Pluton (pierwiastek)
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Pluton, Pu, 94 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | aktynowiec | ||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | , 7, f | ||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 19816 kg/m3, bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystobiały | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 244,06 u | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 175 (bd) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Rn]5f67s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 32, 24, 8, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 6, 5, 4, 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | amfoteryczne | ||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | jednoskośna | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 912 K (639 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 3503 K (3230 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 12,29×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 344 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 2,84 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 2260 m/s (293,15K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 1,28 (Pauling) 1,22 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 0,666×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 6,74 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 584,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu |
Pluton (Pu, łac. plutonium) - pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od planety karłowatej Pluton.
Pluton to transuranowiec, radioaktywny metal, po raz pierwszy wytworzony i zbadany przez zespół kierowany przez amerykańskiego chemika Glenna T. Seaborga w 1941 roku. Uczeni wykorzystali uran, który bombardowali jądrami deuteru (izotop wodoru). Ze względu na tajność Projektu Manhattan pracę na temat pierwiastka opublikowano dopiero w 1946 roku.
Pluton jest stosunkowo reaktywny chemicznie. Wystawiony na działanie powietrza pokrywa się powoli warstwą żółtych tlenków. Występuje w sześciu odmianach krystalicznych i tworzy związki, w których występuje na czterech stopniach utlenienia. Jest bardzo radioaktywny, na tyle że proces samorozpadu jąder atomowych powoduje, że próbki plutonu same się rozgrzewają.
Znanych jest 15 izotopów plutonu o masach atomowych od 232 do 246. Ze względu na silną radioaktywność jest on zabójczy dla człowieka nawet w minimalnych ilościach (kumuluje się w tkance kostnej). Jest bardziej niebezpieczny od uranu, ze względu na mniejszą masę krytyczną. Kilogram plutonu-239 może wyzwolić taką energię jak wybuch 20 000 ton trotylu.
Występowanie: Otrzymywany jest sztucznie, aczkolwiek stwierdzono śladowe jego ilości w rudach uranu jako produktu reakcji jądrowych.