Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Boekarest - Wikipedia

Boekarest

Gemeente Boekarest
Wapen van de gemeente Boekarest    Vlag van de gemeente Boekarest
(Wapen van Boekarest) (Vlag van Boekarest)
Locatie van de gemeente Boekarest
Regio Muntenië
District Boekarest
Status Hoofdstad
Oppervlakte
228 km² km²
Inwoners
Bevolkingsdichtheid
2.082.000 (2003)
9131.5 inw./km²
Geografische ligging 44'24'49' NB 26'05'48' OL
Belangrijke verkeersaders A1, A2, DN1, DN1A, DN2, DN3, DN4, DN5, DN6
Politiek
Burgemeester Adriean Videanu
Zetels
{{{partijen}}}
{{{zetels}}}
Portaal Boekarest
Curtea Veche, het oude prinsenhof
Groter
Curtea Veche, het oude prinsenhof
Brug in Boekarest, 1837
Groter
Brug in Boekarest, 1837
Sfântul Spiridon-basiliek, 1860
Groter
Sfântul Spiridon-basiliek, 1860
Piaţa Sfântul Gheorghe (Sint-Jorisplein) in 1905
Groter
Piaţa Sfântul Gheorghe (Sint-Jorisplein) in 1905
Gara de Nord (Noordstation) in 1930
Groter
Gara de Nord (Noordstation) in 1930
Dâmboviţa in het centrum van Boekarest
Groter
Dâmboviţa in het centrum van Boekarest

Boekarest (Roemeens: Bucureşti, bevolking ongeveer 2 miljoen) is de hoofdstad en het industriële en commerciële centrum van Roemenië. De stad bevindt zich in het zuidoosten van het land, aan de rivier de Dâmboviţa. De stad heeft een internationale luchthaven: Henri Coandă (oude naam Otopeni). Boekarest heeft een oppervlakte van circa 226 km².

Voor Europa is Boekarest geen oude stad, het werd voor het eerst vermeld in 1459. Sindsdien veranderde Boekarest snel en in 1862 werd het de Roemeense hoofdstad. Tegenwoordig is het de thuisplaats van de Roemeense massamedia, cultuur en kunst. De eclectische architectuur van de stad is een mix van historisch, interbellum, communistisch en moderne architectuur. Tussen de Wereldoorlogen werd Boekarest "Klein Parijs" (Micul Paris) of "Parijs van het Oosten" genoemd omdat de stad in die tijd erg elegant was. Maar helaas is een groot deel van het historisch centrum verwoest of beschadigd geraakt in de Tweede Wereldoorlog, door de aardbeving van 1977 of door Nicolae Ceauşescu's programma van systematizatie. Toch is er nog redelijk veel van het oude centrum overgebleven. Sinds de jaren '90 kent Boekarest een economische en culturele bloei.

De stad zelf telde 1.921.751 inwoners in 2002. In de omringende agglomeratie wonen ongeveer 2,3 miljoen mensen. Een Bucureştean is een Boekarester. Economisch gezien is Boekarest veruit de bloeiendste stad van het land. Het is de grootste stad van Roemenië en heeft ook de meeste onderwijsfaciliteiten van het land.

De Gemeente Boekarest (Municipiul Bucureşti) heeft dezelfde rang als een Roemeens district. De gemeente is onderverdeeld in zes sectoren.


Inhoud

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Boekarest voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] Oudheid

Het gebied waarin het huidige Boekarest ligt was grotendeels bedekt met dichte bossen, wat waarschijnlijk de reden is dat er zich in de oudheid geen grote stad ontwikkelde. Wel hadden de Daciërs er diverse kleine nederzettingen. Een aantal van deze Dacische nederzettingen is in de omgeving van Boekarest gevonden. Aan de hand van Romeinse juwelen en munten die er gevonden zijn kan vastgesteld worden dat de bevolking ervan handelsrelaties met de Romeinen onderhield.

Boekarest is nooit een onderdeel van het Romeinse Rijk geweest en er wordt aangenomen dat de lokale bevolking pas werd geromaniseerd nadat de Romeinen zich uit de regio hadden terugtrokken. Slavische volkeren stichtten enige nederzettingen in de omgeving van Boekarest, wat tegenwoordig nog te zien is aan plaatsnamen als Snagov, Glina en Chiajna. De Slavische bevolking werd al voor het eind van de middeleeuwen geassimileerd door de Roemenen.

[bewerk] Middeleeuwen

Volgens de legende werd Boekarest gesticht door een herder met de naam Bucur, maar het is waarschijnlijker dat Mircea cel Bătrân de stad in de 14e eeuw stichtte nadat hij de Turken had overwonnen. Het woord bucurie betekent "vreugde" in het Roemeens, wat ook de reden is dat Boekarest vaak "de stad van vreugde" wordt genoemd.

Zoals bij de meeste oude Roemeense steden het geval is, wordt de stichting van Boekarest ook wel toegeschreven aan Radu Negru, de half-mythische eerste prins van Walachije. Veel moderne historici veronderstellen dat de stad oorspronkelijk een fort was ter bescherming van Târgovişte, de oude hoofdstad van Walachije.

De naam Boekarest wordt voor het eerst vermeld in 1459 als residentie van de Walachijse prins Vlad Ţepeş. Al snel werd het de zomerresidentie van het hof. In 1476 werd de stad geplunderd door de Moldavische prins Stefan cel Mare en in 1595 werd het platgebrand door de Turken. Na de wederopbouw groeide stad echter sterk en nam de welvaart toe, totdat prins Constantin Brâncoveanu Boekarest In 1698 als zijn hoofdstad koos. In februari 1859 werd het de hoofdstad van de Verenigde Provincies van Walachije en Moldavië, sinds december 1861 Roemenië geheten (maar op dat moment nog steeds deel uitmakend van het Ottomaanse Rijk).

[bewerk] Moderne geschiedenis

Tijdens de 18e eeuw was Boekarest meerdere malen onderwerp van conflict tussen Rusland, Oostenrijk en het Ottomaanse Rijk. In 1812 vielen Bessarabië en een derde van Moldavië met het Verdrag van Boekarest aan Rusland. In 1828 werd Boekarest bezet door de Russen, die de stad een jaar later overdeden aan de prins van Walachije. Op 23 maart 1847 verwoestte een grote brand ongeveer 2000 huizen, wat neerkomt op een derde van de totale stad.

Een opstand tegen prins Bibescu in 1848 zorgde ervoor dat zowel het Turkse als het Russische leger ingrepen. De Russen bezetten de stad in 1853-1854. Toen zij vertrokken waren rukte een Oostenrijks garnizoen op, dat standhield tot maart 1857. In 1858 werd in Boekarest het internationale congres voor de organisatie van de Donauvorstendommen gehouden. Bij de oprichting van Roemenië in 1861 werd Boekarest de hoofdstad. Alexandru Ioan Cuza, de eerste heerser van de verenigde provincies van Moldavië en Walachije werd in 1866 tijdens een opstand afgezet.

In de tweede helft van de 19e eeuw groeide de bevolking van de stad sterk. De extravagante architectuur en het mondaine leven gaven Boekarest de bijnaam "Parijs van het oosten" of "Klein Parijs" ("Micul Paris"). Schaduwzijde was echter het enorme verschil tussen armen en de rijken van de stad.

[bewerk] 20e eeuw

Op 6 december 1916, de Eerste Wereldoorlog was in volle gang, werd de stad bezet door Duitse troepen en werden de hoofdstedelijke functies verplaatst naar Iaşi. In november 1918 werd Boekarest bevrijd en werd het de hoofdstad van het nieuwe Verenigd Koninkrijk van Roemenië.

Boekarest leed tijdens de Tweede Wereldoorlog hevig onder Amerikaanse en Britse bombardementen. Op 8 november 1945, de koninklijke feestdag, sloegen communisten monarchistische demonstraties neer.

Onder het bewind van Nicolae Ceauşescu werd het historische deel van de stad grotendeels verwoest. Oude kerken werden vervangen door de megalomane socialistische gebouwen van het Centru Civic, waarvan het Paleis van het Volk het bekendste is. Slechts enkele historische wijken werden behouden.

In 1977 werd Boekarest getroffen door een zware aardbeving (7,4 op de schaal van Richter), die 1500 mensenlevens eiste.

In december 1989 brak in Timişoara een opstand uit, die ook Boekarest bereikte en uiteindelijk zou leiden tot de val van het communistische regime van Ceauşescu.

Sinds het jaar 2000 heeft de verbeterde economische situatie het mogelijk gemaakt Boekarest te moderniseren en zijn vele historische stadsdelen in hun oude glorie hersteld.

[bewerk] Verdragen getekend in Boekarest

Verdragen getekend in Boekarest:

  1. Verdrag van 28 mei 1812, einde van de Russisch-Turkse Oorlog
  2. Verdrag van 3 maart 1886, einde van de Servo-Bulgaarse oorlog
  3. Verdrag van 10 augustus 1913, einde van de Tweede Balkanoorlog
  4. Verdrag van 4 augustus 1916, verdrag over de alliantie tussen Roemenië en de entente
  5. Verdrag van 6 mei 1918, verdrag tussen Roemenië en de Centrale mogendheid

[bewerk] Demografie

Zie ook het artikel Boekarester
Ontwikkeling van de Boekarestse populatie
Jaar Populatie
1789 30.030; 6.000 huizen
1831 60.587; 10.000 huizen
1859 122.000
1900 282.000
1918 383.000
1930 639.000
1956 1.237.000
1966 1.452.000
2000 2.300.000
2003 2.082.000

De stad had in 2002 een populatie van 2.082.000 inwoners, of ongeveer 9% van de Roemeense populatie. Ongeveer 50.000 mensen uit de regio reizen iedere dag naar Boekarest, voor hun werk.

Boekarests populatie ervaarde twee fases van snelle groei. De eerste was in de late 19e eeuw, toen de stad groeide in belang en in grootte. De tweede groei was in het communistische tijdperk, toen een urbanisatiecampagne gestart werd en allerlei mensen van het platteland naar de stad migreerde. Ook was de natuurlijke geboorte erg van belang voor de stijging van de populatie omdat Ceauşescu abortus en contraceptie verboden had. Sinds de val van het communisme, daalt de populatie van de stad wegens emigratie en geboortetekort.

Ongeveer 97% van de populatie van Boekarest is etnisch Roemeen. De grootste minderheid zijn de Roma, met 1.4% van de populatie. Andere grote minderheden in de stad zijn de Hongaren (0.3%), Joden (0.1%), Turken (0,1%), Duitsers (0,1%) en Chinezen (0.1%). Ook zijn er groepen van Griekse, Armeense, Lipoveense en Italiaanse afkomst. De Grieken en Armenen speelden bijvoorbeeld een belangrijke rol in de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw. Één van de predominerende Griekse buurten was Vitan, waar ook een grote groep Joden woonden. Later waren de Grieken meer aanwezig in Văcăreşti en gebieden rond Piaţa Unirii.

In termen van religie, is 96.1% van de Boekarestse bevolking Roemeens-Orthodox, 1.2% Rooms-Katholiek, 0.5% Moslim en 0.4% Roemeens-Griekse Katholiek. Van deze gelovigen, gaat alleen 24% van de populatie één of meerdere keren per week naar een plek om te bidden. Tussen 2000-2002 was de gemiddelde leeftijdsverwachting ongeveer 73,1 jaar, ongeveer 2 jaar hoger dan de gemiddelde leeftijdsverwachting van heel Roemenië.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

Boekarest is opgedeeld in 6 sectoren, waartoe steeds een aantal wijken behoort:

[bewerk] Geografie

Boekarest ligt aan beide oevers van de Dâmboviţa, een rivier die in de Argeş, een zijrivier van de Donau, stroomt. Verscheidene meren — waarvan de belangrijkste het Floreascameer, het Teimeer en het Colentinameer zijn (allemaal in het noorden) — liggen langs de stad aan een zijrivier van de Dâmboviţa, genaamd de Colentinarivier. Bovendien ligt er middenin de stad een kunstmatig meer, het Cişmigiumeer. Het meer is omringd door het Cişmigiupark dat geopend werd in 1847 na plannen van de Duitse architect Carl F.W. Meyer en is tegenwoordig een belangrijke recreatieplaats in de hoofdstad. Dit park heeft een rijke geschiedenis en werd vaak bezocht door beroemde poëeten en schrijvers.

Naast het Cişmigiu, kent Boekarest nog twee grote parken of tuinen, het Herăstrăupark en de Botanische tuin van Boekarest. Het Herăstrăupark is een groot openbaar park gelegen in het noorden van Boekarest. In dit park is er onder andere een meer, het Herăstrăumeer, en een beroemd openluchtmuseum, het Muzeu Satului. De Boekarestse Botanische tuin is de grootste van Roemenië en bezit 10.000 verschillende soorten planten waaronder ook exotische.

Boekarest ligt in het zuidoosten van de Beneden-Donauvlakte (beter bekend als Roemeense vlakte of Walachijse vlakte) in een gebied waar ooit het Codrii Vlăsiei gelegen had. Waar het bos vroeger lag is er nu vruchtbaar land. Netals een aantal andere steden is Boekarest gebouwd op zeven heuvels, dus als de traditie van Rome. De zeven heuvels zijn: Mihai Vodă, Patriarchenheuvel, Radu Vodă, Cotroceni, Spirei, Văcăreşti en Sfântu Gheorghe Nou.

De stad heeft een oppervlakte van 226 km². Het hoogteverschil varieert van 55,8 m, bij de brug ove de Dâmboviţa in Căţelu in het zuidoosten van de stad tot 91,5 m bij de Militarikerk. De stad heeft een relatief ronde vorm. De middelpunt van de stad ligt ongeveer bij Piaţa Universităţii (Universiteitsplein). Boekarests Kilometer 0 ligt aan de voorkant van de Sf. Gheorghekerk aan Piaţa Sfântul Gheorghe (Sfântu Gheorgheplein). De afstand van Piaţa Universităţii naar alle kanten van de stad (in een rechte lijn) varieert van 10 tot 12 km.

Vroeger waren de regio's rondom Boekarest vooral in gebruik voor landbouw maar vooral na 1989 werd er begonnen met het bouwen van buitenwijken in het dsitrict Ilfov. De laatste tijd zijn er een aantal plaatsen in Boekarest opgegaan.

[bewerk] Bezienswaardigheden

Traditionele kerk, Muzeul Satului
Groter
Traditionele kerk, Muzeul Satului

[bewerk] Cultuur

[bewerk] Musea

[bewerk] Uitgaan

[bewerk] Winkelen

  • Unirii
  • Obor

[bewerk] Onderwijs

[bewerk] Politiek

[bewerk] Parlement

Het Paleis van het Volk, tegenwoordig het parlementsgebouw, ligt op een heuvel in Boekarest. Met een oppervlakte van 350.000 m² is het het grootste gebouw van Europa, en het op één na grootste gebouw van de wereld. De dictator Ceauşescu liet het bouwen, voor zichzelf, maar het is hem nooit gelukt om er in te wonen. Het gebouw is 270 bij 240 meter, 86 meter hoog en 92 meter diep en heeft 12 verdiepingen en vier ondergrondse niveaus. Binnen bevinden zich 2000 zalen en kamers. Sinds 1994 zetelt het Roemeense parlement in dit gebouw en wordt het deels verhuurd voor congressen. Ook zijn er twee musea in het gebouw (eentje van het parlement zelf, en het andere voor traditionele Roemeense kostuums.

[bewerk] Vervoer

Gara de Nord - Station Boekarest Noord
Groter
Gara de Nord - Station Boekarest Noord
Boekarestse tram
Groter
Boekarestse tram

Boekarest beschikt over twee luchthavens, Henri Coandă International Airport (voorheen Otopeni) en Aurel Vlaicu International Airport (voorheen Băneasa). Henri Coandă is de grootste luchthaven in Roemenië en de thuisbasis van de nationale luchtvaartmaatschappij Tarom. Het kleinere Aurel Vlaicu wordt gebruikt voor chartervluchten en low-budgetmaatschappijen.

Het uitgebreide openbaarvervoernetwerk van Boekarest is het grootste van Roemenië en wordt gevormd door tram-, stadsbus- en trolleybuslijnen en een metronet. De metro van Boekarest wordt geëxploiteerd door het bedrijf METROREX, terwijl het bovengrondse vervoer door RATB (Regia Autonomă de Transport Bucureşti) uitgevoerd wordt. Daarnaast zijn er diverse privaat geëxploiteerde minibusjes actief. METROREX en RATB, beide zelfstandige bedrijven in eigendom van de staat, zullen in 2006 tot één organisatie fuseren.

Boekarest is het belangrijkste knooppunt van het Roemeense spoorwegnet, dat door Căile Ferate Române (CFR) bereden wordt. Het hoofdstation van de stad is Gara de Nord (Noordstation), dat verbindingen heeft met zowel met alle grote Roemeense steden als diverse buitenlandse bestemmingen als Boedapest, Sofia, Wenen en Praag. De stad kent nog vijf andere spoorwegstations, die in de toekomst deel zullen uitmaken van een S-Bahn-achtig forenzennetwerk dat de stad en het omliggende district Ilfov zal bedienen.

Boekarest is ook de spin in het web van het Roemeense wegennet. De meeste hoofdwegen van het land spreiden zich vanuit Boekarest uit naar alle grote Roemeense steden en vormen ook internationale verbindingen met Hongarije, Bulgarije en Oekraïne. De twee snelwegen die Roemenië kent, A1 en A2, beginnen beide in Boekarest. Ook is men begonnen aan de aanleg van een A3 die ook in Boekarest begint.

De kern van het stedelijke wegennet wordt gevormd een aantal zeer brede lanen, die het stadscentrum radiaal met de buitenwijken verbinden en twee ringwegen. De belangrijkste transportassen lopen noord-zuid, oost-west en noordwest-zuidoost. Iedere dag worden de wegen van Boekarest overspoeld door meer dan een miljoen voertuigen. Met name secundaire wegen bevinden zich in zeer slechte staat. De stad heeft plannen tot 2008 zo'n 2000 wegen te repareren.

Hoewel de stad aan de oever van een rivier (de Dâmboviţa) ligt, is Boekarest nooit een havenstad geweest. Deze functie wordt vervuld door de steden Constanţa, Galaţi en Brăila, de belangrijkste havens van het land. Een 73 km lang kanaal dat Boekarest met de Donau zal verbinden is echter in aanleg en voor ongeveer 60% gereed. Via de Donau zal de Roemeense hoofdstad verbonden zijn met de Zwarte Zee. Verwacht wordt dat het vervoer over water via Boekarest sterk zal toenemen wanneer het kanaal in gebruik komt.


[bewerk] Klimaat

Boekarest heeft een continentaal klimaat, waardoor het vaak warme zomers en vaak koude winters heeft. In de winter kan er veel last van wind zijn, door Boekarests positie in de Beneden-Donauvlakte, alhoewel een deel van de wind afgebroken wordt door de urbanisatie. 's Winters kan het vaak onder 0°C zijn, maar het gebeurt minder vaak dat het daalt tot onder de -10°C. Het gemiddelde in de zomer ligt op de 23°C. Vaak wordt het een stuk heter, en zijn er periodes met 35°C - 40°C. Hoewel de gemiddelde precipitatie en vochtigheid erg laag zijn in de zomer, komen er zeldzame, maar toch zware en hevige onweersbuien voor, die niet lang duren. De gemiddelde temperatuur in de lente en herfst varieert tussen de 18°C - 22°C. De precipitatie is hoger in de lente en herfst dan in de zomer, maar het regent meestal over langere, en mildere periodes.

Klimaattabel
Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
Gemiddelde Temperatuur (°C) –2 1 6 11 17 21 23 22 17 11 4 –1
Gemiddelde neerslag (mm) 40 36 38 46 70 77 64 58 42 32 49 43
Gemiddeld aantal dagen met neerslag 6 6 6 7 6 6 7 6 5 5 6 6
Opm.: Eén neerslagdag telt mee als er ten minste 1 mm gevallen is (regen, sneeuw, hagel, etc.)
Bronnen: World Meteorological Organisation, SouthTravels

[bewerk] Geboren in Boekarest

Zie ook Lijst van Boekaresters en Boekarester
  • Adolf Albin
  • Mircea Albulescu
  • Tudor Arghezi
  • Vera Atkins
  • Colette Avital
  • Cezar Bădiţă
  • Nicolae Bălcescu
  • Cezar Bolliac
  • Silviu Brucan
  • Nicolae Cajal
  • George Călinescu
  • Christian Calson
  • Catherine Caradja
  • Costache Caragiale
  • Mateiu Caragiale
  • Nae Caranfil
  • Mircea Cărtărescu

[bewerk] Externe links

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Bucureşti op Wikimedia Commons.
{{{afb_links}}} Grootste steden van Roemenië Vlag van Roemenië {{{afb_groot}}}

Alba Iulia - Alexandria - Arad - Bacău - Baia Mare - Bârlad - Bistriţa - Botoşani - Braşov - Brăila - Bucureşti (Boekarest) - Buzău - Călăraşi - Cluj-Napoca - Constanţa - Craiova - Deva - Drobeta-Turnu Severin - Focşani - Galaţi - Giurgiu - Hunedoara - Iaşi - Mediaş - Oradea - Piatra Neamţ - Piteşti - Ploieşti - Râmnicu Vâlcea - Reşiţa - Roman - Satu Mare - Sfântu Gheorghe - Sibiu - Slatina - Slobozia - Suceava - Târgovişte - Târgu Jiu - Târgu Mureş - Timişoara - Tulcea - Turda - Vaslui - Zalău


{{{afb_links}}} Districten (judeţe) in Roemenië Vlag van Roemenië {{{afb_groot}}}

Alba - Arad - Argeş - Bacău - Bihor - Bistriţa-Năsăud - Botoşani - Braşov - Brăila - Bucureşti (Boekarest) - Buzău - Caraş-Severin - Călăraşi - Cluj - Constanţa - Covasna - Dâmboviţa - Dolj - Galaţi - Giurgiu - Gorj - Harghita - Hunedoara - Ialomiţa - Iaşi - Ilfov - Maramureş - Mehedinţi - Mureş - Neamţ - Olt - Prahova - Satu Mare - Sălaj - Sibiu - Suceava - Teleorman - Timiş - Tulcea - Vaslui - Vâlcea - Vrancea

 
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu