Franklin Delano Roosevelt
| Franklin Delano Roosevelt |
||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||
| 32e president | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Franklin Delano Roosevelt, meestal aangeduid als Franklin D. Roosevelt of met zijn initialen FDR (Hyde Park (New York), 30 januari 1882 - Warm Springs (Georgia), 12 april 1945) was de 32e president van de Verenigde Staten.
Zijn presidentschap duurde van 1933 tot 1945. Hij is de enige Amerikaanse president die twee keer herkozen is, een record dat niet meer ingelopen kan worden omdat heden ten dage de president maar éénmaal herkozen kan worden.
Inhoud |
[bewerk] 1910 senaat van New York
Geboren als zoon uit een welvarende familie van Nederlandse afkomst, stapte Roosevelt in 1910 in de politiek als lid van de senaat van New York. Hij was Democraat en voerde felle campagne voor Woodrow Wilson, die in 1912 presidentskandidaat was.
Van 1913 tot 1920 was Roosevelt onderminister van Marine.
[bewerk] 1921 Kinderverlamming
In 1921 werd Roosevelt getroffen door poliomyelitis (kinderverlamming). Deze ziekte verlamde zijn hele onderlichaam. In 1927 stichtte hij in een gezondheidsoord in Georgia een vereniging om andere slachtoffers van deze ziekte te helpen. Omstreeks die tijd was Roosevelt weer terug in de politiek.
[bewerk] 1928, Gouverneur van New York
Hij werd in 1928 tot gouverneur van New York gekozen. Direct begon hij met een krachtig sociaal hervormingsprogramma. In 1932 was hij voorzitter van een commissie die de corruptie in het Democratische bestuur in New York onderzocht en die burgemeester James Walker dwong af te treden. Van meer nationaal belang was de 'Brain Trust' (hersenbank, denkgroep) van adviseurs, die door Roosevelt bijeengebracht werd om New York te helpen herstellen van de gruwelijke nasleep van de malaise die volgde op Beurskrach van 1929.
[bewerk] 1932, President van de VS
In 1932 stelde Roosevelt zich kandidaat voor het presidentschap en won gemakkelijk. Zijn rede bij de eedaflegging bezorgde hem een grote reputatie. Hij verkondigde dat het zijn vaste overtuiging was dat het enige waarvoor men angst hoefde te hebben, de angst zelf was. Tevens kondigde hij zijn New Deal aan. Dit programma behelsde regeringscontrole op industrie en landbouw en had tot doel de economie nieuw leven in te blazen door grote injecties uit publieke fondsen. Dit was conform de economische theorie van die tijd; de theorie van Keynes.
[bewerk] 1936, tweede termijn
In 1936 won Roosevelt voor de tweede keer de verkiezingen : een denderende overwinning. Het was duidelijk dat de door zijn nieuwe politiek begunstigde mensen waardering voor hem hadden, dit in tegenstelling tot zijn grote zakencritici. In de buitenlandse politiek stelde Roosevelt zich op als een 'goede buur' voor Latijns-Amerika en riep op tot vrede bij Hitler en Mussolini.
In augustus 1942 ontmoette Roosevelt Winston Churchill op een oorlogsschip even uit de kust van Newfoundland, waar ze het Atlantische handvest ondertekenden, een verklaring van gemeenschappelijke doelstellingen. Het werd het oprichtingsdocument voor de Verenigde Naties, ondertekend door 26 landen in 1942. Toen waren inmiddels de Verenigde Staten zelf ongeveer een maand in de oorlog verwikkeld, door de Japanse aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941.
Terwijl hij het leiden van militaire operaties aan militairen overliet, besteedde Roosevelt veel tijd aan onderhandelingen en conferenties met geallieerde leiders.
[bewerk] 1944 vierde termijn
In 1944 won hij, met Harry S. Truman als vicepresident, tot ieders verbazing voor de vierde maal de presidentsverkiezingen. Hij is de enige president in de geschiedenis van de Verenigde Staten die vier keer gekozen werd. Tegenwoordig is dit niet meer mogelijk omdat iemand zich nu nog maar één keer herkiesbaar mag stellen voor dit ambt.
Op de Conferentie van Jalta in februari 1945 namen Roosevelt, toen al ernstig ziek, Churchill en Stalin vitale beslissingen inzake het Europa van na de oorlog. Toen al werd overeenstemming bereikt over de vier bezettingszones in het veroverde Duitsland. Ook werden afspraken gemaakt met Rusland met betrekking tot grondgebied in Azië.
[bewerk] 1945, overleden
Twee maanden later, in 1945, stierf Roosevelt. Hij werd door Koningin Wilhelmina postuum benoemd tot Ridder der Eerste Klasse of Grootkruis in de Militaire Willems-Orde.
[bewerk] Overig
Roosevelts voorouders komen uit Zeeland. In Middelburg worden daarom nog jaarlijks de Four Freedom Awards uitgereikt. Sinds 2004 is in de Zeeuwse hoofdstad ook de Roosevelt Academy opgericht, een University College van de Universiteit Utrecht.
| President van de Verenigde Staten Washington | J. Adams | Jefferson | Madison | Monroe | J.Q. Adams | Jackson | Van Buren | W.H. Harrison | Tyler | Polk | Taylor | Fillmore | Pierce | Buchanan | Lincoln | A. Johnson | Grant | Hayes | Garfield | Arthur | Cleveland | B. Harrison | Cleveland | McKinley | T. Roosevelt | Taft | Wilson | Harding | Coolidge | Hoover | F.D. Roosevelt | Truman | Eisenhower | Kennedy | L.B. Johnson | Nixon | Ford | Carter | Reagan | G.H.W. Bush | Clinton | G.W. Bush |
 |
