Pallad
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Pallad, Pd, 46 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 10 (VIIIB), 5, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 12023 kg/m3, 4,75 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystobiały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 106,42 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 140 (169) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 131 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | 163 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Kr]4d10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 2, 3, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | średnio zasadowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | regularna ściennie centrowana |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 1828,05 K (1554,90 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 3236 K (2963 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 8,56×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 357 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 17,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 1,33 Pa (1825 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 3070 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 2,20 (Pauling) 1,35 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 244 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 9,5×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 71,8 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 804,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1870 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 3177 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Pallad (Pd, łac. palladium) - pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym.
Posiada 25 izotopów z przedziału mas 96-116. Trwałe są izotopy 102, 104-106, 108 i 110, które tworzą też naturalny skład izotopowy tego pierwiastka.
Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 6x10-4 ppm głównie jako zanieczyszczenie rud miedzi i cynku.
Został odkryty w roku 1803 r. przez Williama Hyde Wollastona, w Londynie. Nazwa pierwiastka pochodzi od planetoidy Pallas.
Najbardziej przydatnymi związkami palladu są kwas palladowy i tris(trifenylofosfina)pallad(0) (Pd(PPh3)3) oraz ich pochodne metaloorganiczne, które są stosowane dość powszechnie jako katalizatory wielu reakcji chemicznych.
Pallad nie ma istotnego znaczenia biologicznego.
W postaci czystej jest to lśniący, srebrzysto-szary metal, kowalny i ciągliwy. Nie reaguje z wodą i powietrzem. Rozpuszcza się w silnych kwasach i zasadach. Łatwo absorbuje gazowy wodór, gdyż rozmiary wolnych przestrzeni w jego sieci krystalicznej dobrze odpowiadają wielkości cząsteczek H2. Z tego względu jest stosowany jako tzw. "gąbka wodora". To właśnie z powodu absorbujących właściwości palladu wybuchła niegdyś afera z tzw. zimną syntezę jądrową.