Mecklenburg-Strelitz

**Mecklenburg-Strelitz**
Vlag	Wapen


Kaart

Hoofdstad	Neustrelitz
Regeringsvorm	Monarchie/republiek
Staatshoofd	Hertog/groothertog
Dynastie	Obotriten
Bestaan	8.3.1701-31.12.1933
Oppervlakte	2929,5 km²
Inwoners	72.675 (1817) 106.442 (1910)
Taal	Duits
Ontstaan uit	Hertogdom Mecklenburg
Opgegaan in	Land Mecklenburg
Munteenheid	Mark
Volkslied
Religie	Protestants
Locatie in het Duitse Keizerrijk

Bondsraad	1 stem
Kenteken	`M II`

Mecklenburg in 1905

Mecklenburg-Strelitz was een hertogdom (1701-1815), groothertogdom (1815-1918) en vrijstaat (1919-1933) in de huidige Duitse deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren.

De staat bestond uit twee niet-aangrenzende delen: het oostelijke hertogdom Strelitz, dat grensde aan Mecklenburg-Schwerin en de Pruisische provincies Pommeren en Brandenburg, en het westelijke vorstendom Ratzeburg, dat grensde aan Mecklenburg-Schwerin, de vrije stad Lübeck en de Pruisische provincie Hannover.

[bewerk] Geschiedenis

Het hertogdom ontstond door het delingsverdrag van 8 maart 1701 dat een einde maakte aan de strijd om de heerschappij in de in 1695 uitgestorven linie Mecklenburg-Güstrow tussen Frederik Willem van Mecklenburg-Schwerin en diens oom Adolf Frederik II (1701-1708). Na jarenlange onderhandelingen kwam het Hamburgse delingsverdrag tot stand, dat Frederik Willem als rechtmatig opvolger in Güstrow erkende en hem verreweg het grootste deel van Mecklenburg toewees, waaraan de naam Mecklenburg-Schwerin werd verbonden. Adolf Frederik II kreeg als schadeloosstelling het vorstendom Ratzeburg, de heerlijkheid Stargard, de commanderijen Mirow en Nemerow en een jaarlijkse toelage van 9000 taler. Deze gebieden werden aangeduid als Mecklenburg-Strelitz. Beide staten behielden echter een gemeenschappelijke statenvergadering en beide heersers voerden de titel hertog van Mecklenburg.

Adolf Frederik II werd in 1708 opgevolgd door Adolf Frederik III (1708-1752), die in 1733 de residentiestad Neustrelitz bouwde. Zijn neef Karel II (1794-1816) ontkwam op voorspraak van de Beierse koning Max Jozef in 1806 aan Franse bezetting, maar moest tot 1813 wel meer dan 2 miljoen taler voor het Franse leger opbrengen. Hij trad in 1808 toe tot de Rijnbond, nam in 1815 de titel van groothertog aan en trad toe tot de Duitse Bond. Het hem door het Congres van Wenen toegekende gebied met 10.000 inwoners in het Saardepartement werd door zijn opvolger George (1816-1860) in 1819 aan Pruisen verkocht.

Het volk eiste in de Maartrevolutie (1848) in beide Mecklenburgse groothertogdommen liberale hervormingen. Na ongeregeldheden werd op 18 maart de censuur opgeheven en zegde de regering op 23 maart volksvertegenwoordiging bij de Bondsdag en diverse andere staatkundige en juridische hervormingen toe. Op 15 juli werd een op algemeen kiesrecht gebaseerde kieswet gepubliceerd. Op 31 oktober kwam een grondwetgevende vergadering bijeen, waarin de democraten domineerden, die een liberale grondwetswijziging bewerkstelligde.

Het grootste probleem vormde de unie tussen Schwerin en Strelitz. Met name Strelitz en de ridderschap, maar ook Pruisen (erfgenaam bij het uitsterven van het Mecklenburgse huis) protesteerden hier scherp tegen. Hoewel de unie aanvankelijk werd opgeheven, verklaarde een scheidsgerecht van de Duitse Bond de nieuwe grondwet en de scheidingswet in 1850 voor nietig. In de jaren die volgden zette de reactie scherp in: alle politieke bijeenkomsten werden verboden, de privileges van de ridderschap hersteld (1851) en lijfstraffen heringevoerd (1852).

Groothertog Frederik Willem (1860-1904) schaarde zich bij het uitbreken van de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog (1866) door een loyaliteitsconflict zo aarzelend aan Pruisische zijde dat zijn contingent niet meer aan daadwerkelijke gevechtshandelingen deelnam. Noodgedwongen trad het land in 1866 toe tot de Noord-Duitse Bond - met name de federale grondwet was de stenden in de aartsconservatieve Mecklenburgse groothertogdommen een doorn in het oog. In 1867 werden beide staten lid van de Zollverein.

Mecklenburg-Strelitz streed in 1870/1871 in de Frans-Duitse Oorlog en trad toe tot het Duitse Keizerrijk. De laatste groothertog, Adolf Frederik VI (1914-1918), pleegde op 23 februari 1918 zelfmoord. Zijn erfgenaam, de in Rusland geboren Karel Michael, werd als opvolger onaanvaardbaar geacht en was ook zelf van zins van troonopvolging af te zien. In afwachting hiervan regeerde Frederik Frans IV van Mecklenburg-Schwerin als regent het land. In de Novemberrevolutie (1918) moest hij de regering in beide Mecklenburgs echter neerleggen.

De vereniging van beide staten, die door deze dynastieke verwikkelingen bijna was verwezenlijkt, kwam pas in 1934 tot stand toen de vrijstaten Mecklenburg-Strelitz en Mecklenburg-Schwerin onder nationaal-socialistische druk werden samengevoegd tot de deelstaat Mecklenburg. Sinds 1994 bestaat er in de deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren een district Mecklenburg-Strelitz, dat echter maar een deel van de oude staat omvat.

[bewerk] Bestuur

Lijst van heersers van Mecklenburg

[bewerk] Hertogen 1701-1815

1701-1708: Adolf Frederik II
1708-1752: Adolf Frederik III
1752-1794: Adolf Frederik IV
1794-1815: Karel II

[bewerk] Groothertogen 1815-1918

1815-1816: Karel II
1816-1860: George
1860-1904: Frederik Willem
1904-1914: Adolf Frederik V
1914-1918: Adolf Frederik VI
- 1918: Frederik Frans IV van Mecklenburg-Schwerin (regent)

[bewerk] Staatsministers 1918-1933

1918-1919: Peter Stubmann
1919-1919: Hans Krüger
1919-1923: Kurt von Reibnitz
1920-1928: Roderich Hustaedt
1923-1928: Karl Schwabe
1928: Harry Ludewig
1928: Erich Cordua
1928-1931: Kurt von Reibnitz
1931-1933: Heinrich von Michael
1933: Fritz Stichtenoth

{{{afb_links}}}

Bondslanden van het Duitse Rijk (1871-1945)

{{{afb_groot}}}

Duitse Keizerrijk: Anhalt^# - Baden - Beieren - Bremen^# - Brunswijk^# - Elzas-Lotharingen¹ - Hamburg^# - Hessen-Darmstadt^# - Lauenburg² ^# - Lippe^# - Lübeck³ ^# - Mecklenburg-Schwerin⁴ ^# - Mecklenburg-Strelitz⁴ ^# - Oldenburg^# - Pruisen^# - Reuss jongere linie⁵ ^# - Reuss oudere linie⁵ ^# - Saksen - Saksen-Altenburg⁶ ^# - Saksen-Coburg en Gotha⁷ ^# - Saksen-Meiningen⁶ ^# - Saksen-Weimar-Eisenach⁶ ^# - Schaumburg-Lippe^# - Schwarzburg-Rudolstadt⁶ ^# - Schwarzburg-Sondershausen⁶ ^# - Waldeck⁸ ^# - Württemberg
Weimarrepubliek^*: Coburg⁶ - Gotha⁶ - Reuss⁶ - Thüringen⁶
Nazi-Duitsland^*: Mecklenburg⁴ - Saarland⁹

[#] Van 1866 tot 1871 lid van de. Noord-Duitse Bond. [*] Slechts nieuw ontstane deelstaten zijn aangegeven. [1] In 1918 geannexeerd door Frankrijk. [2] Personele unie met Pruisen, in 1876 daarin opgegaan. [3] In 1937 bij Pruisen gevoegd. [4] In 1934 verenigd tot Mecklenburg. [5] In 1919 verenigd tot Reuss. [6] In 1920 verenigd tot Thüringen. [7] In 1918 gesplitst in Coburg en Gotha. [8] In 1921/1929 opgegaan in Pruisen. [9] Sinds 1920 onder bestuur van de Volkenbond, in 1935 terug aan Duitsland als aparte deelstaat.

{{{afb_links}}}

Duitse Bond (1815-1866)