Cyrkon (pierwiastek)
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Cyrkon, Zr, 40 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 4 (IVB), 5, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 6511 kg/m3, 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystoszary | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 91,224 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 155 (206) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 148 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Kr]4d25s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 10, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | amfoteryczne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | heksagonalna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 2128 K (1855 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 3609 K (4409 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 14,02×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 58,2 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 16,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 1,68×10-3 Pa (2125 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 3800 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 1,33 (Pauling) 1,22 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 0,27 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 2,36×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 22,7 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 640,1 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1270 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 2218 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 3313 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V Potencjał jonizacyjny | 7752 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VI Potencjał jonizacyjny | 9500 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Cyrkon (Zr, łac. zirconium) - pierwiastek chemiczny, z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od minerału o tej samej nazwie - cyrkonu (ZrSiO4). Innym minerałem tego pierwiastka jest baddeleit (ZrO2).
Pierwiastek został odkryty w 1789 r. przez Martina Heinricha Klaprotha a wyodrębnił go Jöns Jacob Berzelius w 1824 r.
Cyrkon występuje w skorupie ziemskiej w ilości 130 ppm. Bardzo przypomina właściwościami chemicznymi hafn znajdujący się bezpośrednio pod nim w układzie okresowym - do tego stopnia że praktycznie niemożliwe jest rozdzielenie tych dwóch pierwiastków.
Występuje w dwóch odmianach alotropowych krystalicznej (miękki, biały, kowalny) i amorficznej (niebiesko-czarny proszek).