1918
Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw |
Decennia: | 1880s 1890s 1900s 1910s 1920s 1930s 1940s |
Jaren: | 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 |
Kalenders | |
Gregoriaanse kalender | 1918 MCMXVIII |
Ab urbe condita | 2671 |
Armeense kalender | 1367 ԹՎ ՌՅԿԷ |
Chinese kalender | 4614 – 4615 丁巳 – 戊午 |
Ethiopische kalender | 1910 – 1911 |
Hebreeuwse kalender | 5678 – 5679 |
Hindoekalenders | |
- Vikram Samvat | 1973 – 1974 |
- Shaka Samvat | 1840 – 1841 |
- Kali Yuga | 5019 – 5020 |
Iraanse kalender | 1296 – 1297 |
Islamitische kalender | 1337 – 1338 |
[bewerk] Gebeurtenissen
- Er heerst een griepepidemie, de Spaanse griep, die miljoenen mensenlevens eist.
- Oprichting van de Nederlandse Seintoestellenfabriek in Hilversum, die moet voorzien in de behoefte van onder meer het leger tot elektronische communicatie met overzeese rijksdelen en de marine.
- 1918-1920: Russische burgeroorlog tussen de bolsjevieken en hun supporters aan de ene zijde, en monarchisten, anarchisten, mensjewieken, nationalisten en buitenlandse steungroepen aan de andere zijde.
- (Duitsland) - De cultuur- en geschiedsfilosoof Oswald Spengler publiceert het eerste deel van zijn belangrijkste werk Der Untergang des Abendlandes.
- (VS) - Edwin Howard Armstrong ontwikkelt de eerste bruikbare ontvanger voor radio.
- (VS) - Henry Ellis Warren zet de eerste betrouwbare elektrische uurwerken in elkaar.
- (Nederland) - De verhalenbundel Dichtertje, De uitvreter, Titaantjes van Nescio verschijnt. Nescio's thema is de tegenstelling tussen de zelfvoldane bourgeois en de onmaatschappelijke, onpraktische artiest - die zelf uiteindelijk ook bourgeois wordt.
- januari
- 8 - (VS) - President Woodrow Wilson presenteert in het congres zijn 14-punten programma voor de vrede.
- 10 - (Duitsland) - Vleigtuigconstructeur Hugo Junkers vraagt patent aan voor zijn laagdekker-vliegtuig.
- 31 - (Duitsland) - De Pruisisch-Hessische staatsspoorwegen voeren als eerste spoorwegmaatschappij van Europa een doorlopend, automatisch remsysteem in.
- februari
- 14 - (Sovjet-Rusland) - De Juliaanse kalender wordt vervangen door de Gregoriaanse, die ook in de westerse landen geldig is. De datum in Rusland springt daarmee 13 dagen naar voren.
- 27 - (Zwitserland) - De bijbeltragedie Jeremias van Stefan Zweig gaat in Zürich in première.
- maart
- 3 - (Rusland) - In Brest-Litovsk sluiten de Centrale Mogendheden de vrede met Sovjet-Rusland.
- april
- 1 - (Oostenrijk-Hongarije) - Op het traject Wenen-Olmütz-Kraków-Lemberg-Kiev wordt de eerste internationale luchtpostlijn ter wereld geopend.
- 18 - (Duitsland) - De Pruisische regering verordent dat voetbalvelden moeten worden gebruikt voor het verbouwen van aardappels en koolrapen ten behoeve van de voedselvoorziening.
- mei
- 15 - (VS) - Er komt een regelmatige luchtpostdienst tussen New York en Washington D.C..
- 15 - (Finland) - De burgeroorlog eindigt.
- 18 - (Nederlands-Indië) - De Volksraad wordt opgericht om de Indonesiërs inspraak te geven in het bestuur van de kolonie.
- juni
- 24 - (Oostenrijk-Hongarije) - De opera Het kasteel van hertog Blauwbaard van Béla Bartók beleeft haar eerste uitvoering in Boedapest.
- 29 - (Oostenrijk-Hongarije) - In Wenen loopt de Oostenrijkse Adi Bierbrauer in 1'10,0" een nieuw wereldrecord op de 400 meter.
- juli
- 16 - De Russische Tsaar Nicolaas II en zijn gezin worden, na anderhalf jaar verbanning, op last van de nieuwe plaatselijke sovjetleiders gefusilleerd in Jekaterinenburg.
- 17 - (Italië) - Blijkens onderzoek van de arts Lo Monaco is tuberculose te genezen door injecties met sacharose.
- augustus
- 7 - (Zweden) - John Zander loopt in Stockholm met 8'33,2" een wereldrecord op de 3000 meter.
- 8 - (Frankrijk) - Bij een stormaanval door de Entente stort het Duitse westfront ineen.
- 9 - (VS) - Duke Kahanamoku scherpt in New York zijn eigen wereld op de 100 meter vrije slag aan tot 1.01,4. Het oude record (1.01,6) stond sinds 20 juli 1912 op naam van de Amerikaanse zwemmer.
- 25 - (Duitsland) - Erna Murray zet in Berlijn met 1.35,2 een wereldrecord neer op de 100 meter rugslag.
- september
- 22 - (Zweden) - De Zweed Anatole Bolin loopt in Stockholm met 2.29,1 een wereldrecord op de 1000 meter.
- 27 - (België) - In Vlaanderen zetten de Belgische troepen het offensief in.
- 28 - (Zwitserland) - In Lausanne gaat het muziektheaterstuk Die Geschichte vom Soldaten van Igor Strawinsky in première.
- 29 - (Bulgarije) - De regering in Sofia ondertekent als eerste van de Centrale mogendheden een wapenstilstand met de geallieerden.
- oktober
- 9 - Finland wordt tot koninkrijk uitgeroepen onder Väinö I.
- 25 - In het militaire kampement De Harskamp op de Veluwe breken ernstige onlusten uit. Door alle onrust in Europa breekt nu ook in Nederland de angst uit voor een revolutie.
- 28 - (Oostenrijk-Hongarije) - De Tsjechische nationale raad roept de Tsjecho-Slowaakse republiek uit.
- november
- 7 - (Sovjet-Unie) - Op de eerste verjaardag van de revolutie wordt in Petrograd het eerste sovjetdrama opgevoerd: 'Mysterium buffo van Vladimir Majakovski.
- 9 - (Duitsland) - Keizer Wilhelm II treedt af. Philipp Scheidemann roept in Berlijn de republiek uit.
- 10 - De Duitse keizer komt per trein uit zijn hoofdkwartier in Spa naar Eijsden bij Maastricht. Hij vraagt en krijgt - tot woede van vooral Frankrijk en Groot-Brittannië - asiel in Nederland.
- 10 - In Nederland richt A.H. Haentjes, geneesheer-directeur van een herstellingsoord voor tuberculosepatiënten, een Republikeinse Partij op. Doelstellingen zijn de afschaffing van het koningshuis, het leger, de vloot en de diplomatieke dienst.
- 11 - Formeel einde van de Eerste Wereldoorlog met de ondertekening van de wapenstilstand in een treinwagon in het bos van Compiègne, ten noorden van Parijs.
- 12 - (Nederland) - Geïnspireerd door de omwentelingen in Duitsland en Rusland roept de socialistische leider Pieter Jelles Troelstra op tot revolutie. Hij veroorzaakt paniek, maar krijgt geen bijval.
- 16 - (Oostenrijk-Hongarije) - Minister-president Mihály graaf Károlyi roept in Boedapest de Hongaarse republiek uit.
- 20 - Een linkse novemberrevolutie in Duitsland resulteert in verdrijving van keizer Wilhelm II. Dit maakt de weg vrij voor de oprichting van de Weimarrepubliek in 1919.
- 25 - (België) - Bij Koninklijk Besluit wordt het Kabinet van de Eerste Minister opgericht.
- 30 - (Duitsland) - De onder het keizerrijk verboden roman Der Untertan van Heinrich Mann verschijnt in Duitsland.
- december
- 1 - (Joegoslavië) - Het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen wordt gesticht.
- 3 - (Duitsland) - Enkele kunstenaars, onder wie Lyonel Feiniger en Paul Klee, sluiten zich aaneen tot de Novembergroep, ter ondersteuning van de republiek.
- 10 - (Zweden) - De Duitser Max Planck krijgt de Nobelprijs voor natuurkunde. De Nobelprijs voor scheikunde gaat naar zijn landgenoot Fritz Haber.
- 14 - (VS) - De sombere opera Il Tabarro ('De mantel') van Giacomo Puccini wordt in New York voor het eerst uitgevoerd.
- 14: Koning Väinö I treedt weer af en Finland wordt een republiek.
[bewerk] Geboren
- datum onbekend
- Kokkie Gilles, Nederlands vertrouwelinge van Bernhard van Lippe-Biesterfeld
- januari
- 1 - Willy den Ouden, Nederlands zwemster (overleden 1997)
- 15 - Gamal Abdel Nasser, president van Egypte
- 16 - Nel Benschop, Nederlands dichteres (overleden 2005)
- 21 - Richard Winters, Amerikaans militair
- 24 - Ernest Borgnine, Amerikaans acteur
- 26 - Nicolae Ceauşescu, Roemeens dictator (overleden 1989)
- februari
- 2 - Hella Haasse, Nederlands schrijfster
- 6 - Lothar-Günther Buchheim, Duits auteur van Das Boot
- 19 - Edzo Toxopeus, Nederlands politicus
- 25 - Bobby Riggs, Amerikaanse tennisser
- maart
- 3 - Frans Poptie, Nederlands jazzviolist
- 5 - James Tobin, econoom
- 9 - Mickey Spillane, Amerikaans acteur en schrijver (overleden 2006)
- 16 - Aldo van Eyck, Nederlands architect (overleden 1999)
- 20 - Bernd Alois Zimmermann, Duits componist (overleden 1970)
- april
- 4 - Sacco van der Made, Nederlands acteur (overleden 1997)
- 8 - Betty Ford, echtgenote van Amerikaans president Gerald Ford
- 11 - Jaap Penraat, Amerikaans-Nederlands verzetsstrijder, binnenhuisarchitect en industrieel designer (overleden 2006)
- 19 - Georges Heisbourg, Luxemburgs diplomaat
- 21 - Eddy Christiani, Nederlands gitarist en zanger
- 26 - Fanny Blankers-Koen, Nederlands atlete en olympisch kampioene (overleden 2004)
- mei
- 11 - Richard Feynman, natuurkundige, didacticus en winnaar van de Nobelprijs voor de Natuurkunde
- juni
- 15 - François Tombalbaye, Tsjadisch president (overleden 1975)
- 18 - Bert Schierbeek, Nederlands schrijver
- 25 - Philip Bloemendal, Nederlands nieuwslezer
- juli
- 2 - Wim Boost, Nederlands cartoonist (overleden 2005)
- 4 - Taufa'ahau Tupou IV, koning van Tonga (overleden 2006)
- 8 - Cor Hilbrink, Nederlands ondernemer, verzetsstrijder en sportbestuurder (overleden 1973)
- 14 - Ingmar Bergman, Zweeds filmregisseur
- 16 - Tsaar Nicolaas II en zijn gezin (=Romanovs)
- 18 - Jo Cals, Nederlands minister-president
- 18 - Nelson Mandela, Zuid-Afrikaans dissident en president van Zuid-Afrika
- 18 - Lia Dorana, Nederlands cabaretière en actrice
- 22 - Pim Lier, halfbroer van koningin Juliana en politiek leider Centrumpartij
- 23 - Abraham Bueno de Mesquita, Nederlands acteur en komiek (overleden 2005)
- augustus
- 7 - Cees Buddingh', Nederlands dichter
- 13 - Frederick Sanger, Brits moleculair bioloog
- 26 - Louis Stotijn, Nederlands fagottist en dirigent
- 27 - Jelle Zijlstra, Nederlands minister-president
- september
- november
- 7 - Billy Graham, Amerikaans evangelist
- 22 - Nicolaas Wijnberg, Nederlands kunstenaar, kunstschilder en choreograaf (overleden 2006)
- december
- 7 - Max Merkel, Oostenrijks voetballer en voetbalcoach (overleden 2006)
- 11 - Aleksander Solzjenitsyn, Russisch schrijver, onder meer van het boek de Goelag Archipel
- 23 - Helmut Schmidt, bondskanselier van Duitsland
- 26 - Georgios Rallis, Grieks politicus (oud-premier) (overleden 2006)
[bewerk] Overleden
- januari
- 6 - Georg Cantor (72), Duitse wiskundige
- februari
- 2 - John L. Sullivan (59), Amerikaans bokser
- 6 - Gustav Klimt (55), Oostenrijks symbolistisch schilder
- maart
- 25 - Claude Debussy (55), Frans impressionistich componist
- april
- 2 - Willem de Beaufort (73), Nederlands liberaal staatsman
- juli
- 16 - Tsaar Nicolaas II (50), de laatste tsaar van Rusland en de laatste heerser van de Romanov dynastie
- 16 - Alexei Nicolaievitch Romanov (13) van Rusland
- augustus
- 3 - Albert Hahn (41), Nederlands tekenaar
- september
- 28 - Georg Simmel (60), Duits filosoof en socioloog
- oktober
- 7 - Raymond Duchamp-Villon (41), Frans beeldhouwer
- 31 - Egon Schiele (28), Oostenrijks expressionistisch schilder