Franklin Delano Roosevelt
Z Wikipedii
 |
|
| Kolejność: | 32. Prezydent USA |
|---|---|
| Okres urzędowania: | 4 marca 1933-12 kwietnia 1945 |
| Poprzednik: | Herbert Hoover |
| Następca: | Harry S. Truman |
| Data urodzin: | 30 stycznia 1882 |
| Miejsce urodzin: | Nowy Jork |
| Data śmierci: | 12 kwietnia 1945 |
| Miejsce śmierci: | Warm Springs |
| Małżonka: | Eleanor Roosevelt |
| Partia polityczna: | Partia Demokratyczna |
| Wiceprezydent: | John Nance Garner (1933-1941) Henry Wallace (1941-1945) Harry S. Truman (1945) |
Franklin Delano Roosevelt (ur. 30 stycznia 1882 r. - zm. 12 kwietnia 1945 r.) - amerykański polityk, 32. prezydent USA. Czterokrotnie wybierany, z ramienia Partii Demokratycznej, w latach 1933-1945. Jedyny w historii prezydent USA pełniący urząd dłużej niż dwie kadencje, co doprowadziło do uchwalenia w 1947 roku 22 poprawki do konstytucji, ograniczającej liczbę sprawowanych kadencji do dwóch (wcześniej było to tylko prawo zwyczajowe).
Był synem Jamesa Roosevelta, dalekiego potomka holenderskich imigrantów, i Sary Ann Delano, wywodzącej się z rodziny francuskich hugenotów (pierwotnie noszących nazwisko de Lannoy).
W 1904 ukończył Uniwersytet Harvarda, edukację kontynuował na Columbia University lecz studiów nie ukończył. W 1905 roku ożenił się ze swoją daleką kuzynką Eleanor Roosevelt.
Karierę polityczną rozpoczął w 1910 roku jako senator stanowym (członkiem Izby Wyższej Legislatury) Nowy Jork. W latach 1913-1921 był zastępcą sekretarza marynarki (i, w opinii wielu, faktycznym kierownikiem resortu), a w 1920 kandydatem demokratów na wiceprezydenta. Od 1928 roku był gubernatorem stanu Nowy Jork. W czasie wielkiego kryzysu zrealizował plan Nowy Ład (New Deal), który polegał głównie na interwencjonizmie państwowym. Nawiązał stosunki dyplomatyczne z ZSRR, a w okresie II wojny światowej był rzecznikiem ścisłej współpracy ze Stalinem. Był uczestnikiem spotkań Wielkiej Trójki w Teheranie (1943) i w Jałcie (1945). Zarzucano mu zbytnią uległość i ufność wobec Stalina, przez co wydał zgodę na hegemonię ZSRR po II wojnie światowej w Europie Środkowej i Wschodniej. Jedną z przyczyn tego stanu była obecność w jego otoczeniu sowieckiego agenta Algera Hissa, którego wykrycie umożliwił dopiero Projekt Venona.
Sądzi się, że był współorganizatorem ONZ i powojennego układu sił na świecie.
Od dzieciństwa cierpiał z powodu następstw polio, starał się nie pokazywać swojego kalectwa, ale niekiedy musiał używać wózka inwalidzkiego. Zmarł z powodu krwotoku mózgowego w trakcie swej czwartej kadencji.
Najwięcej razy w historii- aż trzykrotnie- w latach 1932, 1934 i 1941 zdobywał tytuł Człowieka Roku magazynu Time. Był też pierwszym amerykańskim prezydentem, który otrzymał ten tytuł.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Franklin Delano Roosevelt w NNDB (en)
