Agglomeratie
 |
Portaal Steden |
Een agglomeratie (ook wel stedelijk gebied genoemd) is een aaneenschakeling van nederzettingen, verspreid over verschillende steden en dorpen, waarvan de inwoners zich gedragen alsof zij in één stad wonen. Dat wil zeggen dat de bewoners wonen, werken, winkelen en recreëren in verschillende delen van de agglomeratie en zich in hun dagelijks leefpatroon veelvuldig binnen de agglomeratie verplaatsen.
In veel gevallen ligt een agglomeratie rondom een centrale stad. De steden en dorpen hoeven niet direct op elkaar aan te sluiten, er kunnen ook rivieren, autosnelwegen, parken, volkstuinen of landbouwgrond tussen in liggen. Een exacte definitie van een agglomeratie bestaat daarom ook niet.
De kracht van een stad ligt onder meer in het feit dat de bewoners zich binnen de stad veelvuldig bewegen zodat een intensieve interactie ontstaat tussen de bewoners. In een traditionele stad verplaatsten de inwoners zich hoofdzakelijk te voet. De omvang van traditionele steden is daarom beperkt tot een half uur gaans (circa drie kilometer). Agglomeraties konden ontstaan doordat snelle vervoerwijzen beschikbaar kwamen (trein, tram en auto) waardoor bewoners zich binnen hetzelfde tijdbudget over veel grotere afstanden konden verplaatsen. Zo kon het dagelijks leefpatroon van de bewoners zich over een veel groter gebied uitstrekken en werd een intensieve interactie tussen veel grotere aantallen inwoners mogelijk. Deze intensieve interactie heeft meerwaarde omdat zij culturele en economische ontwikkeling mogelijk maakt.
Agglomeraties zijn dus afhankelijk van een goed verkeerssysteem. Zij kennen een druk (forenzen-)vervoer, beschikken over openbaar vervoer en hebben last van congestie. Agglomeraties zijn vaak gegroeid rondom verkeerssystemen die eigenlijk bedoeld waren voor interlokaal verkeer en gedimensioneerd waren op veel kleinere vervoerstromen. Spoorwegen en autowegen binnen agglomeraties zijn daarom veelvuldig uitgebreid om in de alsmaar toenemende vervoersbehoefte te voorzien. Ook zijn verkeerssystemen die ontstaan zijn op een stedelijke schaal (zoals de stadstram) uitgebreid naar de grotere reikwijdte van de agglomeratie, probleem hiervan is dat deze systemen eigenlijk te langzaam zijn. Agglomeraties hebben eigenlijk behoefte aan vervoersystemen die specifiek zijn toegesneden op hun behoefte zoals voldoende snelheid en een hoge capaciteit. Dergelijke systemen worden ook wel aangeduid met de term stadsgewestelijk vervoer.
De Randstad kan worden opgevat als een aanéénschakeling van meerdere agglomeraties, dit wordt ook wel een stedelijk gebied genoemd.. De ambitie van veel bestuurders in de Randstad is het gebied te laten functioneren als één agglomeratie die kan concurreren met de grootste agglomeraties in de wereld. Deze ambitie wordt aangeduid met de term Deltametropool.
Een goed voorbeeld van een Nederlandse agglomeratie is Rotterdam. De stad heeft een inwoneraantal van een kleine 600.000 inwoners, maar de agglomeratie van Rotterdam strekt zich ver buiten de stad uit, van Spijkenisse tot Dordrecht tot Gorinchem tot Delft tot Zoetermeer en tot Gouda strekt zich een keting van suburbane gemeentes in een ring om Rotterdam heen, die het een agglomeratie maken van ruim een miljoen inwoners. Dit gebied heet ook wel Rotterdam-Rijnmond of Stadsregio Rotterdam. Verder heb je in Nederland nog bijvoorbeeld de Stadsgewest Haaglanden, de bestuur regio Utrecht, en de Stadsregio Amsterdam. Dit zijn de meest prominente agglomeraties van Nederland.
