Classicisme
Classicisme noemt men, in de plastische kunsten, de beweging tussen 1770 en 1830, die de speelse gratie van de Rococo en de statische pathos van de barok afwijst. De Duitse kunsttheoreticus J.J. Winckelmann wordt wel beschouwd als de grondlegger van deze stroming.
In Frankrijk, Engeland en Italië heeft men het eerder over neoclassicisme, terwijl men nuanceert naar Louis XVI- en empire-stijlen.
Inhoud |
[bewerk] Oorsprong
"Klassiek" als esthetische norm aanvaard, refereert het classicisme naar de Griekse en Romeinse kunst, waarbij rust en stilte beschouwd worden als essentie van het schone.
De thema's zijn meestal moralistisch en heroïsch van aard en ze dragen veelal het gewaad van de antieke geschiedenis en de mythologie. Weinig personen, in grote duidelijke gestes of theatrale poses, dragen het esthetische gehalte. De hele compositie steunt op eenvoudige vormen, waarbij bijkomstigheden genegeerd worden. Dominant zijn het natuurlijke coloriet en de duidelijke contourlijnen.
[bewerk] Bouwkunst
Het classicisme uit zich in de bouwkunst door de toepassing van bepaalde verhoudingen (de compositie), waarbij de zuil het belangrijkste element is.
Tijdens de architectuur van het classicisme wordt gebruikgemaakt van het herleven van de stijl van literatuur, beeldende kunst en architectuur van de klassieke oudheid. De klassieke oudheid was al tijdens de renaissance en ver daarvoor een inspiratiebron voor verschillende architecten, zoals de Italiaanse architect Brunneleschi, die de eerste fase van de renaissance inluidden. Een andere vroege classicistische bouwstijl die lang bleef bestaan was het Palladianisme. De vormentaal van de renaissance, gebaseerd op de klassieke oudheid, ontwikkelde in de zestiende eeuw een eigen stijl, waarmee de renaissance het karakter van 'klassiek' kreeg en tot voorbeeld werd. Het classicisme uit zich door toepassing van bepaalde verhoudingen, waarbij de zuil het belangrijkste element is.
Degene die alle architecten meetrok was Giovanni Battista Piranesi. Italië bestond tijdens de achttiende eeuw uit een bonte verzameling van straatjes. Er was geen echt duidelijk centraal cultureel centrum of een overheersende architectuur. Piranesi probeerde met zijn suggestieve tekeningen van de monumenten van het oude en het nieuwe Rome een nieuwe architectuur het leven in te blazen. Hij kwam in 1740 naar Rome. In Rome ontwikkelde Piranesi zijn stijl en één van zijn bijzonderste ontwerpen was die voor een college. Dit enorme complex voor een openbaar gebouw was gebaseerd op de thermen van het oude Rome.
De wens om door te dringen tot de geheimen van de klassieke ontwerp- en bouwkunst had een belangrijke plaats bij Italiaanse architecten. In Engeland had dit streven een veel minder belangrijke rol. Aan het begin van de zestiende eeuw brak men met de renaissancecultuur. Men brak volledig met Europa en vooral met Rome. Daarom lag Engeland achter op de renaissance en ook op de architectuur kon Engeland niet meekomen.
[bewerk] Neoclassicisme
In de achttiende eeuw ontstond er in Frankrijk een reactie op de ingewikkelde ornamentiek van de barok en de rituelen die bij het leven in de gigantische paleizen van de zeventiende en de vroeg achttiende eeuw hoorden. Tijdens het neoclassicisme wordt opnieuw de puurheid van de klassieken nagestreefd. Wanneer neoclassicisme is ontstaan is niet geheel duidelijk aangezien het in elk land anders was.
[bewerk] Personen
In Frankrijk was Jacques Louis David de zuiverste classicist, een andere bekende vertegenwoordiger van de stroming was Jean Auguste Dominique Ingres.
In Duitsland In Engeland was John Flaxman de voorvechter.
In België was Philippe Hennequin leermeester van Louis Gallait, terwijl André Cornelis Lens leermeester was van Pierre Joseph François. Andere bekende kunstenaars uit de classicistische periode waren Jozef Paelinck, Jozef Benoit Suvée, Pierre Redouté, Jean Baptiste Madou, François Joseph Navez, Balthazar Paul Ommeganck, Jean Baptiste Dejonghe. Als architect wordt Laurent Benoit Dewez beschouwd als de meest vooraanstaande in de Zuidelijke Nederlanden.
In Italië was het classicisme ook zeer populair. Onder andere de graficus Giovanni Battista Piranesi maakte daar beroemde werken.
[bewerk] Zie ook
- Hollands classicisme
- Classicistische kerken te Hamme en Moerzeke
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Classicist paintings van Wikimedia Commons. |
| Schilderstijlen |
|---|
|
Classicisme · Realisme · Impressionisme · Postimpressionisme · Neo-impressionisme · Symbolisme · Jugendstil · Expressionisme · Fauvisme · Abstracte kunst · Kubisme · Dadaïsme · Surrealisme · Art Deco |
