Beeldhouwkunst

Beeldhouwkunst is een van de beeldende kunsten.

In het algemeen verstaat men onder beeldhouwkunst de vervaardiging van portretten, koppen, bustes, standbeelden, torso's en beeldhouwwerken, met een verzamelnaam plastieken, uit marmer, graniet, zandsteen, beton enz. gemaakt door een beeldhouwer.

Inhoud 1 Beeldhouwkunst naar periode en stijl 2 Beeldhouwkunst naar land 2.1 Afrika 2.1.1 Musea met Afrikaanse beeldhouwkunst 2.2 India 2.3 China 2.3.1 Musea met Chinese beeldhouwkunst 3 Beeldhouwkunst naar periode 4 Oud-Griekse kunst 4.1 Romeinse kunst 4.2 Renaissance 4.3 Gotische beeldhouwkunst 4.4 Beeldhouwkunst in de negentiende eeuw 4.5 Moderne beeldhouwkunst 5 Soorten beelden 6 Materialen 7 Beeldhouwers 8 Beeldhouwwerken 9 Beeldentuin

[bewerk] Beeldhouwkunst naar periode en stijl

Stroming	Periode	Typering	Voorbeeld
Egyptisch	3000 v.Chr.	Kunst in dienst van goden en doden. Tempelbeelden (koningsbeelden, sfinxen in natuursteen) en grafsculpturen. Minoïsche beschaving: figuurtjes in faïence, brons en ivoor (slangengodinnen, stier, dubbele offerbijl). Myceense beschaving: ivoor en gebakken aarde.	Sfinx – Knossos
Grieks	600 v.Chr. – 0	De geïdealiseerde mens. Aanvankelijk strak, symmetrisch en bewegingloos. Nadien naast de naakte atleet ook de geklede gestalte, ook in brons gegoten. Hellenisme: idealisme evolueert naar naturalisme. Reliëfbeeldhouwkunst: voorstellingen van processies, gevechtstaferelen en godenbijeenkomsten in fries.	Nike van Samothraki – Kariatiden – Athena Parthenos – Aphrodite van Cnidus
Romeins	40 v.Chr. – 400 n.Chr.	Het realistische portret en het historisch reliëf. Portretbeeld in functie tot de gemeenschap, d.w.z. met machtssymbolen, uniform, toga. Vaak in een nis geaccentueerd Historisch reliëf op triomfbogen, gedenkzuilen, monumenten of sarcofagen: historische en/of politieke werkelijkheid.	Kolos van Nerva – Zuil van Trajanus – Marcus Aurelius
Byzantijns	600 - 800	Aansluiting op het laathellenisme. De mozaïeken vervangen de tweedimensionale beeldhouwkunst.	Ivoorreliëfs – Barberini-diptiek – Triptiek van Harbaville
Karolingisch	750 – 960	Romeinse en Byzantijnse voorbeelden worden aan de Germaanse ambachtelijkheid verbonden, waarbij men aldus de Karolingische Renaissance beleeft: religieuze voorstellingen in edelsmeedwerk, ivoorsnijwerk en bronsgietwerk.	Paleiskapel Aken
Ottoons	700 – 1000	Bij de Ottoonse Renaissance, onder Otto de Grote, worden aan de Karolingische bouwwijze Byzantijnse arcaden en kapitelen toegevoegd.	Borobodur
Romaans	800 – 1200	Rondbogenstijl ontwikkeld uit de Romeinse bouwwijze.	Cluny – Doornik – Maastricht – Worms
Gotisch	1240 – 1400	Spitsbogenstijl, genoemd naar Giorgio Vasari die alle niet-Romeinse kunst "barbaars" of "van de Goten" noemde. Vlamgotiek: laatgotiek met overdadige versiering.	Kathedraal van Reims – Kathedraal van Chartres – Claus Sluter
renaissance (14e-16e eeuw)	1400 – 1600	Onder impuls van het Humanisme, teruggrijpen naar de klassieke elementen van de Grieks-Romeinse kunst.	Donatello – Della Robbia – Michelangelo Buonarotti- Leonardo da Vinci - Bernini –
Maniërisme	1520 - 1590	Toevoegen in de laat-renaissance van overdreven emotionele elementen aan de ratio van de voorafgaande hoog-renaissance, sinds 1520. Dit leidt tot verhoogd sensualisme.	Giambologna – Benvenuto Cellini - Adriaen de Vries
Barok	1600 – 1775	Kunstuiting van de katholieke Contrareformatie, met verheerlijking van het koninklijke absolutisme. Aanbrengen van overdadige versieringen, in beelden vol beweging, in breedsprakige gebaren, in houding (schroefhoudingen) en drapering.	R. Le Lorrain- E. Bouchardon – Frans Duquesnoy – Artus Quellinus - Rombout Verhulst
Classicisme	1775 - 1840	Afwijzen van Barok- en Rococo-elementen en teruggrijpen naar "rust" en "stilte" als essentie van het "schone".	R. Thorwaldsen – Antonio Canova – J.A. Houdon
Romantiek	1825 – 1870	Rede en klaarheid (Classicisme moeten plaats maken voor emotionele waarden (Jean-Jacques Rousseau). In Frankrijk: hartstochtelijke heldenverering en bijna revolutionaire vrijheidsdrang.	Fr. Rude – A.L. Barye – J.B. Carpeaux
Sociaal Realisme	1860 – 1900	Accentueren van sociale elementen in houdingen en gebaren.	C. Meunier – J. Lambeaux
Impressionisme	1885 – 1920	Poging momentindruk in beeld te brengen door oa. lijnen technisch te verdoezelen.	Auguste Rodin – A. Maillol – Rik Wouters – Camille Claudel
Expressionisme	1910 – 1940	Uitdrukken van individuele emotie door accentueren van houdingen.	E. Barlach – M. Andriessen – O. Zadkine – Jozef Cantré – Käthe Kollwitz
Kubisme	1920 – 1940	De dingen in de natuur zijn volgens geometrische vormen opgebouwd.	Archipenko – Raymond Duchamp-Villon
Abstracte Kunst	1920	Vlakken en lijnen zwakken de directe figuratie af en trachten het abstracte begrip te suggereren.	J. Lipchitz – C. Brancusi – Jean Arp – Olivier Strebelle
Kinetische kunst	1930	Beeld of beeldgedeelten worden in beweging gehouden door externe factoren.	A. Calder – J. Tinguely
Surrealisme	1930	Samenbrengen van elementen uit de puur realistische figuratie tot een imaginair irreëel gegeven.	Henry Moore – A. Giacometti – Roel D'Haese – Rik Poot – Reinhoud D'Haese
Pop Art	1960	Popular Art. De trivialiteit van de consumptiemaatschappij wordt geaccentueerd	Niki de Saint Phalle – David Mach
Hyperrealisme	1960	Realisme weergegeven met fotografische nauwkeurigheid, veelal in polyestermaterie.	Jacques Verduyn -Duane Hanson
Nouveau Réalisme	1960	Afwijzing van het conformisme bij de abstracte kunst. Poging zich te integreren in de technologische realiteit van de hedendaagse wereld.	César
Assemblage-kunst	1970	Samenbrengen van niet bij mekaar horende, vaak afgedankte gebruiksvoorwerpen, of gedeelten ervan, tot nieuw origineel beeld.	Vic Gentils – Camiel Van Breedam – Panamarenko – Leo Copers - Henck van Dijck
Performance	1990	Zich bekommerend om de ruimte en zich bezinnend over de menselijke conditie.	Antony Gormley – Jan Fabre – Peter Geebelen – Anish Kapoor – Thierry de Cordier
Plasticisme			Fernando Botero

[bewerk] Beeldhouwkunst naar land

[bewerk] Afrika

In de koninkrijken Ife en Benin werd het gieten van brons ontwikkeld. Tussen de 11de en de 15de eeuw maakten de kunstenaars van de Ife-cultuur vooral hoofden van koningen.

In het koninkrijk Benin tussen de 13de en 19de eeuw waren het vooral bronzen beelden. Onder andere de beelden gevonden bij Tada waarbij een bijzonder beeld in kleermakerzit gevonden is. Het beeld is nu in het Nationaal Museum in Lagos.

De oudste Afrikaanse beelden dateren uit het midden van het eerste Millennium voor Christus; de tijd van Nok-beschaving in het midden van Nigeria. Dit waren vooral terracotta hoofden.

[bewerk] Musea met Afrikaanse beeldhouwkunst

Enkele musea met Afrikaanse beeldhouwkunst:

• Museum für Völkerkunde in Berlijn
• Museum Reitburg in Zürich
• Field Museum of Natural History in Chicago
• Metropolian Museum of Art in New York City
• Musée des Arts Africains et Océaniens in Parijs

[bewerk] India

Onder invloed van het ontstaan van het hindoeïsme kwamen er veel beelden in de Hindoe-tempels in India. Beelden van goden zoals Shiva worden nog steeds gemaakt volgens oude regels.

Ook het boeddhisme beïnvloeden de Indiase beeldhouwkunst. De eerste kunstenaars maakten nog geen Boeddha. Uit tekstuele bronnen is niet duidelijk waarom ze dat niet deden. Vanaf de 1de eeuw voor Christus gebeurden dit wel. Na het begin van de Christelijke jaartelling werd het gemeengoed om Boeddha-voorstellingen te maken. Hierbij zijn voorbeelden bekend die duidelijk een Grieks-Hellenistische inspiratie lijken te hebben, maar ook voorbeelden waaruit een uniek-Indiase beeldentaal spreekt. Hierbij lijkt sprake van een parallelle ontwikkeling.

Zie ook: Indiase architectuur

[bewerk] China

De Chinese beeldhouwkunst bestaat vooral uit kleine voorwerpen zoals schalen van brons, begrafenisbeeldjes, aardewerk en porselein.

Een bekend voorbeeld van Chinese beeldhouwkunst zijn de (grote) terracotta beelden de Xian-krijgers van het beroemde terracottaleger van Xian bij de graftombe van Qin Shi Huangdi de eerste keizer van China.

[bewerk] Musea met Chinese beeldhouwkunst

• Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel

[bewerk] Beeldhouwkunst naar periode

[bewerk] Oud-Griekse kunst

Een bekend voorbeeld van de Oud-Griekse beeldhouwkunst is het beeld de Venus van Milo in het Louvre in Parijs. Ander Oude Griekse beelden zijn:

• Dame van Auxerre, De Stervende Galliër, Korè, Kouros, Laocoöngroep

[bewerk] Romeinse kunst

Het romeinse beeldhouwwerk is schematisch , vertelt een verhaal , en dient als decoratie . Romeinse beeldhouwskunst is tamelijk moeilijk te onderscheiden met griekse beeldhouwkunst . Meestal worden er goden afgebeeld ...

[bewerk] Renaissance

We onderscheiden in de Renaissance de periode van de Vroege Renaissance (beeldhouwkunst) en de Hoog-Renaissance (beeldhouwkunst).

Bekende beeldhouwers uit de Renaissance zijn:

• Michelangelo
• Donatello

[bewerk] Gotische beeldhouwkunst

In de 14de eeuw ontstonden zuilachtige beelden bij voorgevels van kathedralen. Bekende voorbeelden zijn;

• Heiligen bij de kathedraal van Chartres bij het portaal van de westgevel
• ‘’De Ridder van Bamberg’’, 1236 en de ‘’Stichters’’ circa 1249 bij de kathadraal van Naumburg
• ‘’Portico de la Gloria’’, 1188 gemaakt door Mateo de Compostela in de kathedraal van Santiago de Compostela
• ‘’Maagd Maria en de heilige Elizabeth’’, 1260 bij de kathedraal van Reims
• ‘’Maria en kind’’, 1305 1306 van Giovanni Pisano in de kathedraal van Siena

Bekende gotische beeldhouwers zijn onder andere:

• Arnolfo di Cambio
• Nicola Pisano
• Giovanni Pisano
• Mateo de Compostela

Zie ook: Lijst van kunstenaars uit de Gotiek

[bewerk] Beeldhouwkunst in de negentiende eeuw

Kunstenaars in de 19de eeuw begonnen te werken voor openbare instellingen en kregen opdrachten van rijke middenstanders. Portretten en beelden werden populair.

[bewerk] Moderne beeldhouwkunst

• Fernando Botero

[bewerk] Soorten beelden

Er zijn verschillende soorten beelden:

• buste of borstbeeld
• piëta
• standbeeld
• tuinbeeld
• gedenkbeeld
• reliëfsculptuur
• ruimtelijke sculptuur
• ijssculptuur
• zandsculptuur
• Monument
• Plastiek
• Object trouve
• Installatie
• Environment
• Assemblage

[bewerk] Materialen

Beelden kunnen gemaakt worden van diverse materialen zoals:

• Bronswerk*
• Gips
• Marmer
• Steen
• Terracotta
• Staal
• Hout
• Glas
• Acryl
• Beton
• Lood
• Papier
• Gemengde technieken verschillende materialen
• Natuurlijke materialen

    *voor een bronzen beeldhouwwerk te maken kan je verschllende technieken toepassen.
     zoals de verloren wastechniek: 

1. eerst wordt een beeld in klei gemaakt 2. er wordt een afdruk of moule van gemaakt 3. De klei wordty uit de moule gehaald 4. De moule wordt gevuld met was 5. Over de was wordt een zandlaag gemaakt 6. Men giet brons in de moule 7. De moule wordt verwarmd 8. De was smelt 9. Als je de moule laat afkoelen wordt het brons weer vast 10. verwijder nu de moule

Zo werden vele Griekse beelden gemaakt in de Oudheid omdat Grieken toen al over was, brons, klei en zand beschikten.

[bewerk] Beeldhouwers

Voor beeldhouwers zie:

• Lijst van beeldhouwers

[bewerk] Beeldhouwwerken

Voor beeldhouwwerken zie:

• Categorie:Beeld

[bewerk] Beeldentuin

Sommige musea stellen beelden tentoon in een beeldentuin. Bijvoorbeeld Museum Kröller-Müller in Nationaal Park de Hoge Veluwe, Museum Boijmans van Beuningen,Noord Brabants Museum,Park Sonsbeek. Er zijn ook commerciële beeldentuinen die beelden tentoonstellen en verkopen.