Azerbeidzjan

Azərbaycan Respublikası

Vlag van Azerbeidzjan

Basisgegevens

Officiële landstaal: Azeri

Hoofdstad: Bakoe

Regeringsvorm: Republiek

Religie: Islam: 93.4%
Christendom: 4,9
Jodendom: 0,4
Overige: 1,4%

Oppervlakte: 86.600 km² (0,6%water)

Inwoners: 7,911,974 (91 / km²)

Overige

Volkslied: Azerbaycan!

Munteenheid: Azerbeidzjaanse manat (AZN)

UTC: +4

Nationale feestdag: 20/21 maart (Noruz/ Lentedag) 28 mei (Republiek Dag)

Web | Code | Tel. .az | AZE | 994

Azerbeidzjan (Azeri: Azərbaycan, Russisch: Азербайджан, Koerdisch: Azerbeycan, Perzisch: جمهوری آذربایجان , Armeens: Ադրբեջան, vroeger ook wel Atropatene, Aran of Medes genoemd), is een land in de Kaukasus, aan de Kaspische Zee, op de grens van Azië en Oost-Europa. Het grenst aan Rusland, Georgië, Armenië, Iran en Turkije.

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Demografie
- 2.1 Geloof
- 2.2 Taal
3 Infrastructuur
4 Geografie
- 4.1 Algemene beschrijving
- 4.2 Steden
5 Bezienswaardigheden
- 5.1 Maagdentoren
6 Zie ook
7 Externe links

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Azerbeidzjan voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Historisch gezien is Azerbeidzjan door tientallen verschillende culturen bezet geweest, waaronder onder anderen de Perzen, Romeinen, Arabieren, Turken, Mongolen, Grieken, Britten en Russen.

De eerste staat in het gebied van de huidige republiek Azerbeidzjan was Mannae in de 9de eeuw voor Christus, en het duurde tot 616 v. Chr. vooraleer het door het door de Meden veroverd werd. Het rijk van Atropatene en Kaukasisch Albanië werd in de 4de eeuw voor Christus gevestigd en omvatte ongeveer het gebied van het huidige Azerbeidzjan, samen met het noorden van Iran, Armenië en de zuidelijke delen van Dagestan. Het gebied was oorspronkelijk een deel van (Perzië), wat nu Iran is, en werd Arran of Medes genoemd.

Rond de 8ste eeuw begonnen de Arabieren een oorlog tegen Perzië en Atropatene. Terwijl alle eerdere rijken geen kans hadden in een oorlog tegen het oppermachtige leger van de islam, nam echter één man het op tegen de islamieten: Babek. Deze was de grootste en machtigste koning uit de Azerbeidjaanse geschiedenis. Babek verdedigde de Perzische en Atropateense grond in de naam van Atropatene. Hij had gezworen om elke Azeri tienmaal te wreken en bleef tegen de moslims vechten gedurende 25 jaar, maar inmiddels was Babek wel de meest dood gewenste man in héél de moslimwereld geworden. Er werd een prijs op zijn hoofd gezet. Deze leidde er toe dat Babek werd verraden door één van zijn generaals. Babek werd vervolgens geëxecuteerd.Na Babek konden de moslims weer verder met hun veroveringen, maar verder kwamen ze niet. Het moreel was flink gedaald en het moslimleger was onderhand erg verzwakt door Babek. In Azerbeidzjan en Iran wordt Babek gezien als een symbool van weerstand, loyaliteit en leiderschap.

In de elfde eeuw werden de Seljuk-Turken de overheersende macht in Azerbeidzjan. Zij legden de fundamenten voor de stichting van het Azerbeidzjan van tegenwoordig. In de dertiende en veertiende eeuwen kreeg het land te maken met invallen van de Mongolen en de Tartaren.

Azerbeidzjan was een deel van de Safavid-staat in de vijftiedde tot en met de achtiende eeuw. Het onderging ook een korte periode van feodale versnippering vanaf het midden van de achttiende tot aan het begin van de negentiende eeuw. Het bestond toen uit enkele onafhankelijke staatjes. Volgend op de twee oorlogen tussen de Qajar-dynastie van Perzië en het Russische Rijk werd Azerbeidzjan door Rusland door de verdragen van Gulistan in 1813 en Turkmenchay in 1828 verworven. De Russen die het gebied van wat nu Iran is, hadden veroverd kozen later voor de naam Azerbeidzjan i.p.v. Aran. Deze naam was tot dat moment alleen gebruikt voor het oorspronkelijke en historische Azerbeidzjan, namelijk de noordwestelijke provincie van Iran. De Russen hoopten met deze naamsverandering een claim te kunnen leggen op de Iraanse provincie Azerbeidzjan.

Na de instorting van het Russische Rijk tijdens de eerste Wereldoorlog riep Azerbeidzjan zijn onafhankelijkheid uit, en ontstond de democratische republiek Azerbeidzjan. Deze eerste democratische moslimrepubliek in de wereld bestond welgeteld twee jaar, van 1918 tot 1920, toen het Rode Leger van de toenmalige Sovjet-Unie Azerbeidzjan binnenviel. Vervolgens werd het er een deel van de Sovjet-Unie.

Azerbeidzjan herstelde zijn onafhankelijkheid na de instorting van de Sovjet-Unie in 1991. Azerbeidzjan was tot dan een van de vijftien Unierepublieken van de Sovjet-Unie geweest. In dat jaar verwierf het, evenals zijn buurlanden Armenië en Georgië, zijn onafhankelijkheid en werd het een presidentiële republiek. In het zuidwesten, gescheiden van de rest van het land door Armenië, ligt de enclave Nachitsjevan. Dit gebied heeft een autonome status.

Enkele jaren eerder, in 1988 raakte Azerbeidzjan betrokken in een conflict om Nagorno Karabach. Het werd aangevallen door Armenië, dat 20% van Azerbeidzjan bezette. Deze bezetting duurt nog steeds voort. In 1991 escaleerde het conflict tot een daadwerkelijke oorlog. In 1994 werd er een wapenstilstand gesloten.

Het bezette gebied beslaat niet alleen Karabach, maar ook een groter gebied daaromheen. Meer dan 25.000 Azerbeidjaanse burgers werden gedood, meer dan een miljoen Azerbeidjanen sloegen op de vlucht. Vandaag heeft Azerbeidzjan de hoogste aantal vluchtelingen naar verhoudingen met aantal inwoners, ongeveer 1 op de 7 Azeri is een vluchteling.

In 2001 trad Azerbeidzjan toe tot de Raad van Europa.

[bewerk] Demografie

[bewerk] Geloof

Azerbeidzjan heeft een seculiere overheid en heeft dus geen staatsreligie. Het grootste deel van de bevolking is islamitisch. Alleen een klein deel van de bevolking volgt de islamitische regels, zoals vaste gebeden, vasten tijdens de ramadan of het zich onthouden van varkensvlees. Ook de hoofddoek voor vrouwen wordt niet algemeen gedragen. In Bakoe staat een standbeeld van de eerste vrouw die haar hoofddoek vrijwillig afdeed.

Het is volgens sommigen een van de meest religieus tolerante islamitische landen, doordat het min of meer geassimileerd was tijdens het communisme. Toch wordt het land door organisaties als Open Doors gerangschikt bij de top 20 van landen waar er anno 2006 christenvervolgingen plaatsvinden. Zo wordt het christenen bijvoorbeeld onmogelijk gemaakt om vrij een christelijk klinkende voornaam te kiezen voor hun kinderen.

Er bevinden zich ongeveer 30.000 Joden in Azerbeidzjan, van wie er ongeveer 20.000 gevestigd zijn in Guba. De Joodse diaspora is erg tevreden over de religieuze tolerantie van Azerbeidzjan. Het land is naast Turkije en Jordanië een van de weinige landen met een islamitische meerderheid die er vriendschappelijke betrekkingen met Israël op nahouden.

In Azerbeidzjan bevindt zich de oudste christelijke kerk van de Kaukasus, de Sheki-kerk. Deze werd in de eerste eeuw na Christus gebouwd en behoort tot de oudste kerken op aarde. Ook zijn er ongeveer 9.000 Udi-christenen, van wie er zich 8.500 in Azerbeidzjan bevinden. Udi-christenen waren de eerste christenen van de Kaukasus in de eerste eeuw na Christus.

De Katholieke Kerk werd na de val van het communisme weer hersteld met de komst van een Poolse priester in 1997 en de oprichting van een missie sui juris in 2000. Op uitnodiging van president Heidar Aliev bracht Johannes Paulus II ondanks zijn toenemende zwakke gezondheid op 22 en 23 mei 2002 een bezoek aan Azerbeidzjan. Naar aanleiding van dit bezoek gaf president Aliev een stuk grond in Baku om er opnieuw een kerk te kunnen bouwen. Deze kerk zou eind 2006 volledig functioneel moeten zijn.

Naast de drie algemene geloofsovertuigingen heeft Azerbeidzjan nog een ander geloof: een soort traditie die ze voor duizenden jaren hebben behouden, namelijk het zoroastrisme. Dit is het oorspronkelijke geloof van Azerbeidzjan en Iran. Azerbeidzjan wordt als een heilig land beschreven in het Heilig Boek van het zoroastrisme en wordt jaarlijks door zoroastristen bezocht.

[bewerk] Taal

De bevolking van Azerbeidzjan spreekt voor het grootste deel Azeri. Azeri is een Turkse taal en lijkt dan ook veel op het Turks, maar heeft ook veel Perzische en Russische invloeden ondergaan. Naast het Azeri spreekt men als tweede taal Russisch en Engels. Kleine tot zeer kleine minderheden spreken Armeens, Perzisch, Georgisch, Lezgisch (een Kaukasische taal), Koerdisch en Talysh (beide Iraanse talen).

[bewerk] Infrastructuur

Azerbeidzjan is een enorm olierijk land, al sinds voor Christus was olie een bekend product in Azerbeidzjan. Het werd onder andere gebruikt voor Zoroastrische tradities. Door Azerbeidzjan loopt de Bakoe-Tbilisi-Ceyhanpijpleiding. Deze begint in Bakoe, en loopt via Georgië en Turkije naar Ceyhan aan de Turkse kust. De pijplijn werd op 24 mei 2005 geopend.

[bewerk] Geografie

Baku

Kaart Azerbeidzjan

[bewerk] Algemene beschrijving

Het land is van de drie Transkaukasische republieken het minst bergachtig. Weliswaar ligt het in het noorden in de Grote Kaukasus en in het westen in de Kleine Kaukasus maar het grootste deel van het land ligt in de vlakte van de rivieren Koera en Aras, die deels ver onder het zeeniveau liggen.

Het kustgebied aan de Kaspische Zee en met name het schiereiland Apsjeron, waarop de hoofdstad Bakoe ligt, herbergt strategische olievoorraden. Azerbeidzjan (of Azerbaycan) betekent letterlijk vertaald het land van de eeuwige vlammen. Al eeuwenlang branden er vlammen op de bergen vanwege de olie. Ook door de traditionele religie (het Zoroastrisme) verwijst het naar het land van de eeuwige vlammen.

[bewerk] Steden

De hoofdstad is Bakoe.

Enkele andere steden zijn:

Astara
Gäncä
Läki
Şaki
Sumquyit
Xaçmaz
Xankändi

[bewerk] Bezienswaardigheden

[bewerk] Maagdentoren

Zie Maagdentoren voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Maagdentoren in Bakoe

De Maagdentoren of Qiz Qalasi is een toren in Bakoe. Deze ligt een aantal honderd meters van de Kaspische Zee af, en werd waarschijnlijk in 600 v. Chr. gebouwd, mogelijk zelfs eerder, maar ze werd pas in de 12de eeuw als een nationaal symbool gezien. Ze had een verdedigende functie en omdat de Kaspische Zee steeds krimpt stond de Maagdentoren in het water.

Volgens de legende was er ooit eens een meisje, een maagd, verliefd op een jongen die arm was. Het meisje zelf was een machtige en rijke prinses, en daarom mocht ze niet met hem trouwen. Ze werd door haar vader opgesloten in die toren, omdat ze maar bleef aandringen. Na enkele dagen kwam ze vrij, maar omdat ze niet met de jongen van wie ze hield mocht trouwen, had het leven geen zin meer voor haar, dus wierp ze zichzelf van de toren in de golven van de zee. Sindsdien heet de toren zo, en door UNESCO werd ze in 2000 tot Werelderfgoed verklaard.

Tegenwoordig wordt de Maagdentoren gezien als een symbool voor liefde en vrijheid door de Azeri-bevolking. Ze heeft veel mensen geïnspireerd om liefde zoveel mogelijk vrijheid te geven.

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Externe links

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Azerbaijan van Wikimedia Commons.

(en) Euro-Caspian
(en) CIA Factbook

Gemenebest van Onafhankelijke Staten
Armenië \| Azerbeidzjan \| Georgië \| Kazachstan \| Kirgizië \| Moldavië \| Oekraïne \| Oezbekistan \| Rusland \| Tadzjikistan \| Turkmenistan \| Wit-Rusland