Tsjechoslowakije
Vlag | Wapen |
---|---|
(Details) |
(1961-1989) (Details) |
Kaart | |
Hoofdstad | Praag |
Regeringsvorm | Republiek, federatie |
Staatshoofd | President |
Bestaan | 1918-1939 & 1945- 31 december 1992 |
Ontstaan uit | Oostenrijk-Hongarije |
Opgegaan in | Tsjechië en Slowakije |
Oppervlakte | 127.900 km² |
Inwoners | |
Taal | Tsjechisch, Slowaaks |
Religie | |
Munteenheid | Tsjechoslowaakse kroon |
Tsjechoslowakije was een republiek in Midden-Europa, ontstaan uit het uiteenvallen van de Donau-monarchie (Oostenrijk-Hongarije) na de Eerste Wereldoorlog. Op 1 januari 1993 werd zij (vreedzaam) opgedeeld in Tsjechië en Slowakije.
[bewerk] Geschiedenis
Tsjechoslowakije ontstond als staat na het uiteenvallen van Oostenrijk-Hongarije, toen men de Oostenrijkse delen Bohemen en Moravië samenvoegde met de Hongaarse delen Slowakije en Roethenië (Roethenië werd in 1939 bezet door Hongarije. Na de Tweede Wereldoorlog werd Roethenië geannexeerd door de Sovjet-Unie.)
Tsjechoslowakije is nooit echt een stabiele staat geweest maar er was altijd een sterk nationaal besef, ondanks de etnische diversiteit van het land. Adolf Hitler maakte hier handig gebruik van (o.a. van de Duitse minderheid in Sudetenland en het onafhankelijkheidsstreven van Slowakije) om in 1939 Tsjechië te bezetten en toe te voegen aan Duitsland.
Na de oorlog werd de staat Tsjechoslowakije hersteld, aanvankelijk weer als parlementaire democratie. In februari 1948 echter grepen de communisten de macht, wat voor het Westen het startsein was van de koude oorlog.
In 1951 vonden zuiveringen plaats binnen de communistische leiding. Onder anderen partijsecretaris Rudolf Slánský werd op beschuldiging van Titoïsme opgehangen. Een stalinistisch bewind onder Antonín Novotný handhaafde zich vervolgens tot aan 1968.
In 1968 kwam een groep van hervormers aan het bewind, onder leiding van Alexander Dubcek. Doel was de ontwikkeling van een "communisme met een menselijk gezicht". Dit half jaar wordt De Praagse Lente genoemd. Troepen van het Warschau-pact maakten eind augustus een einde aan het experiment.
In 1990 werden voor het eerst vrije verkiezingen gehouden sinds de Tweede Wereldoorlog, waarbij de communistische partij massaal werd afgestraft (slechts 14% van de stemmen). Onder leiding van Václav Havel, wordt deze periode gezien als de "fluwelen revolutie".
Met het wegvallen van de dictatuur zagen de Slowaken hun kans schoon om meer autonomie te eisen, want onder het communisme was de federale structuur van Tsjechoslowakije al te vaak een lege doos gebleken. De Slowaken, onder leiding van Vladimír Mečiar (die een coalitie vormde met de SNS) eisten een confederale staatsstructuur, maar kregen een njet van de Tsjechische minister-president Václav Klaus, die de Slowaken voor de keus stelde: ofwel een sterke federatie, ofwel separatisme.
Slowakije verklaarde zich op 17 juli 1992 soeverein, nam op 3 september een eigen grondwet aan en officieel splitste het land op 1 januari 1993. De splitsing werd uitgebreid gevierd in Slowakije, in Tsjechië waren er geen feestelijkheden.
[bewerk] Zie ook
- Lijst van presidenten van Tsjechoslowakije
- Lijst van premiers van Tsjechoslowakije
{{{afb_links}}} | Warschaupact (1955-1991) | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
---|---|---|---|
Albanië - Bulgarije DDR - Hongarije - Polen - Roemenië (1947-1965) - (1965-1989) Sovjet-Unie - Tsjechoslowakije |