Feja
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
Feja është marrdhënia që vendoset mes një personi dhe një apo më shumë hyjnish ose fuqish mbinatyrore dhe mes njerzve që ushtrojnë të njëjtin kult; me fjale te tjera mund te percaktohet si nje përçim tejnatyror (metafizik) te ndare e te koduar dhe te trashëguar ne brendesine e nje bashkesie shoqerore. Nevoja fetare është e pranishme ne çdo kulture ne trajta te dukshme nga rite qe kane nje vlere shoqerore e munden pak a shume te kene nje permbajtje etike (udheheqja e sjelljes se brendshme) dhe filosofike (dhenie pergjigjesh pytjeve gjithesinore).
Tabela e përmbajtjeve |
[redaktoni] Përkufizime të tjera mbi fenë
Shkak, parim, ose sistem besimesh te mbajtura me bindje ose ndjenje te forte. Si edhe: adhurimi i Perendise ose mbinatyrores.
Nje besim i fuqishem ne nje fuqi ose fuqira te mbinatyrshme qe mbikqyrin fatin njerzor; institucion i te shprehurit te besimit ne nje fuqi hyjnore.
Besimi dhe nderimi ne fuqira ose nje fuqi te mbinatyrshme te menduar si krijues dhe mbarvajtës i gjithesise. Nje sistem vetjak ose i instituticionalizuar ne nje besim dhe adhurim te tille. Jeta ose kushtezimi i nje personi ne nje urdher fetar. Nje teresi besimesh, vlerash, dhe praktikash te bazuara ne mesimet e nje udheheqesi shpirteror.
Marrdhenie e qenieve njerzore me nje Perendi ose perendite ose me gjithcka qe ata e mendojne te shenjte ose, ne disa raste, thjesht te mbinatyrshme.
Feja eshte nje sistem mendimi, ndjenje, dhe veprimi qe ushtrohet nga nje grup dhe qe u jep anetareve nje synim perkushtimi; nje norme e sjelljes nga e cila individet mund te gjykojne pasojat vetjake dhe shoqerore te veprimeve te tyre; dhe nje model drejtues me te cilin individet mund te lidhen me grupin e tyre dhe gjithesine e tyre.
Nje shkak, parim, ose veprimtari e ndjekur me zell ose perkushtim te ndergjegjshem.
[redaktoni] Feja ne trevat shqiptare
- Artikulli kryesorë Besimi fetar
Feja te shqiptarët është e përhapur që nga kohrat e moçme. Që nga fillimi kur në trojet e Ballkanit feja katolike e zëvendsoi besimin e mëparshëm e deri në kohrat e sotme ku në këto territore ka disa drejtime të feve të ndryshme (shiko listen). Mbas kohës së Rilindjes me të cilën mori hovin edhe më shumë ndjenja kombëtare e cila në kohën e Enver Hoxhes u përforcua edhe në kurriz të fesë, duke e shpallur RPSH si shtet ateist, roli i saj në jetën e përditshme ka rënë në shkallë të ulët (me përjashtim të një numri të vogël familjesh besimtare). Në fillim të këtij shekulli në trvat veriore shqiptare dallohet një lëvizje e dendur misionarësh nga besime të ndryshme. Se sa është efekti i tyre do të tregojë koha. Deri në fund të viteve 1990, kanë qenë të njohura këto fe dhe drejtime me rite të ndryshme.
- Kristianizmi
- Katolik
- Protestant
- Anglikan
- Ortodoks
[redaktoni] Renditja e feve
[redaktoni] Monoteizmi
[redaktoni] Politeizmi
[redaktoni] Enoteizmi
[redaktoni] Panteizmi
[redaktoni] Animizmi
[redaktoni] Lista e feve kryesore boterore
(Ne rend alfabetik)
[redaktoni] Budizmi
- Budizmi
[redaktoni] Hebraizmi
[redaktoni] Hinduizmi
[redaktoni] Islami
[redaktoni] Krishterimi
- Krishterimi
- Katolik
- Ortodoks
[redaktoni] Fe te tjera
Fe te tjera , te shperndara para se gjithash ne Azi dhe ne Evrope jane:
- Asatru ose Odinizmi
- Druidizmi apo Keltizmi
- Ayyavazhi
- Kaodaizmi apo Kao Dai
- Konfucianizmi
- Bahá'í
- Shamanizmi
- Shintoizmi
- Sikhizmi
- Neopaganizmi ose Paganizmi
- Taoizmi
- Zoroastrizmi
[redaktoni] Fe te zhdukura
Fete me te medhaja te se kaluares dhe tashme te zhdukura ishin:
- Feja e lashte greke
- Feja e lashte romake
- Feja egjiptiane
- Feja etruske
- Feja maja
- Feja azteke
- Feja inka
[redaktoni] Shiko edhe këtë
- Agnosticizmi
- Ateizmi
- Besimet Fetare
- Feja afrikane
- Laicizmi
- Neopaganizmi
- Pluralizmi fetar
- Spiritizmi
- Sekte
- Teologjia
