Graniet
Graniet is een zuur (of felsisch) stollingsgesteente dat voornamelijk bestaat uit drie mineralen; kwarts, veldspaten (kaliveldspaat en plagioklaas) en mica's (muscoviet en/of biotiet). Ook amfibool komt in graniet voor.
De onderlinge verhouding van de mineralen verschilt, maar doorgaans is kwarts de dominante component (ongeveer 50%). Het kwarts is meestal (melk-)wit, het veldspaat kan gekleurd zijn (crème, roze) en de glimmers zijn meestal bruin of lichtgrijs van kleur.
Inhoud |
[bewerk] Voorkomen
Graniet is een stollingsgesteente en dat wil zeggen dat het is gevormd bij het ondergronds stollen van magma. (Dit in tegenstelling tot een uitvloeiïngsgesteente zoals basalt dat dichtbij of aan het aardoppervlak gestold is.) Doordat graniet op diepte gestold is, hebben de mineralen bij langzame afkoeling de tijd gehad om kristallen te vormen. Een gesteente dat nog langzamer stolt, meestal in de "armen" van een magmakamer, wordt pegmatiet genoemd. Als graniet wordt blootgesteld aan zeer hoge drukken en temperaturen, verandert het in gneis, een metamorf gesteente.
[bewerk] Naamgeving
Het woord komt van het Latijnse woord granus, dat korrel betekent. Het verklaart het vaak korrelige uiterlijk van graniet. Strikt genomen klopt dit niet, omdat een stollingsgesteente niet bestaat uit korrels (wat typisch is voor een sedimentair gesteente). Grofkristallijn zou een betere benaming zijn.
[bewerk] België
Graniet komt voor in sommige delen van België, al is daar het meeste graniet commercieel al gewonnen. Sommige zwerfstenen in Noord-Nederland bestaan uit graniet, meestal uit Noorwegen of Zweden. (De meeste zwerfstenen zijn in ieder geval granietachtige stollingsgesteenten).
[bewerk] Industriële toepassing
Graniet wordt veel gebruikt als natuursteen in sierbestrating of in interieurs. Bekend zijn aanrechtbladen van graniet, niet te verwarren met het kunstmatige granito, dat veel in aanrechten en douchebakken in de jaren 50 werd gebruikt. Ook moet graniet niet verward worden met petit granit, dat een licht metamorfe kalksteen is en veel in de Ardennen wordt gedolven.
 |
 |
 |
 |
[bewerk] Zie ook
| Indeling der stollingsgesteenten |  |
|||||
| felsisch | mafisch | |||||
| % SiO2 | >68 | 68-63 | 63-52 | 52-48 | <48 | |
| uitvloeiingsgesteente | rhyoliet | daciet | andesiet | basalt | komatiiet | |
| ganggesteente | granofier | granodioriet | dioriet | doleriet | peridotiet | |
| dieptegesteente | graniet | gabbro | ||||
