Iryd
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Iryd, Ir, 77 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 9 (VIIIB), 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 22420 kg/m3, 6,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystobiały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 192,217 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 135 (180) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 137 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Xe]4f145d76s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 32, 15, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 2, 3, 4, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | średnio zasadowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | regularna ściennie centrowana |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 2739 K (2466 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 4701 K (4428 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 8,52×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 605 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 26,1 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 1,47 Pa (2716 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 4825 m/s (293,15K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 2,20(Pauling) 1,55 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 130 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 19,7×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 147 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 880 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1680 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 2600 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 3800 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu, i.t.=przejście izomeryczne |
Iryd (Ir, łac. iridium) - pierwiastek chemiczny, metal przejściowy. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa iris oznaczającego tęczę.
Występowanie: iryd występuje w skorupie ziemskiej w ilości 3×10-6 ppm. Odkryty w 1803 r. przez Smithsona Tennanta. Najważniejszym minerałem irydu jest osmiryd.