Religio

El Vikipedio

Religio estas sistemo de ideoj kaj praktikoj, kiu estas bazita sur la kredo, ke ekzistas ekstermonda(j) potenco(j), kiu(j) influas la mondon kaj la vivon de la homoj.

Enhavo 1 Etimologio 2 Religioj 3 Listo de religioj laŭ grandeco 3.1 Laŭ grupoj 3.2 Miksita 4 Sanktaj libroj 5 Religiaj fondintoj kaj filozofoj 6 Dioj / Mitologio 7 Sanktaj lokoj kaj pilgrimejoj 8 Sanktaj agoj 9 Sanktaj lingvoj 10 Postmorta ekzisto 11 Eksteraj ligiloj 12 Vidu ankaŭ jenon:

[redaktu] Etimologio

En la latina lingvo la vorto religio havis multajn diversajn signifojn: apud "diotimo", "(di)respekto", "pieco", "kredo", "kulto", "sanktaĵo", "sankteco" ankaŭ "sankta promeso", "ĵuro", konsidero", "zorgemo", "precizemo", "skrupulo", "konscienceco", "konsciencriproĉo", "superstiĉo", "peko" kaj "kondamno".

La plej fruaj skribaj atestoj de la ekzisto de tiu ĉi vorto troviĝas en la komedioj de Plaŭto kaj en la politikaj paroladoj de Katono de la 3-a kaj 2-a jarcentoj a.K.).

Cicerono asertas, ke la vorto religio devenas de relegere, kio signifas laŭvorte "denove volvi" kaj en figura senco "pripensi", "atenti". Li rilatigis tion al la templa kulto, kiu postulas zorgeman priatenton.

Lactantius (Divinae Institutiones 4, 28) vidas la originon de la vorto en religare (alligi, retroligi). Laŭ li, la origina signifo do povas esti "pia pripenso" aŭ "retroligo" al (dia) origino de la universo.

]]

Laŭ la franca lingvisto Émile Benveniste, religio devenis de la sama radiko kiel legere (rikolti). Sekve li supozas ke religio signifis "rerikolto", ĉar la romiaj pastroj "rerikoltis" la rikoltaĵojn, kiujn oni metis en la templajn sanktejojn kiel oferojn al la gedioj.

[redaktu] Religioj

Ĉefa artikolo: Listo de Religioj

Abrahamismo - Agnostikismo - Ateismo - Bahaa Kredo - Brahmanismo - Budhismo - Diismo - Hinduismo - Islamo - Ĝajnismo - Judismo - Kristanismo - Katolikismo - Modernismo - Mormonismo - Novaj religioj de Japanio - Nova Erao - Novpaganismo - Oomoto - Orfeismo - Rastafarianismo - Sankta Dajmo - Scientologio - Sikismo - Spiritismo - Ŝamanismo - Taoismo - Unitarismo - Ŭonbulismo - Urantio - Viĉo --- Kulto

[redaktu] Listo de religioj laŭ grandeco

[redaktu] Laŭ grupoj

La nomon ĉiam sekvas nombro de kredantoj. Oni diras, ke en la mondo ekzistas 5 aŭ 6 ĉefaj mondaj religioj (tio estas la unuaj ĉe la listo).

1. Kristanismo entute: 2,1 miliardoj; inkluzivas:
   • Katolikismo: 1,071 miliardoj
   • Protestantismo: 775 milionoj
   • Orienta ortodoksismo 240 milionoj
2. Islamo: 1,3 miliardoj
3. Hinduismo: 900 milionoj
4. ĉinaj tradiciaj religioj: 394 milionoj
   • Konfuceismo (ofte ne rigardata kiel religio)
   • Taoismo
   • la ĉina popola religio (se malsamus taoismon)

   La nombron de sekvantoj de la tradiciaj ĉinaj religioj estas malfacile kalkuli (aŭ distingi).

5. Budhismo: 376 milionoj
6. origine indiĝenaj: 300 milionoj
7. Ŝintoismo: 107 milionoj
8. afrikaj tradiciaj kaj diasporaj: 100 milionoj
9. Sikismo: 23 milionoj
10. Ĝuĉeo: 19 milionoj

    Surbaze de la tuta homaro de Nord-Koreo

11. Spiritismo: 15 milionoj
12. Judismo: 14 milionoj

    Malfacilas distingi sekvantojn de la juda religio disde nuraj membroj de la juda popolo aŭ kulturo.

13. Bahaa Kredo: 7 milionoj
14. Ĝajnismo: 4,2 milionoj

    La vera nombro Bahaanoj estas forte disputadita

15. Zaratuŝtrismo: 2,6 milionoj
16. Tenriismo: 2 milionoj
17. Unitaria Universalismo: 800.000
18. Caodaismo: 500.000 (?)
19. Novpaganismo: 100.000 (?)

    La vera nombro estas nur malklare konata

20. Rastafarianismo: 100.000 (?)

Oni ofte diskutas pri Ateismo, ĉu ĝi estus inkluzivita kiel religio - se jes, tiam ĝi troviĝus ĉe la tria loko kun 1,1 miliardoj da "kredantoj".

Ankaŭ ekzistas multaj pli malgravaj sektoj kaj novaj religioj, ekzemple Oomoto aŭ Scientologio.

[redaktu] Miksita

La plej grandaj religioj, sektoj kaj kredoj (milionoj da kredantoj):

1. 1943 Kristanismo (32,8% de homaro)
2. 1165 Islamo (19,6%)
3. 1050 Sunaismo (islama)
4. 1027 Katolikismo (kristana)
5. 762 Hinduismo (12,8%)
6. 760 nereligia (12,8%)
7. 359 ĉinaj popolaj religioj (6,1%)
8. 354 Budhismo (6,0%)
9. 322 aliaj kristanoj
10. 316 Protestantismo (kristana)
11. 249 etnaj religioj (4,2%)
12. 214 Ortodoksismo (kristana)
13. 115 Ŝijaismo (islama)
14. 100 nova religio (1,7%)
15. 64 Anglikanismo (kristana)
16. 22 Sikismo
17. 20 Taoismo
18. 14 Judismo
19. 12 Spiritismo
20. 12 Mormonismo (kristana)
21. 6 Bahaa Kredo
22. 6 Konfuceismo
23. 4 Ĝajnismo
24. 3 Ŝintoismo
25. 0,3 Zaratuŝtrismo

[redaktu] Sanktaj libroj

Avesto - Biblio - Daŭdeĝingo - Korano - Tripitako - Vedoj - Bhagavad Gitao - Libro de Mormon - Kitáb-i-Aqdas

Aliaj spirituala libroj: Kurso pri mirakloj

[redaktu] Religiaj fondintoj kaj filozofoj

Moseo - Laozio - Budho - Sokrato - Konfuceo - Jesuo - Mani - Mohameto - Bahá'u'lláh

[redaktu] Dioj / Mitologio

Ĉefa artikolo: Listo de dioj Afrodito - Alaho - Apolono - Areso - Artemisa - Atena - Demiurgo - Devia - Diana - Dionizo - Eternulo - Ganeŝo - Hadeso - Hefesto - Hera - Hermeso - Hestia - Izisa - Jehovo - Jesuo Kristo - Kecalkoatlo/Kukulkano - Oziriso - Persefona - Pozidono - Sankta Triunuo - Satano - Ŝivo - Viŝnuo - Zeŭso

[redaktu] Sanktaj lokoj kaj pilgrimejoj

Ciono - Kaaba - Templo de Artemisa - Templo de Jerusalemo

[redaktu] Sanktaj agoj

Komunio - Meditado

[redaktu] Sanktaj lingvoj

Latina lingvo - Greka lingvo - Sanskrito - Hebrea lingvo - Aramea lingvo - Araba lingvo - Persa lingvo - Ioruba Lingvo

[redaktu] Postmorta ekzisto

Infero - Metempsiĥozo - Neniigeco - Nirvano - Purgatorio - Paradizo - Reenkarniĝo

[redaktu] Eksteraj ligiloj

  http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html

  http://www.worldreligionday.org

  http://vedabase.net/bg/4/11

  http://vedabase.net/bg/7/21

[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:

• Kleriko
• Dogmo
• Sacerdoto, Presbitero
• Anĝeloj
• Demono
• Diablo
• Diino
• Karmo
• Animo
• Ekzorcismo
• Mistikismo
• Preĝo
• Diservo
• Herezo
• Peko
• Teologio
• Monoteismo
• Panteismo
• Politeismo
• Fundamentismo
• Nova Epoko
• Paganismo
• Ideismo