Abchazië

Аҧсны (Apsny)

(Details)

Deel van:

8660 km²

Inwoners:
– Dichtheid:

± 250.000 (2000)
29 inw/km²

UTC +3

Volkslied van Abchazië

{{{bron}}}

President:

{{{president}}}

Gouverneur:

{{{gouverneur}}}

Internetextensie:

{{{tld}}}

Website: {{{website}}}

Abchazië (Abchazisch: Аҧсны, Apsny; Georgisch: აფხაზეთი, Apkhazeti; Russisch: Абха́зия) is een autonome republiek in het noordwesten van Georgië, aan de Zwarte Zee en in de westelijke Kaukasus. Sinds 1993 is het land in de praktijk onafhankelijk, al wordt die onafhankelijkheid niet internationaal erkend. De hoofdstad is Soechoemi.

[bewerk] Geografie

Abchazië beslaat een gebied van ongeveer 8660 km² aan het westelijke uiteinde van Georgië, aan de noordkust van de Zwarte Zee. De bergen van de Kaukasus in het noorden en het noordoosten verdelen Abchazië van de Russische kraj Krasnodar en de Russische autonome republiek Karatsjai-Tsjerkessië. In het zuidoosten wordt het begrensd door de Georgische regio Samegrelo-Zemo Svaneti en in het zuidwesten door de Zwarte Zee.

De republiek is uiterst bergachtig (bijna 75 procent van het grondgebied bestaat uit bergen (hoogste top 3309m) of uitlopers) en bewoning is grotendeels beperkt tot de kust en een aantal diepe, goed-bewaterde valleien. Het klimaat is uiterst mild. In het gebied wordt thee, tabak, wijn en fruit verbouwd.

De demografie van Abchazië heeft belangrijke veranderingen ondergaan sinds de jaren '90. Op het tijdstip van de laatste sovjettelling in 1989, had het een bevolking van ongeveer 500.000, waar 48 procent Georgiërs (hoofdzakelijk uit Mingrelië) en slechts 17 procent waren inheemse Abchaziërs.

In 1993, leidde een belangrijke oorlog (zie geschiedenis van Abchazië) tot een breuk van Abchazië met Georgië. Veel Georgiërs zijn sindsdien vertrokken. Ook is de bevolking een stuk afgenomen sinds de oorlog.

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] Vroege geschiedenis

Abchazië was in de vroege Middeleeuwen een kolonie van het Oost-Romeinse Rijk of Byzantijnse Rijk, alvorens het geleidelijk vanaf de tiende eeuw door Georgië werd geannexeerd.

[bewerk] Eind jaren tachtig

De Abchazen, die (voor de burgeroorlog) maar 17% van de totale bevolking uitmaken in dit gebied, begonnen in de late jaren tachtig van de vorige eeuw met een campagne om van hun autonome republiek een volwaardige sovjetrepubliek te maken. Dit werd door de hier levende etnische Georgiërs, die (voor de burgeroorlog) maar liefst 45% van de bevolking uitmaken, van het begin af aan bestreden. In juli 1989 waren er bloedige botsingen tussen Abchazen en Georgiërs in de Abchazische hoofdstad Soechoemi. Ook in augustus van dat jaar bleven er zich botsingen voordoen, maar daarna werd het weer vrij rustig in Abchazië.

[bewerk] 1990

Een jaar later op 25 augustus 1990 verklaarde de Opperste Sovjet van Abchazië zich onafhankelijk van Georgië en gaf zichzelf de titel van een volwaardige Sovjetrepubliek. De volgende dag werd dit ongeldig verklaard door Georgië en Georgische inwoners van Abchazië begonnen met een spoorblokkade bij Soechoemi. Een week later draaide de Georgische afgevaardigden in de Abchazische Opperste Sovjet de onafhankelijkheid terug.

[bewerk] 1992

Hierna werd het weer wat rustiger in de straten van Soechoemi, maar de Georgische regering had wel zware kritiek op het feit dat de Abchazen, die gedeeltelijk christelijk, maar met een kleine meerderheid vooral islamitisch zijn, deelnamen aan de Confederatie van Kaukasische Bergvolkeren, waardoor de spanningen weer geleidelijk toenamen. Ook na het afzetten van Zviad Gamsachoerdia en de groeiende macht van Edoeard Sjevardnadze, bleven deze spanningen groeien, ook nadat Sjevardnadze had geprobeerd om met de Abchazen compromissen te sluiten. Begin augustus 1992 ontvoerde aanhangers van de gevluchte voormalige Georgische president Gamsachoerdia, die nog steeds grote populariteit genoot in het gebied, elf Georgische regeringsfunctionarissen. Sjevardnadze verklaarde als antwoord hierop de oorlog aan het kamp van Gamsachoerdia, die zich om het bolwerk Zoegdidi, wat vlak bij de grens van Abchazië ligt, schuil hielden. Sommige gegijzelden werden na een week vrij gelaten, waaronder de Georgische minister van binnenlandse zaken. Georgische troepen begonnen hierna met een offensief om de gegijzelden te bevrijden, na het veroveren van Zoegdidi was dit hun gelukt. Ook delen van Abchazië, waaronder Soechoemi, werden onder vuur genomen door de Georgische Nationale Garde die onder leiding stonden van de minister van defensie, Kitovani. Sjevardnadze verklaarde in het begin van sommige acties, niet op de hoogte te zijn geweest. Georgische soldaten plunderden, volgens ooggetuigen, Abchazische huizen en namen in veel door de Abchazen bewoonde dorpen en steden gewelddadig de macht over. Officieel was het doel van de interventie, de bescherming van de spoorwegen naar de Zwarte Zee. Gamsachoerdia bevestigden later dat Georgië één staat zal blijven en dat Georgië het volste recht heeft om troepen te sturen naar onstabiele regio's. Rusland en ook de Verenigde Staten hadden begrip voor de Georgische acties.

De leider van de Abchazen, Vladislav Ardzinba, trok zich met een groep aanhangers terug in de bergen en vroeg hulp aan de Confederatie van Kaukasische Bergvolkeren, die hij ook kreeg. De partizanenstrijd was begonnen en de Abchazen kozen de door een meerderheid Abchazen bewoonde kustplaats Goedauta, waar zich een groot Russisch militair vliegveld bevindt, als hun hoofdbasis. Op 2 oktober versloegen de Abchazen met hulp van de Tsjerkessen, Kabardijnen en de goed getrainde Tsjetsjenen, de Georgiërs bij Gagra, wat een keerpunt betekenden in de strijd. In de daarop volgende dagen en weken veroverde de Abchazen het hele noorden tot vlakbij Soechoemi, wat meer dan de helft van Abchazië bedraagt. Georgiërs werden, of verdreven uit hun huizen of gewoon zomaar geëxecuteerd. Ook de Armeniërs, Grieken en Russen werden, als ze met de Georgiërs samenwerkten, door de Abchazen en hun handlangers uit hun huizen gezet. De Abchazen, Tsjerkessen, Kabardijnen en Tsjetsjenen, voerden een hardnekkig schrikbewind. Honderdduizenden Georgische burgers werden verdreven over de grens naar Zoegdidi. Een etnische schoonmaak was een feit. Ook gingen steeds meer Russen voor de Abchazen vechten, waardoor de spanningen tussen Rusland en Georgië geleidelijk steeds verder opliepen. Sjevardnadze beschuldigde toentertijd Rusland er van dat Rusland een complot smeedde om de Georgische staat te ondermijnen.

[bewerk] 1993

Eind februari 1993 beschuldigde Sjevardnadze Jeltsin van provocaties. Een Russisch gevechtsvliegtuig deed een raketaanval op het door Georgiërs beheerste Soechoemi, volgens het Russische leger als vergelding op de beschieting van een in Abchazië gelegerde Russische legereenheid. Hierna eiste Sjevardnadze dat alle Russische legereenheden uit Abchazië een ook uit het zuidelijke Adzjarië moeten worden teruggetrokken, in verband met de beschuldiging van Sjevardnadze, aan het adres van de Russische legerleiding, dat zij de Abchazen, maar ook de, naar afscheiding strevende, Adzjaren, steunde. Gebeurde dit niet dan zal volgens Sjevardnadze het gehele Georgische leger gemobiliseerd worden om Georgië te verdedigen tegen de Russische bezetting. De Russen zaten natuurlijk ook met een dilemma, steunden ze de Abchazen dan was een groot conflict tussen Rusland en Georgië niet te voorkomen, omdat Georgië dat zal gaan zien als een regelrechte schending van zijn territorium. Steunde de Russen de Georgiërs dan konden ze geweld uitlokken van de Confederatie van Kaukasische Bergvolkeren, wat tot een groot bloedbad kon leiden, omdat de Confederatie de gehele islamitische Kaukasus, onder de noemer van een Jihad, wilde bevrijden. Het beste konden de Russen zich neutraal opstellen of zich inderdaad terugtrekken, maar dit kon weer opgevat worden als steun aan de Georgiërs. De Russen vormde echter geen geheel: naast het Russische leger waren er ook aparte kozakkenlegertjes. Sommige Russische soldaten schenen inderdaad met de Abchazen en hun bondgenoten meegevochten te hebben, waarom was onduidelijk. Dus ook als Rusland neutraal zal blijven in het conflict, kon het escaleren.

[bewerk] Na 1993

Een tijdelijke oplossing werd gevonden in het stationeren van vredestroepen van de Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS), wat in de praktijk inhield en inhoudt, dat de Russische troepen bleven, maar op papier zag het er diplomatiek uit. Deze situatie is sindsdien onveranderd en echte vredesbesprekingen moeten anno 2004 nog steeds plaatsvinden. Wel is sindsdien de vrede grotendeels bewaard, ook al worden de overgebleven Georgiërs nog steeds onderdrukt. Ook zijn er nog vrij regelmatig grensconflicten en zijn de verdreven Georgiërs uit Abchazië, die zich in grote getale in Zoegdidi en omgeving hebben gevestigd, nog steeds niet in staat om terug te keren.

[bewerk] Externe links

Wikimedia Atlas: Abchazië

Deelgebieden van Georgië
Autonome republieken: Abchazië¹ \| Adzjarië
Regio's: Guria \| Imereti \| Kakheti \| Kvemo Kartli \| Mtskheta-Mtianeti \| Racha-Lechkhumi en Kvemo Svaneti \| Samtskhe-Javakheti \| Samegrelo-Zemo Svaneti \| Shida Kartli \| Tbilisi²
(¹) Eenzijdig onafhankelijk verklaarde republiek. De jure onderdeel van Georgië, officieël wordt ook de eenzijdig onafhankelijk verklaarde republiek Zuid-Ossetië als autonome republiek gezien. (²) Stad met speciale status, hoofdstad.
Zie ook: Lijst van vlaggen van Georgische deelgebieden