Vlad Ţepeş
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vlad III, bijgenaamd Vlad Ţepeş of Vlad Dracula (november/december 1431 - december 1476), was vorst van Walachije in 1448, van 1456 tot 1462 en in 1476. Hij is de historische figuur waaraan Bram Stoker hoogstwaarschijnlijk de naam van de romanfiguur Dracula ontleende.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Vlad III werd in 1431 geboren in Sighişoara als derde zoon (zijn broers waren Mircea en Radu) van Vlad II van Walachije, een ridder van de Orde van de Draak, een Hongaarse Orde onder leiding van keizer Sigismund. Zij vochten tegen de Turken. Het symbool van deze orde was een draak, het symbool van de duivel. Draak is in het Roemeens "dracul", de vader van Vlad was "dracul" en Vlad zelf "dracula", wat zoon van "dracul" betekent ofwel de zoon van de draak. Later werd Vlad's naam in verband gebracht met de duivel. "Drac" is het Roemeense woord voor 'duivel'.
In 1444 werd Vlad gevangen genomen door de Turkse sultan. Bij de Turken leerde hij dat een mensenleven bijna niets waard was en dat je mensen onbeperkt mocht kwellen en pijnigen. Dit zou grote gevolgen hebben voor de rest van zijn leven. Toen Vlads vader en broer Mircea in 1448 vermoord waren, werd Vlad vrijgelaten en hielpen de Turken hem de troon van Walachije te veroveren. Als zeventienjarige jongen betrad hij de troon. Maar na twee maanden vielen de Hongaren hem aan en besteeg hun marionet Vladislav II de troon. Vlad vluchtte naar Moldavië. Daar dook hij 7 jaar onder, waarna hij in 1456 de troon van Walachije opnieuw veroverde. Hij nam wraak op Vladislav door hem voor zijn open graf zijn eigen grafrede voor te laten lezen om hem daarna koelbloedig te vermoorden.
In 1462 begon Vlad een oorlog tegen de Turken, maar omdat de Turken een veel groter leger hadden verloor hij. Legendes zeggen dat Vlads vrouw zelfmoord pleegde. Vlad zelf wist te vluchten en belandde in Transsylvanië waar hij hulp hoopte te krijgen. Maar het tegendeel gebeurde en Vlad werd gevangen genomen door Matthias Corvinus, de Hongaarse koning. Vlad werd katholiek en wist in de gunst te komen bij de koning. Hij hertrouwde met een lid van de koninklijke familie en verwekte bij haar twee zonen.
In 1476 deed Vlad weer een inval in Walachije en besteeg weer de troon. Maar hij moest het meteen weer opnemen tegen het grote Turkse leger. Ten slotte werd hij in 1476 op het slagveld vermoord en daarna onthoofd.
Zijn graf bevindt zich in de Snagov kloosterkerk. Deze kerk staat op het Snagov eiland temidden het Snagov meer. U kunt dit eilandje per boot bereiken.
[bewerk] De militaire legende
Er zijn weinig historische details bekend van de slagen die Vlad Ţepeş geleverd heeft tegen de Turken. Legendevorming is er echter volop: zo zouden na een campagne om de Turken te verjagen dezen achter Vlad Ţepeş aangekomen zijn met een leger van 90.000 tot mogelijk 300.000 manschappen. Vlad had enkel 30.000 manschappen onder zijn bevel en vluchtte derhalve terug naar zijn hoofdstad. Onderweg riep hij de bevolking op eveneens te vluchten en vervolgens liet hij de steden platbranden en de bronnen vergiftigen. Op die manier hadden de Turken geen eten of drinken op hun strafexpeditie tegen Vlad. Deze 'tactiek van de verschroeide aarde' zorgde voor een extreem laag moreel bij de Turken, dat nog dieper zonk toen Vlad Ţepeş zijn meest legendarische actie uitvoerde: de Nachtaanval.
Met een kleine groep ruiters viel Vlad (naar verluidt in de kleding van zijn tegenstander) het kamp binnen in een poging Mehmed II, de aanvoerder van het Turks leger te doden. De aanslag mislukte maar de aanval op zich was een groot succes. De volgende dag besefte Mehmed dat zijn aangeslagen manschappen het niet lang meer zouden uithouden en hij rukte meteen op naar de hoofdstad, waar hem de lugubere verrassing wachtte van maar liefst 23.000 gespietste Turken. Dit was de genadeklap voor het Turkse moreel en het leger, minstens drie keer groter dan dat van Vlad Ţepeş zelf, vluchtte weg met de staart tussen de benen. De gespietste Turken werden 'het bos van de gespietsten' genoemd.
Na deze nederlaag hebben de Turken zich een tijd lang niet meer bemoeid met Vlad, ze lieten het over aan zijn broer, Radu, om Vlad te bevechten. De legende wil dat Radu met mooipraterij de manschappen van Vlad wist over te halen naar hem over te lopen en Vlad zou voor hem naar naar Transsylvanië zijn gevlucht. Hij zou later nog terugkomen, een jaar nadat Radu aan een ziekte was overleden. Hij regeerde nog kort, tot de Turken weer aanvielen en Vlad sneuvelde in het gevecht.
Hoe hij precies aan zijn einde is gekomen is niet duidelijk. Ook hier zijn de verhalen pas later geboekstaafd. Sommige bronnen zeggen dat een verrader zich onder het gevolg van Vlad had geschaard en hem had vermoord vlak voordat hij de Turken zou verslaan. Andere maken er melding van dat een van zijn eigen mensen hem per ongeluk heeft vermoord omdat Vlad zich als Turk had vermomd. Het kan ook zijn dat hij dapper gevochten heeft maar gewoon niet tegen de Turken opkon, en uiteindelijk zélf gespietst werd.
[bewerk] Gruweldaden
Vlad was een uiterst bloeddorstig heerser. Zijn hobby was het spietsen van mensen waaraan hij zijn bijnaam "Ţepeş" ("spietser") te danken heeft. Spietsen was een gruwelijke manier om iemand te doden. Een aangespietste houten staak werd bij het slachtoffer tussen de benen in de aars gestoken. Vaak werden twee paarden aan de benen van het slachtoffer vastgebonden die het slachtoffer over de paal heen trokken. Er waren ook heel wat gevallen waarbij de staak er via een andere weg in werd gestoken, via een andere lichaamsopening, of met bruut geweld via de onderbuik of borst. Soms werd de staak via de mond ingebracht, zodat het slachtoffer ondersteboven kwam te hangen. De staak mocht niet te scherp zijn, want dan zou het slachtoffer te snel sterven. De 'kunst' was om de staak zo diep in te brengen, dat het slachtoffer niet meteen stierf, maar ook niet van de staak afviel als hij rechtop werd gezet. Als het slachtoffer zo in de lucht hing, werd hij of zij door zijn eigen lichaamsgewicht, langzaam naar beneden getrokken, waarbij de punt van de staak langzaam door de ingewanden heen ging. De dood van de slachtoffers was heel pijnlijk en kon soms enkele dagen duren.
Hij gebruikte ook andere manieren om mensen te vermoorden zoals levend villen, koken, onthoofden, de ogen uitsteken, wurgen, ophangen, verbranden, roosteren, in stukken hakken, levend begraven en ga zo nog maar een tijdje door. Vlads meeste slachtoffers waren kooplieden en bojaren uit Walachije, maar hij had er geen enkel probleem mee om ook buitenlandse edelen en zelfs kinderen op gruwelijke wijze te doden. Toen hij later in ballingschap in Hongarije verkeerde, zou hij volgens sommige ooggetuigen zelfs voor zijn eigen plezier kikkers en andere kleine dieren spietsen. Dit soort gedrag toonde aan dat hij geestelijk niet in orde was.
[bewerk] Reputatie
Voor de meeste Roemenen is Vlad Ţepeş ondanks zijn wreedheid een nationale held, die de Turken wist tegen te houden. In 1897 schreef Bram Stoker echter zijn roman Dracula, waarbij hij de bijnaam van Vlad Ţepeş gebruikte, Dracula. Bovendien speelde het verhaal in Transsylvanië, dat, hoewel niet Walachije, vanaf 1918 toch ook Roemenië was. Op de verhalen over de wreedheden van Ţepeş is het boek niet gebaseerd. De ware inspiratiebron van Stoker was een ouder vampierverhaal. Latere schrijvers en regisseurs legden de link echter wel, en betrokken de geschiedenis van Vlad Ţepeş bij de vampierverhalen. De Dracula's in de films kregen zelfs zijn uiterlijk. Het uiteindelijke resultaat was dat de Roemenen, toen het IJzeren Gordijn viel, tot hun verbazing ontdekten dat hun nationale held door het westen als een vampier werd gezien.
