Tadzjikistan
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.
Tadzjikistan | |
Officieel taol | Tadzjieks |
Hoofstad | Doesjanbe |
Staotsvörm | Rippebliek (dictatuur) |
Staotshoof | Emomali Rachmonov (sins 1992) |
Groondgebeed % water |
143.100 km² 0,3% |
Inwoeners | 7,2 miljoen |
Munt | Tadzjiekse somoni (TJS) |
Tiedzaone | UTC +5 |
Nationale fiesdaag | 9 september |
Volkshymne | Soeroedi Milli |
Landcode | TJK |
TLD | .tj |
Tillefoon | +992 |
Tadzjikistan (officieel Ҷумҳурии Тоҷикистон, Dzjoemhoeriji Tadzjikiston) is e land in centraol-Azië. 't Grèns aon Oesbekistan, Kirgizië, Sjina en Afganistan. Hoofstad is Doesjanbe, wijers heet allein Choedsjand mier es 100.000 inwoeners. Doortot 't land hendeg druug bergachteg is is 't dönbevolk en höbbe stei weineg gelegeheid oet te greuje. Allein in 't uterste noorde zörg de Syr-Darja veur e bitteke vröchbere groond.
Binne Kirgizisch groondgebed ligke nog drei anclaves die bij Tadzjikistan hure.
[bewirk] Administratief indeiling
Tadzjikistan is in drei regulier regio's en ein otonoom regio verdeild:
- Chatlon (Qoergonteppa)
- Soeghd (Choejand)
- Karotegin (Kofarnihon)
- Gorno-Badachsjan (otonoom)
De hoofstad Doesjanbe vèlt boete de regio's.
[bewirk] Demografie
Tadzjikistan heet grènze die in d'n tied vaan de USSR zörgvöldeg gedefinieerd zien; daodoor woene relatief weineg ander volker es Tadzjieke in 't land. De groetste meenderheid vörme de Oesbeke; wijers woene dao ouch Rösse. De Tadzjieke zien in groete mierderheid islamitisch en hun taol, 't Tadzjieks, is 'n dialek of zöstertaol vaan 't Perzisch, gemeinlik gesjreve in 't Cyrillisch sjrif (meh ouch wel in 't Arabisch, veural door orthodoxe moslims).
[bewirk] Historie
Tadzjikistan, in de prehistorie door Ariërs gekoloniseerd, heet in 't verleie bij versjeie Perzische rieke gehuurd, es ouch bij Bactrië. D'n islam kaom in de zevende iew al oet Arabië euvergewejd. Oonder de Saminide woorte de bleujende en legendarische stei Samarkand en Bochara gestiech, die later oonder de hiersjappij vaan de Mongole zouwe bleuje es cintra vaan 't Emiraot vaan Bochara. De Rössische expansie brach 't land in de negentiende iew oonder controle vaan de tsaar. Nao de revolutie vaan 1917 huurde Tadzjikistan oorsprunkelik es otonoom republiek bij Oezbekistan, tot 't in 1927 'n "zelfstendege" Sovjetrepubliek woort. In 1991 verkalorde 't land ziech wie alle Sovjetrepublieke oonaofhenkelik vaan de USSR; bekaans oonmiddellik braok 'ne börgerkreeg oet tösse de regering en islamitische fundamentaliste, die in 1997 mèt e staak-'t-veure opheel.
Len in Azië |
---|
Afganistan | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Bahrein | Bangladesj | Bhoetaan | Börma | Broenai | Cambodja | Cyprus2 | Filipiene | Georgië2 | India | Indonesië | Iraan | Irak | Israël | Japan | Jeme | Jordanië | Katar | Kazachstan | Kirgizië | Koeweit | Laos | Libanon | Maledive | Maleisië | Mongolië | Nepal | Noord-Korea | Oesbekistan | Omaan | Oos-Timor | Pakistan | Palestiense Staot | Papoea Nuuj-Guinea | Rösland1 | Saoedi-Arabië | Singapore | Sjina3 | Sri Lanka | Syrië | Tadzjikistan | Thailand | Törkieë | Turkmenistan | Vereinegde Arabische Emirate | Viëtnam | Zuud-Korea |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Gazastrook | Hong Kong | Makau | Westelike Jordaanover |
Status betwis: Palestiense Staot | Sjina (nationalistisch) | Sjina (volksrippebliek) | Törks Cyprus |
1. Dit land ligk gedeiltelik in Europa. 2. Dit land ligk geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. 3. Sins 1949 oonder twie regeringe verdeild. |