Separatisme

Separatisme of secessionisme is het streven naar een (formele) terugtrekking uit een bestaande organisatie of staat, en het oprichten van een eigen organisatie of staat.

Inhoud

1 Algemeen
2 Formalisatie
3 Motieven
4 Landen die door secessionisme veranderd (of verdwenen of ontstaan) zijn
5 Landen waar (volgens de staatsdefinitie) separatistische bewegingen actief zijn
6 Bekende secessionistische groepen
7 Externe links

[bewerk] Algemeen

In de praktijk wordt het vooral gebruikt om staatkundige afscheidingsbewegingen aan te duiden. Dit hoeft niet altijd op nationaal niveau te zijn, maar kan bijvoorbeeld gebeuren op deelstaat-niveau (zoals bijvoorbeeld het streven van het noordelijke landelijke deel van de staat New York van de USA om zich af te scheiden van het zwaar verstedelijkte New York City. Een van de meest recente voorbeelden is de afsplitsing van het kanton Jura van Bern in Zwitserland in 1978. Maar vaker gaat het over een secessie op nationaal niveau, zoals het streven van Québec om zich af te scheiden van Canada, of Vlaanderen van België.

Ook kan separatisme slaan op het zich afscheiden van een organisatie (staten kunnen in die zin ook als organisaties beschouwd worden), zoals bijvoorbeeld een religieuze groepering. Zo was het Lutheranisme een secessie uit de Rooms-Katholieke Kerk.

[bewerk] Formalisatie

Vaak wordt er een probleem gemaakt rond de formalisatie van deze afscheiding. Zo is Taiwan in de praktijk afgescheiden van China, maar deze secessie is nooit geformaliseerd. China heeft verklaard Taiwan de oorlog te verklaren indien ze dit wel doet. Een formalisatie op zich is niet voldoende om tot een werkelijke afscheiding te komen. Zo verklaarde Umberto Bossi van de Lega Nord het noordelijke deel van Italië, Padania, officieel onafhankelijk. Bossi bezat echter niet het gezag om deze formele secessie ook in de praktijk door te zetten.

[bewerk] Motieven

De motieven van separatisme kunnen erg verschillend zijn. Vaak gaat het om bevrijdingsseparatisme van een bezettende mogendheid, zoals de Zwitsers van het Oostenrijk van de Habsburgers. Andere kunnen van volksnationalistische signatuur zijn, zoals bv. Québec. Een derde mogelijkheid is een separatisme omwille van economisch-politieke redenen, zoals bij de Confederate States of America.