Brom

izotop	wyst.	o.p.r.	s.r.	p.r.
⁷⁷Br	{syn.}	57,0 godz	w.e.	⁷⁷Se
⁷⁹Br	50,69%	stabilny izotop z 44 neutronami
⁸¹Br	49,31%	stabilny izotop z 46 neutronami
⁸²Br	{syn.}	35,3 godz	β^-	⁸²Kr

Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej,
użyte są jednostki SI i warunki normalne.

*Wyjaśnienie skrótów:
l.a.=liczba atomowa
wyst.=występowanie w przyrodzie,
o.p.r.=okres połowicznego rozpadu,
s.r.=sposób rozpadu,
e.r.=energia rozpadu,
p.r.=produkt rozpadu,
w.e.=wychwyt elektronu

Chemia > Pierwiastek chemiczny > H – He – Li – Be – B – C – N – O – F – Ne – Na – Mg – Al – Si – P – S – Cl – Ar – K – Ca – Sc – Ti – V – Cr – Mn – Fe – Co – Ni – Cu – Zn – Ga – Ge – As – Se – Br – Kr – Rb – Sr – Y – Zr – Nb – Mo – Tc – Ru – Rh – Pd – Ag – Cd – In – Sn – Sb – Te – I – Xe – Cs – Ba – La – Ce – Pr – Nd – Pm – Sm – Eu – Gd – Tb – Dy – Ho – Er – Tm – Yb – Lu – Hf – Ta – W – Re – Os – Ir – Pt – Au – Hg – Tl – Pb – Bi – Po – At – Rn – Fr – Ra – Ac – Th – Pa – U – Np – Pu – Am – Cm – Bk – Cf – Es – Fm – Md – No – Lr – Rf – Db – Sg – Bh – Hs – Mt – Ds – Rg – Uub – Uut – Uuq – Uup – Uuh – Uus – Uuo - Uue - Ubn - Ubb

Brom (Br, łac. bromium) – pierwiastek chemiczny, niemetal z grupy fluorowców w układzie okresowym.

Posiada 4 izotopy 77, 79, 81 i 82, z których 79 i 81 są trwałe i występują w proporcji niemal 1:1 w bromie występującym w przyrodzie.

Występuje w skorupie ziemskiej w ilościach śladowych 0,37 ppm, głównie jako zanieczyszczenie piasku morskiego i pokładów soli kamiennej. Większe jego ilosci (65 ppm) występują w wodzie morskiej. W obu przypadkach występuje on w formie bromku sodu.

Został odkryty w 1826 r. przez Antoine Balarda.

Najbardziej znane jego związki: bromowodór – po rozpuszczeniu w wodzie bardzo silny kwas, oraz jego sole bromek sodu, bromek potasu, duże znaczenie w chemii organiczej mają jego sole fluorkowe NaBrF_x x=4,5,6, które są bardzo dobrymi grupami odchodzącymi w reakcjach podstawienia nukleofilowego. Bromek srebra jest masowo wykorzystywany w technikach litograficznych i fotograficznych.

Brom jest obecny we wszystkich organizmach w ilościach zbliżonych do jego stężenia w wodzie morskiej (ok. 50 ppm), nie odgrywa on jednak żadnej roli w procesach życiowych.

W dużych ilościach czysty brom jest silnie toksyczny. Jego dawka śmiertelna dla przeciętnego, dorosłego człowieka wynosi 35 g. Jony bromkowe Br^- są nieszkodliwe, o ile ich stężenie nie przekracza, tego obecnego w wodzie morskiej. Bromki sodu i potasu posiadają silnie negatywny wpływ na popęd płciowy mężczyzn, gdyż blokują wytwarzanie testosteronu. Był on powszechnie dodawany do żywności na statkach i w wojsku, zanim nie odkryto jego silnej toksyczności.

Czysty brom jest cieczą o brązowo-brunatnym kolorze i ostrym, nieprzyjemnym zapachu. Stosuje się go w wielu reakcjach np. do syntezy bromków alkilowych, które są bardziej reaktywne od odpowiednich chlorków.

Zobacz też: