koningen uit het huis Wittelsbach behielden hun eigen leger. Daarnaast behield het koninkrijk Beieren haar eigen posterijen en diplomatieke vertegenwoordigers.
In november 1918 werd de tot dan toe populaire koning Lodewijk III door een volksopstand, de Beierse Revolutie onder leiding van de onafhankelijke socialist Kurt Eisner, afgezet en verjaagd. Eisner riep daarop de Freistaat Bayern uit en werd minister-president. Op 21 februari 1919 werd Kurt Eisner door de jonge graaf von Arco auf Valley doodgeschoten. Als wraak riepen de onafhankelijke socialisten de radenrepubliek Beieren uit (zie ook: Beierse Revolutie-Gustav Landauer-Erich Mühsam-Oskar Maria Graf). Later werden de onafhankelijke socialisten door communisten afgezet, die de tweede radenrepubliek uitriepen. Op 1 mei 1919 werd de radenrepubliek ten val gebracht door de diverse vrijkorpsen.
Na het rode experiment werd Beieren het bolwerk van extreem-rechtse nationalisten en reactionairen die tegen de republiek gekant waren. In het begin van de jaren '20 werd Ritter von Kahr rijkscommissaris van Beieren en trachtte haar af te scheiden van de rest van Duitsland. In 1923 poogde Adolf Hitler, gesteund door zijn nazi's en generaal Erich Ludendorff, via een staatsgreep (putsch) Von Kahr af te zetten en van Beieren een nazi-staat te maken. Deze staatsgreep werd in de kiem gesmoord.
Nadien was het er vrij rustig, en Von Kahr moest na verloop van tijd plaatsmaken voor meer constitutioneel gezinde lieden. Desondanks bleef Beieren de bakermat van de nazi's en ook de belangrijkste hoofdkwartieren van de nationaal-socialisten waren er gevestigd.
Na de nationaal-socialistische machtsovername (1933) werden in Neurenberg de antisemitische Neurenberger wetten afgekondigd (1935). In 1945 werd Beieren door de Amerikanen bevrijd/bezet, en zij installeerden er een interimbestuur, later door democratische verkiezingen vervangen door een Beierse regering. Sindsdien groeide Beieren uit tot de rijkste deelstaat van Duitsland. Het wordt tegenwoordig vrijwel ononderbroken geregeerd door de Christelijk-Sociale Unie (CSU), de Beierse zusterpartij van de Christen-Democratische Unie (CDU).
[bewerk] Bestuurlijke indeling
- Middel-Franken (Mittelfranken)
- Neder-Beieren (Niederbayern)
- Neder-Franken (Unterfranken)
- Opper-Beieren (Oberbayern)
- Opper-Franken (Oberfranken)
- Opper-Palts (Oberpfalz)
- Zwaben (Schwaben)
De zeven Regierungsbezirke (regio's) zijn onderverdeeld in 71 districten (Landkreise) en 25 stadsdistricten (kreisfreie Städte).
[bewerk] Landkreise (districten)
[bewerk] Kreisfreie Städte (stadsdistricten)
|
[bewerk] Regio's
[bewerk] Zie ook
- Lijst van heersers van Beieren
- Ridderorden van Beieren voor een lijst van de Orden van de opeenvolgende Beierse staten
| {{{afb_links}}} | Deelstaten van Duitsland |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Baden-Württemberg - Beieren - Berlijn - Brandenburg - Bremen - Hamburg - Hessen - Mecklenburg-Voor-Pommeren - Nedersaksen - Noord-Rijnland-Westfalen - Rijnland-Palts - Saarland - Saksen - Saksen-Anhalt - Sleeswijk-Holstein - Thüringen |
|||
