Oost-Timor

Republika Demokratika Timor Lorosa'e
República Democrática Timor-Leste

(Details)

Basisgegevens

Officiële landstaal: officiële taal: Portugees, nationale taal: Tetun, werktalen: Engels en Bahasa Indonesia

Hoofdstad: Dili

Regeringsvorm: Republiek

Religie: Katholiek 90%, Islam 4%, Protestant3%

Oppervlakte: 15.007 km² (-%water)

Inwoners: 1.040.880 (2005) (67 / km²)

Overige

Volkslied: Pátria Pátria

Munteenheid: Amerikaanse Dollar en Centavos (alleen munten) (###)

UTC: +9

Web | Code | Tel. .tp | TLS | 670

Kaart van OostTimor

De Democratische Republiek Oost-Timor of Timor-Leste (Tetun: Timór Lorosa'e, Portugees: Timor-Leste) is een eilandstaat in Zuidoost-Azië, bestaande uit de oostelijke helft van het eiland Timor, de eilanden Atauro en Jaco, en Oecussi-Ambeno, een politieke exclave van Oost-Timor, aan de westelijke zijde van het eiland, omringd door West-Timor.

Voor een overzicht van alle pagina's met betrekking tot Oost-Timor in de Nederlandstalige Wikipedia zie Oost-Timor van A tot Z.

Vóór de erkenning van onafhankelijkheid op 20 mei 2002 was Oost-Timor 24 jaar lang met harde hand bezet door Indonesië. Toen Oost-Timor in 2002 lid werd van de Verenigde Naties koos het voor zijn Portugese naam Timor-Leste.

Etymologisch gezien is de naam Timor voor het hele eiland een verbastering van het Maleise timur dat "oost" betekent. De Indonesische naam voor Oost-Timor, Timor Timur, betekent letterlijk het "oostelijke oosten". Deze naam wordt in Indonesië vaak weergegeven met het acroniem Timtim.

[bewerk] Geschiedenis

In 1974 begon Portugal, dat ongeveer 200 jaar gezag had uitgeoefend in Oost-Timor (en er ruim 450 jaar aanwezig was geweest), met de voorbereidingen voor dekolonisatie. Op 28 november 1975 declameerde Oost-Timor haar onafhankelijkheid. Slechts 10 dagen later, op 7 december, viel het Indonesisch leger binnen.

Indonesië annexeerde het gebied als 27e provincie. Hoewel de Verenigde Naties deze annexatie nooit hebben erkend, bleven sancties tegen de Indonesische invasie achterwege. ^[1] In de vijf jaar daarna zouden zo'n 200,000 Oost-Timorezen, ongeveer een derde van de bevolking, als direct of indirect gevolg van Indonesisch optreden de dood hebben gevonden. Eind jaren '80 leek het Indonesische beleid even iets milder te worden, er werd zelfs een (beperkte) toegang voor toerisme mogelijk gemaakt.

Op 12 november 1991 werden echter tijdens een vreedzame demonstratie ongeveer 240 jongeren gedood toen Indonesische militairen zonder waarschuwing het vuur openden. De Indonesische overheid verklaarde aanvankelijk dat bij dit "incident" 12 tot 19 studenten waren omgekomen. Nader onderzoek, onder ander door Amnesty International, toonde echter een veel hoger aantal jeugdige slachtoffers. Ook bleken in de dagen volgend op dit drama nog eens zeker 200 jongeren te zijn omgebracht in het ziekenhuis en op de politiebureaus. Filmbeelden over dit bloedbad, gemaakt door buitenlandse journalisten, gingen de hele wereld over.

In 1998 trad president Soeharto gedwongen af. Onder binnenlandse en buitenlandse druk stemde zijn opvolger, Habibie, in met het houden van een referendum waarin Oost-Timor de keuze kreeg tussen òf meer zelfbestuur binnen Indonesïsche grenzen òf totale onafhankelijkheid. Dit referendum vond plaats op 30 augustus 1999. Ondanks intimidaties door het Indonesische leger en de pro-Indonesische milities stemde 78,5% van de bevolking vóór onafhankelijkheid. Direkt na het bekend worden van de uitslag trokken leger en milities plunderend, moordend en brandstichtend door de straten. De VN evacueerde al hun personeel en liet de bevolking tegen de belofte in over aan het geweld. Driekwart van de bevolking sloeg op de vlucht of werd gedwongen gedeporteerd naar het Indonesische West-Timor. Zeker 2000 mensen werden gedood.

Pas enkele weken later werd er ingegrepen door de vredesmacht INTERFET (International Force in East Timor), die geleid werd door Australië. Het Indonesische leger trok zich terug en vele milities hadden geen andere keus dan te vertrekken naar het Indonesische West-Timor. Op 25 oktober 1999 nam de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties resolutie 1272 aan, waarin de verantwoordelijkheden van de UN Transitional Administration in East Timor (UNTAET) werden vastgesteld. Deze tijdelijke organisatie nam het bestuur over het gebied volledig over, inclusief de rechtspraak, waarmee het één van de meest vérstrekkende VN-missies ooit was.^[2] Ook de VS stemden in met de missie, terwijl de Amerikaanse minister van defensie op 8 september nog had verklaard dat Oost-Timor de verantwoordelijkheid van Indonesische regering was.^[3] Xanana Gusmão werd gekozen tot eerste president van het land.

In 2006 wordt de hulp van de internationale gemeenschap ingeroepen nadat de helft van het leger ontslagen is. Deze troepen slaan aan het muiten, de muiterij slaat ook over naar de politie. Hierdoor kunnen bendes ongestoord plunderen. Onder andere Australië en Maleisië hebben troepen toegezegd.

Zie ook: Lijst van bekende Oost-Timorezen

[bewerk] Districten

Zie Bestuurlijke indeling van Oost-Timor voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Oost-Timor is verdeeld in 13 districten die op hun buurt weer zijn verdeeld in sub-districten. Lautém, Baucau, Viqueque, Manatuto, Dili, Aileu, Manufahi, Liquiçá, Ermera, Ainaro, Bobonaro, Cova-Lima, Oecussi-Ambeno

[bewerk] Economie

Oost-Timor heeft ook op economisch gebied zwaar te lijden gehad onder de onafhankelijkheidsstrijd. Oost-Timor is met een BBP per hoofd van $400 het armste land van de wereld. De werkloosheid zou er 50% bedragen. De oliebronnen voor de kust van Oost-Timor bieden echter perspectief op meer welvaart in de toekomst. Over de oliewinning zijn afspraken gemaakt met Australië.

[bewerk] Bronnen

Bron(nen):

↑ Suzanne Katzenstein (2003). Hybrid tribunals: searching for justice in East Timor. Harvard Human Rights Journal 16.
↑ Boris Kondoch (2001). The United Nations Administration of East Timor. Journal of Conflict and Security Law 6(2):245-265.
↑ Noam Chomsky (2003). Wars of Terror. New Political Science 25(1).