Tadzjikistan

Ҷумҳурии Тоҷикистон
Djoemhoerii Todjikiston

Vlag van Tadzjikistan

Basisgegevens

Officiële landstaal: Tadzjieks

Hoofdstad: Doesjanbe

Regeringsvorm: Republiek

Religie: islam (soennitisch)

Oppervlakte: 143.100 km² (0,2%water)

Inwoners: 6,8 miljoen (47,6 / km²)

Overige

Volkslied: Surudi milli

Munteenheid: somoni (TJS)

UTC: +5

Nationale feestdag: 9 september

Web | Code | Tel. .tj | TJK | 992

Tadzjikistan (Тоҷикистон) is een land in Centraal-Azië dat grenst aan Oezbekistan, Kirgizië, China en Afghanistan. Tot 1991 maakte het deel uit van de Sovjet-Unie.

[bewerk] Geografie

Tadzjikistan is een zeer bergachtig land, dat voor de helft op een hoogte van meer dan 3000 meter ligt. Het oosten van het land ligt in de Pamir, een hooggebergte waartoe ook de berg Qullai Ismoili Somoni behoort, ooit de hoogste berg van de Sovjet-Unie. Andere bergen in dit gebied zijn de Onafhankelijkheidsberg en de Avicennaberg. Dit zeer dunbevolkte gebied, Badachsjan, geniet een autonome status en wordt bewoond door vele kleine volken.
De hoofdstad Doesjanbe ligt in het westen van het land aan de voet van het Hisorgebergte, dat het stroomgebied van de Amoe Darja scheidt van dat van de Syr Darja. Bijna geheel Tadzjikistan watert af op de Amoe Darja, die de grens met Afghanistan vormt.

Een smalle corridor verbindt West-Tadzjikistan met het noorden van de regio Sogdië, die een gedeelte van de dichtbevolkte Ferganavallei beslaat. In dit gebied ligt aan de Syr Darja de tweede stad van het land, Chodzjand.
Tadzjikistan beschikt over enkele exclaves, waarvan Voroech in Kirgizië de grootste is.

[bewerk] Bevolking

De meerderheid van de 6,8 miljoen inwoners bestaat uit etnische Tadzjieken (Perzen). Hun taal is het Perzisch. Perzisch is ook de officiële taal van Iran en Afghanistan. Het Perzisch wordt in Tadzjikistan met het Cyrillische alfabet geschreven en officieel vaak Tadzjiki-Perzisch genoemd. Perzisch is een Iraanse taal behorend bij de Indo-Europese taalfamilie. Religieuze banden zijn er met de Oezbeken, die net als de Tadzjieken soennitische moslims zijn. De Oezbeken vormen in Tadzjikistan een grote minderheid, nog voor de Russen.

[bewerk] Geschiedenis

Tadzjikistan vormde voor een lange tijd een deel uit van het Oud-Perzische Rijk en later ook een deel van rijk van de Perzische Samaniden-dynastie.

[bewerk] 20^e eeuw

Tadzjikistan was van 1924 tot 1929 als Tadzjiekse ASSR een onderdeel van de sovjetrepubliek Oezbekistan. In 1929 werd Tadzjikistan een aparte Sovjetrepubliek (Tadzjiekse SSR), die in september 1991 onafhankelijk werd. Na een kort interim van Kadreddin Aslonov als president, werd de communist Rahmon Nabiyev president. Nabiyev (gest. 1993) werd in 1992 opgevolgd door Emomali Rahmonov, een voormalige kolchoz-directeur
Na de onafhankelijkheid brak direct een burgeroorlog uit tussen islamisten en de regering onder Emomali Rachmonov. In tegenstelling tot wat veel mensen denken was deze oorlog geen conflict tussen communisten enerzijds en islamieten en democraten anderzijds, maar was dit gewoon een etnisch conflict. De burgeroorlog was een strijd tussen de regio's (provincies) Chudzand en Kulob die in oorlog waren geraakt met de regio Qurghonteppa. Chudzand en Kulob waren de provincies die het tijdens het Sovjet-tijdperk altijd voor het zeggen hadden en werden gesteund door de communisten (die daar hun machtsbasis hadden), terwijl het achtergestelde Qurghonteppa het met die situatie niet eens was. Qurghonteppa was de machtsbasis van de democraten en islamisten. Het conflict kwam in 1997 tot een einde, toen de islamisten in de regering werden opgenomen. Na 11 september 2001 werden er Amerikaanse troepen gestationeerd in Chorog (regio Badachsjon) en Doesjanbe, en Franse in Doesjanbe. De grootste militaire rol speelt echter als vanouds Rusland. Rusland controleerde tot midden 2005 de grens met Afghanistan. Inmiddels is deze taak overgenomen door Tadzjiekse troepen.

[bewerk] Economie

Tadzjikistan is het armste land van de ex-Sovjet-Unie, en één van de armste landen ter wereld. Belangrijke inkomsten van buitenlandse valuta zijn de export van katoen en aluminium, en in beperktere mate zilver, goud, uranium en wolfraam. Uiteraard maakt dit het land erg gevoelig voor de wisselkoersen in die goederen. De economie verzwakte na zes jaar burgeroorlog, en het verlies van de geldsteun vanuit Moskou. Het land hangt nog steeds af van hulp vanuit Rusland en Oezbekistan, en hulp vanuit humanitaire organisaties: in 2001 was er hongersnood en zocht het Rode Kruis hulp voor de regio. Sinds 1999 is o.a. Stichting Tajikistan Support Project (TSP) in het land actief ter ondersteuning van enkele gezondheidszorgprojecten.

[bewerk] Zie ook

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Tajikistan van Wikimedia Commons.

Gemenebest van Onafhankelijke Staten
Armenië \| Azerbeidzjan \| Georgië \| Kazachstan \| Kirgizië \| Moldavië \| Oekraïne \| Oezbekistan \| Rusland \| Tadzjikistan \| Turkmenistan \| Wit-Rusland