Gäncä
Gäncä of Gəncə (Russisch: Гянджа) is een stad in het noordwesten van Azerbeidzjan. Met ca 303.000 inwoners (2005) is het de tweede stad van het land.
Gäncä werd waarschijnlijk in de 5e eeuw na Christus gesticht. Er zijn verschillende lezingen over de oorsprong van de naam. Het zou afgeleid kunnen zijn van het Perzische woord ganj (گنج: schat), of het Turkse genç (jong).
Tussen de 10e en de 13e eeuw was het een bloeiende handelsplaats aan de transkaukasische zijderoute naar Tbilisi. Van 971 tot 1174 bestuurden de Koerdische Sjaddadiden vanuit Gäncä hun rijk. In 1138 werd de stad door een aardbeving verwoest, maar enkele kilometers ten westen van de oude stad herbouwd.
In de loop van de geschiedenis werd de stad overheerst door de Mongolen, de Turken en verschillende Perzische dynastieën. In 1747 werd Gäncä de hoofdstad van een gelijknamig kanaat.
Na de Eerste Russisch-Iraanse oorlog werd de stad in 1804 Russisch en kreeg de naam Jelisavetpol (Russisch: Елизаветполь), naar de vrouw van tsaar Alexander I, Elisabeth Alexejevna. Na de Oktoberrevolutie werd de stad in 1918 weer omgedoopt tot Gäncä en behoorde tot de Socialistische Sovjetrepubliek Azerbeidzjan.
Van 1935 tot 1989 droeg de stad de naam Kirovabad (Russisch: Кировабад), naar de Sovjet-politicus Sergej Kirov.
