Dekolonisatie

Dekolonisatie is het proces waarbij kolonies zelfstandig worden van het moederland. De term wordt vooral gebruikt voor het proces waarbij de kolonies van Europese landen na de Tweede Wereldoorlog onafhankelijk werden.

Dit proces vond plaats in Latijns-Amerika in de jaren na 1800. De bekendste vrijheidsstrijder van Zuid-Amerika is Simon Bolivar. Ook de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog in de Verenigde Staten kan gezien worden als een vorm van dekolonisatie, omdat het eerst een kolonie van Groot-Brittannië was. De term wordt echter het meest gebruikt voor de dekolonisatie van na de Tweede Wereldoorlog. Die vond voornamelijk plaats in Azië en Afrika. 1947, het jaar waarin India onafhankelijk werd onder impuls van Mahatma Gandhi, wordt wel gezien als beginpunt van de dekolonisatie. In dat jaar was de onafhankelijkheidsoorlog in Nederlands-Indië ook al aan de gang. Het belangrijkste jaar in het proces van dekolonisatie is 1960. In dat jaar werden maar liefst 17 Afrikaanse landen onafhankelijk. 1960 wordt dan ook wel het Jaar van Afrika genoemd.

Oorzaken van de dekolonisatie lagen in de achterstelling van de inheemse bewoning in de koloniën. Verder waren de twee belangrijkste grootmachten van dat moment, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, allebei tegenstanders (in ieder geval in naam) van het imperialisme. Voor de Aziatische koloniën speelde ook nog het voorbeeld van Japan mee, dat gedurende de Tweede Wereldoorlog had laten zien dat niet-westerse volken best een vuist kunnen maken tegen de Europese mogendheden.

De dekolonisatie verliep in 2 fasen: A: 1946 - 1956: Hierbij kregen landen landen in Zuid-Oost-Azië hun onafhankelijk en landen uit het Midden-Oosten zoals Jordanië en Israël.

B: 1956 - 1965: Hier ging het vooral over de onafhankelijkheid van verschillende Afrikaanse landen zoals Congo (1960).

[bewerk] Lijst van koloniën die tijdens het dekolonisatieproces onafhankelijk werden

• 1776
  • 13 Engelse kolonies : V.S. (van Verenigd Koninkrijk)
• 1943
  • Libanon (van Frankrijk)
• 1944
  • IJsland (van Denemarken)
• 1945
  • Korea (van Japan)
  • Indonesië (van Nederland, erkend in 1949)
  • Vietnam (van Frankrijk, erkend in 1954)
• 1946
  • Syrië (van Frankrijk)
  • Jordanië (van Verenigd Koninkrijk)
• 1947
  • Pakistan (van Verenigd Koninkrijk)
  • India (van Verenigd Koninkrijk)
• 1948
  • Burma (van Verenigd Koninkrijk)
  • Sri Lanka (van Verenigd Koninkrijk)
  • Palestina (van Verenigd Koninkrijk)
• 1949
  • Laos (van Frankrijk, erkend in 1954)
• 1951
  • Libië (van Italië)
• 1953
  • Cambodja (van Frankrijk)
• 1956
  • Soedan (van Verenigd Koninkrijk en Egypte)
  • Marokko (van Frankrijk)
  • Tunesië (van Frankrijk)
• 1957
  • Ghana (van Verenigd Koninkrijk)
  • Maleisië (van Verenigd Koninkrijk)
• 1958
  • Guinee (van Frankrijk)
• 1960
  • Kameroen (van Frankrijk)
  • Senegal (van Frankrijk)
  • Togo (van Frankrijk)
  • Madagaskar (van Frankrijk)
  • Somalië (van Verenigd Koninkrijk en Italië)
  • Congo-Kinshasa (van België)
  • Benin (van Frankrijk)
  • Niger (van Frankrijk)
  • Opper-Volta (van Frankrijk)
  • Ivoorkust (van Frankrijk)
  • Tsjaad (van Frankrijk)
  • Centraal-Afrikaanse Republiek (van Frankrijk)
  • Congo-Brazzaville (van Frankrijk)
  • Cyprus (van Verenigd Koninkrijk)
  • Gabon (van Frankrijk)
  • Mali (van Frankrijk)
  • Nigeria (van Verenigd Koninkrijk)
  • Mauritanië (van Frankrijk)
• 1961
  • Sierra Leone (van Verenigd Koninkrijk)
  • Koeweit (van Verenigd Koninkrijk)
• 1962
  • Samoa (van Nieuw-Zeeland)
  • Burundi (van België)
  • Rwanda (van België)
  • Algerije (van Frankrijk)
  • Jamaica (van Verenigd Koninkrijk)
  • Trinidad en Tobago (van Verenigd Koninkrijk)
  • Oeganda (van Verenigd Koninkrijk)
• 1963
  • Kenia (van Verenigd Koninkrijk)
• 1964
  • Tanzania (van Verenigd Koninkrijk)
  • Malawi (van Verenigd Koninkrijk)
  • Malta (van Verenigd Koninkrijk)
  • Zambia (van Verenigd Koninkrijk)
• 1965
  • Gambia (van Verenigd Koninkrijk)
  • Maldiven (van Verenigd Koninkrijk)
• 1966
  • Guyana (van Verenigd Koninkrijk)
  • Botswana (van Verenigd Koninkrijk)
  • Lesotho (van Verenigd Koninkrijk)
  • Barbados (van Verenigd Koninkrijk)
• 1967
  • Zuid-Jemen (van Verenigd Koninkrijk)
• 1968
  • Nauru (van Australië)
  • Mauritius (van Verenigd Koninkrijk)
  • Swaziland (van Verenigd Koninkrijk)
  • Equatoriaal-Guinea (van Spanje)
• 1970
  • Tonga (van Verenigd Koninkrijk)
  • Fiji (van Verenigd Koninkrijk)
• 1971
  • Bahrein (van Verenigd Koninkrijk)
  • Qatar (van Verenigd Koninkrijk)
  • Verenigde Arabische Emiraten (van Verenigd Koninkrijk)
• 1973
  • Bahama's (van Verenigd Koninkrijk)
  • Guinee-Bissau (van Portugal, erkend 1974)
• 1974
  • Grenada (van Verenigd Koninkrijk)
• 1975
  • Mozambique (van Portugal)
  • Kaapverdië (van Portugal)
  • Comoren (van Frankrijk)
  • Sao Tomé en Principe (van Portugal)
  • Papoea-Nieuw-Guinea (van Australië)
  • Angola (van Portugal)
  • Suriname (van Nederland)
  • Oost-Timor (van Portugal, bezet door Indonesië tot 1999, onafhankelijkheid erkend in 2002)
• 1976
  • Seychellen (van Verenigd Koninkrijk)
• 1977
  • Djibouti (van Frankrijk)
• 1978
  • Salomonseilanden (van Verenigd Koninkrijk)
  • Tuvalu (van Verenigd Koninkrijk)
  • Dominica (van Verenigd Koninkrijk)
• 1979
  • Saint Lucia (van Verenigd Koninkrijk)
  • Kiribati (van Verenigd Koninkrijk)
  • Saint Vincent en de Grenadines (van Verenigd Koninkrijk)
• 1980
  • Zimbabwe (van Verenigd Koninkrijk)
  • Vanuatu (van Verenigd Koninkrijk en Frankrijk)
• 1981
  • Belize (van Verenigd Koninkrijk)
  • Antigua en Barbuda (van Verenigd Koninkrijk)
• 1983
  • Saint Kitts en Nevis (van Verenigd Koninkrijk)
• 1984
  • Brunei (van Verenigd Koninkrijk)
• 1986
  • Marshalleilanden (van Verenigde Staten)
  • Micronesia (van Verenigde Staten)
• 1994
  • Palau (van Verenigde Staten)