Kroatische keuken
| Dit artikel behoort tot de reeks over kookkunst |
|
Bereidingstechnieken en benodigdheden |
| Ingrediënten en soorten voedsel |
|
Kruiden en specerijen |
| Regionale keukens |
|
Westers - Latijns-Amerika |
| Culinaire Geschiedenis |
|
Oud-Egyptische keuken |
| Zie ook: |
| bewerken |
De Kroatische keuken is een heterogene keuken en staat ook wel bekend als de keuken van de regio's omdat de culinaire traditie per regio verschilt. Het grootste verschil zit hem in de keuken van het binnenland en die van de kuststreek. In het binnenland wordt de keuken gekarakteriseerd door een oud-Slavische traditie en modernere invloeden van de Hongaarse keuken, Oostenrijkse keuken en de Turkse keuken, de kuststreken zijn eerder beïnvloed door de Grieke keuken, de Romeinse keuken en de Illyrische keuken, ook de landen van het Middellandse Zeegebied hebben hier invloed gehad, voornamelijk de Italiaanse keuken (en dan vooral in Istrië).
Inhoud |
[bewerk] Culinaire regio's in Kroatië
Kroatië kan gastronomisch gezien grofweg in enkele gebieden verdeeld worden, waar voedsel gegeten wordt dat in de rest van het land niet in het algemeen gegeten worden. De meeste gerechten zijn nu wel bijna overal in Kroatië te krijgen.
- Slavonië heeft een pittige keuken met veel Hongaarse invloeden, en bestaat uit veel vlees en wild.
- Hrvatsko Zagorje en Međimurje staan bekend om hun zoetigheden.
- Midden Kroatië of het Kroatische binnenland is een plaats waar veel eigen kaas wordt gegeten, zware geroosterde maaltijden en heeft Osmaanse invloeden.
- Istrië: licht eten met veel kruiden, truffels en veel Italiaanse invloeden.
- Dalmatië: Een mediterrane keuken met Italiaanse invloeden en veel vis.
[bewerk] Typisch Kroatisch eten & specialiteiten
[bewerk] Vlees en Wild
Enkele kenwoorden op het Kroatische vlees- en wildmenu:
- Specialiteiten van de grill heten sa roštilja of s ražnja
- prženo betekent geroosterd
- pod pekom betekent dat de maaltijd onder een (giet)ijzeren stolp bereid is. De kok verhit de stolp door er gloeiende as over te scheppen zodat het eten langzaam kookt.
- Ćevapčići - vleesballetjes
- Ražnjići - spies
- Pljeskavica
- Janjetina - geroosterde lam gegarneerd met mediterrane kruiden.
- Odojak - geroosterd varken
- Fresh - Dalmatisch wild
- Visovačka begavica
- Kalfsvlees gevuld met ham en kaas en gegrild met broodkruimels.
- Kalkoen met mlinci (platte, zure balletjes)
- Kaninchenbraten
- Lamsbeen à la Pašticada (gerolde stukjes Pršut in witte-wijnsaus)
- Rendierenbeen
- Wilde eend met saus
- Geroosterde Fazant
- Kotlovina van Samobor (gemaakt in een ketel met varkensvlees en andere vleeswaren en kruiden)
- Gekookte filet (van rundvlees) met Sauerkraut
- Escalope à la Baron Trenk (een in kruiden gerolde Schnitzel)
- Gans uit Međimurje (gevuld met boekweit)
- Gans uit Turopolje (met maïsgriesmeel als bijgerecht)
- Purgerica Kalkoen (kerstmaaltijd in de regio grenzend aan Zagreb, het is kalkoen gevuld met o.a. kastanjes, appels, spek en limoenen)
[bewerk] Zee-eten
- Inktvis (Kroatisch: lignje, Italiaans: calamari)
- Octopus salade (Kroatisch: salata od hobotnice)
- Tuna
- Garnalen (Kroatisch: škampi, Italian: scampi)
- Gewone mosselen (Kroatisch: dagnje)
- Bakalar (Dalmatische specialiteit tijdens de Kerstdagen) - kabeljouw
- Vissenstoofpot
- Buzara
- Zeespinnen salade
- Gepaneerde meervallen of karpers
[bewerk] Stoofpot
- Goulash (Kroatisch: gulaš, Hongaars: gulyás)
- Grah - bonen
- Mahune
- Riblji paprikaš - ook wel fiš-paprikaš genoemd (een gekruide vissenstoofpot van Slavonië, zie hongaarse halászlé)
- Slavonska riblja čorba (vissenstoofpot uit Slavonië)
- Brudet (of Brodet) - vissenstoofpot
- Kippenstoofpot
- Konijnen goulash
- Istrische stoofpot (Jota)
- Wilde Čobanac (Schapenherdersstoofpot)
- Feines (reeën goulash) met pruimen
- Jagersstoofpot
- Wijn goulash
- Sauerkraut stoofpot
[bewerk] Pasta
- Pašticada met Gnocchi (geroosterde biefstuk)
- Istrische Fuži
- Naalden macaroni
[bewerk] Soepen
- Maïs manestra
- Reeënsoep met gestoofd vlees
[bewerk] Bijgerechten
- Sataraš (fijngehakte en geroosterde groenten)
- Mlinci (typisch kroatisch, geroosterde pasta)
- Đuveđ (gekookte groenten, vergelijkbaar met Ratatouille)
[bewerk] Overig
- Zagrebački odrezak - escalope met jus
- Punjena paprika - met paprika/pepers gevuld met fijngehakt vlees (Hongaars: töltött paprika)
- Sarma - koolrolletjes gevuld met fijngehakt vlees
- Mlinci - platte zure balletjes
- Wilde truffels met pasta
- Kroatische olijfolie (Maslinovo ulje)
- Paški baškotin - aromatische zwieback (beschuit) van het eiland Pag
- Aardappels uit Lika (Lički krumpir) - grote rode kwaliteitsaardappels
- Kruiden uit Zagreb (zelje)
- Artichokes met erwten
- Fritaja met asperges
- Gorski kotar vulling (stukjes ham met eieren en brood)
- Žganci (met melk, Polenta)
[bewerk] Sausen en ham
- Kulen - pittige varkensvleessaus uit Slavonië
- Kobasica - pittige, gedroogde saus (Hongaars: kolbász)
- Istrische en Dalmatische Pršut - dubbel-gerookte ham (vergelijkbaar met het Italiaanse prosciutto)
- Thuisgemaakte, Slavonische Kulen (pittige ham uit Slavonië)
- Salami uit Samobor
[bewerk] Kaas (sir)
- Kaas van Pag - bekende schapenmelkkaas en geitenkaas van het eiland Pag
- Boeren kaas (škripavac) en wrongelkaas uit Kordun en Lika
- Kaas uit Cetina (Cetinski sir)
- Kaas van het eiland Krk (Krčki sir)
- Kaas uit Međimurje (Turos)
[bewerk] Deegwaren
- Burek
- Pita
- Pogača (boeren brood)
- Husiljevača
- Povitica
- Bucnica (pompoenen cake)
[bewerk] Zoetigheden en desserts
- Palačinke - crêpes met een zoete vulling (Hongaars: palacsinta)
- Zagorski štrukli - zoete deegwaren uit Zagorje
- Uštipci
- Apfelstrudel (Kroatisch: savijača of štrudla) met appel of wrongelkaas
- Orehnjača - zoet brood met walnoten
- Makovnjača - zoet brood met papaver
- Kroatische honing
- Berenpoot
- Boeren kaas (kwark) cakes (crèmecake)
- Krafne/Donuts
- Kroatische pannekoeken (met crème en wijnsaus)
- ušljivac, deran, badavdžija (brood)
[bewerk] Cakes (kolači)
- Čupavci
- Krafne (krofne) (een soort donut, Duits: Krapfen)
- Rožata
- Pasencake: Pinca
- Kroštule
- Fritule (voornamelijk voor kerstmist)
- Bischoppen brood
- Guglhupf (Kroatisch: kuglof)
[bewerk] Dranken
[bewerk] Wijnen (vino, merv. vina)
Kroatië staat niet bekend om zijn wijnen. Maar aangezien de Kroatische economie aantrekt en dus ook de kans op internationale handel toeneemt, is het mogelijk dat de Kroatische wijnen wereldwijd bekender gaan worden.
[bewerk] Witte wijnen:
- Graševina
- Malvazija
- Kutjevački rizling (Riesling uit Kutjevo)
- Žilavka
- Žlahtina van het eiland Krk
- Traminac
- Witte Bourgogne
- Rijn Riesling
- Riesling uit Đakovo
- Plešivička kraljevina
- Štrigovanec
- Varaždinec
- Debit
- Promina
- Benkovački Rosé
- Kujundžuša
- Bijeli Pinot (witte Pinot) (uit Poreč)
- Moslavac
- Škrlet
- Witte Klikun
- Witte Kaštelet
- Cetinka
[bewerk] Rode wijnen:
- Postup
- Plavac
- Pošip
- Dingač
- Rode Kaštelet
- Babić (uit het gebied rond Primošten)
- Cabernet Sauvignon (uit Poreč)
- Faros (van het eiland Hvar)
- Moslavačka Frankovka
- Rode Frankovka uit Ilok
- Šiler
- Hrvatica
- Barrique uit Poreč
- Grk
- Rode Muškat (Poreč)
- Teran uit Motovun
- Grenche uit Zadar
- Rode Boergondië uit Kutjevo
- Maestoso
- Rode Merlot
[bewerk] Dessert wijnen
- Zoete Malvazija
- Muškat Ottonel
[bewerk] Bieren (pivo)
Behalve buitenlandse merken zoals Heineken, Tuborg, Gösser, Stella Artois, heeft Kroatië ook haar eigen bier. De brouwerij in Split brouwt echter Beiers bier onder licentie van de brouwerij in Duitsland.
- Karlovačko: gebrouwen in Karlovac [1]
- Ožujsko: gebrouwen in Zagreb (de naam wijst naar de maand maart) [2]
- Pan
- Osječko: uit Osijek
- Staro Češko: Tsjechisch bier uit Daruvar (hier leeft een Tsjechische minderheid), gebrouwen in Kroatië
- Riječko pivo: uit de grote zeehavenstad Rijeka
- Velebitsko pivo: gebrouwen in Gospić aan de berg de Velebit.
[bewerk] Likeurtjes en spirits
- Maraska Maraschino [3]
- Rakija (Kroatisch voor schnapps):
- Travarica - met kruiden
- Šljivovica - pruimen
- Lozovača - druiven
- Kruškovac - peren
- Drenovac - kersen
- Pelinkovac - Vermout
- Orahovac (walnotenlikeur)
- Glembaj
- Medovina (met honing)
- Gvirc (net als Medovina, maar met meer alcohol)
[bewerk] Koffie
Ook in Kroatië drinkt men koffie, hier zijn zij beïnvloed door enerzijds het vroegere Oostenrijk-Hongarije, en anderzijds het vroegere Osmaanse Rijk.
[bewerk] Mineraalwater
- Jamnica – Winnaar van de Parijs AquaExpo (de zogenoemde Eauscar) voor het beste mineraalwater in 2003.
- Lipički studenac
- Jana – behoort tot Jamnica, het beste mineraalwater in 2004 (Eauscar ).
- Cetina – water van de rivier de Cetina, een rivier die door het Dalmatische achterland stroomt
- Bistra – geproduceerd door Coca Cola
[bewerk] Sappen en stropen
- Badel
- Jamnica
- Maraska
- Dona
- Vindija vruchtensappen – Vindi sokovi
- Cedevita -
[bewerk] Aangeraden boeken
- "Hrvatska za stolom - mirisi i okusi Hrvatske", Ivanka Biluš et al., Zagreb:Alfa, Koprivnica: Podravka, 1996, 192 p., illustrated in color, (Biblioteka Anima Croatarum, 2) ISBN 953-168-104-X
- "Hrvatska vina" (Croatian wines), Fazinić Nevenko, Milat Vinko, illustrated, 159 p., 1994, ISBN 953-173-061-X
- "Nova hrvatska kuhinja" (Nieuwe Kroatische keuken), Davor Butković, Ana Ugarković, Profil international, Zagreb, 2005, 272 p., ISBN 953-12-0164-1
