Dwight D. Eisenhower

Dwight D. "Ike" Eisenhower

34e president

Ambtstermijn	20 januari 1953 - 20 januari 1961
Voorganger	Harry S. Truman
Opvolger	John F. Kennedy
Geboortedatum	14 oktober 1890
Geboorteplaats	Denison, Texas
First Lady	Mamie Eisenhower
Politieke partij	Republikeinse partij
Vicepresident	Richard Nixon

Dwight David Eisenhower (14 oktober 1890 - 28 maart 1969) was een Amerikaans militair en politicus. Hij was de 34e President van de Verenigde Staten (1953-1961) en opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog.

[bewerk] Biografie

Dwight David Eisenhower, ook wel "Ike" genoemd (zo luidde tevens zijn latere verkiezingscampagne "I Like Ike"), werd geboren op 14 oktober 1890 in Denison, Texas. Hij groeide op als de derde van zeven zoons in Abilene, Kansas, en genoot zijn opleiding op West Point, de bekende militaire academie. Toen hij gestationeerd werd in Texas ontmoette hij Geneva Doud, waarmee hij in 1916 zou trouwen.

[bewerk] Militaire loopbaan

Eisenhower (midden, zittend) met andere Amerikaanse generalen, 1945

In de Eerste Wereldoorlog was hij commandant van een trainingskamp voor de oorlogvoering met tanks. Tussen de twee wereldoorlogen was hij onder meer vier jaar verbonden aan het bureau van de onderminister van Oorlog. Hij werd benoemd tot Chef Operationele Zaken en in 1942 werd hij commandant van de Amerikaanse strijdkrachten in Europa. In november 1942 leidde hij de Amerikaanse landingstroepen tijdens de gezamenlijke Brits-Amerikaanse invasie in Noord-Afrika. Dat was het eerste belangrijke geallieerde offensief in de Tweede Wereldoorlog. Het jaar daarop voerde Eisenhower met succes de invasie op Sicilië aan. Italië kwam later datzelfde jaar nog aan de beurt en de gevechten daar duurden tot in 1945. Eisenhower werd toen benoemd tot opperbevelhebber van de geallieerde invasie van Noord-Europa, die hij samen met de Engelse veldmaarschalk Bernard Montgomery tot een goed einde bracht. Na afloop van de oorlog in Europa voerde Eisenhower het bevel over de troepen die Duitsland bezetten en was hij tevens Chef van de Staf van het Amerikaanse leger.

[bewerk] Burgerleven

In 1948 legde hij zijn militaire functies neer en werd president van de Columbia-universiteit van New York. Deze terugkeer naar het burgerleven bracht Eisenhower niet meteen in de politiek. Hij weigerde aanbiedingen voor de Republikeinse kandidatuur voor het presidentschap en verliet in december 1950 de universiteit om de eerste opperbevelhebber van de NAVO te worden.

Bij de presidentsverkiezingen van 1952 was de zittende president Truman niet herkiesbaar. de Democraten deden hun best om Eisenhower voor zich te winnen, en ook de Republikeinen deden weer een beroep op de oorlogsheld. De generaal zwichtte voor de Grand Old Party, en versloeg de democratische presidentskandidaat Adlai Stevenson met grote meerderheid.

[bewerk] Presidentschap

Ofschoon Eisenhower de belastingen verlaagde en hoopte de rol van de federale regering te kunnen inperken, leidden de spanningen in de wereld gedurende de Koude Oorlog ertoe dat hij grote budgetten voor militaire doeleinden moest vragen. Het waren de hoogste die ooit in vredestijd aan het Congres waren voorgelegd. Eisenhower won ook de verkiezingen van 1956, met een zo mogelijk nog grotere overwinning op Stevenson.

Officieel portret Dwight D. Eisenhower

In 1957 nam Eisenhower een gedenkwaardige beslissing op het gebied van de sociale politiek. Hij forceerde een uitspraak van het Hooggerechtshof die ervoor moest zorgen dat de gescheiden scholen voor blanken en zwarten werden opgeheven. Gouverneur Orval Faubus van de staat Arkansas riep de Nationale Garde te hulp om te voorkomen dat blank en zwart dezelfde school bezochten in de plaats Little Rock. Eisenhower stuurde er federale troepen op af.

Na de dood van de Russische leider Stalin zocht Eisenhower in 1953 naar mogelijkheden voor ontspanning in de Koude Oorlog met de landen achter het IJzeren Gordijn. Hij was aan de macht gekomen op het hoogtepunt van de heksenjacht op communisten, die geleid werd door senator Joseph McCarthy. Bovendien was Eisenhowers minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles, bezeten van de bestrijding van wat hij noemde de bedreiging van de wereld door het revolutionaire communisme. De Verenigde Staten steunden daarom de nationalistisch-Chinese regering van Chiang Kai-shek op Taiwan tegen het China van Mao Zedong en vergrootten de steun aan de corrupte regime in Zuid-Vietnam, kwamen met militaire en economische steun dictatoriale regimes in het Midden-Oosten te hulp en verzetten zich tegen president Nasser van Egypte.

De internationale spanning nam af toen Eisenhower in 1959 de Russische leider Chroesjtsjov op staatsbezoek ontving. Een afgesproken tegenbezoek werd door de Russen boos afgezegd, nadat een Amerikaans U2-verkenningsvliegtuig boven Russisch grondgebied was neergehaald, waarbij de piloot Gary Powers gevangengenomen werd. Maar ondanks de spanningen kan Eisenhowers presidentschap achteraf toch gezien worden als een periode van betrekkelijke internationale vrede en welvaart in Amerika zelf. De Koreaanse Oorlog eindigde in feite in 1951,al hebben de strijdende partijen tot 1953, de wapenstilstand, bitter doorgevochten.

[bewerk] Na het presidentschap

In 1960 kon Eisenhower zich niet meer beschikbaar stellen voor het presidentschap omdat zijn twee termijnen erop zaten (een president mag slechts 2 termijnen dienen). In zijn afscheidsrede waarschuwde hij voor het militair-industrieel complex. Hij werd opgevolgd door John F. Kennedy. Eisenhower wijdde zich aan het schrijven van zijn memoires. Op 29 maart 1969 overleed Eisenhower in een ziekenhuis in Washington D.C. Hij werd 78 jaar.