Protaktyn
Z Wikipedii
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Protaktyn, Pa, 91 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | aktynowiec | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | , 7, f | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 15370 kg/m3, bd | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystobiały | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 231,038588 u | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 180 (bd) pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | bd | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | bd | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Rn]5f26d17s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 32, 20, 9, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | słabo zasadowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | rombowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 2113 K (1840 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 4300 K (4027 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 15,18×10-3 m3/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 470 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 15 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 5,1×10-5 Pa (527 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | bd | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 1,5 (Pauling) 1,14 (Allred) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 120 J/(kg*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 5,29×106 S/m | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 47 W/(m*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 568 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Protaktyn (Pa, łac. protactinium) - pierwiastek chemiczny, aktynowiec. Nazwa pochodzi od złożenia dwóch słów łacińskich prot i actinium, które to wspólnie oznaczją poprzednika aktynu. Pierwiastek odkryli Kazimierz Fajans i O. H. Göhring w 1913 r. jako krótkotrwały produkt przejściowy między 234Th a 234U. Nadali mu wtedy nazwę brevium. Kilka lat później inni badacze odkryli dłużej żyjący izotop 231Pa i nadali pierwiastkowi jego obecną nazwę.
Protaktyn to ciężki, srebrzystobiały i błyszczący metal. W powietrzu ulega powolnemu utlenieniu. Metal i wszystkie jego związki są trujące. Śladowe ilości protaktynu odnaleźć można w rudach uranu, np. w blendzie smolistej, w stężeniu rzędu 1 ppm. Pierwiastek nie ma żadnych praktycznych zastosowań.