Vanuatu
| Republic of Vanuatu République du Vanuatu Ripablik Blong Vanuatu |
|||
|
|||
|
|
|||
| Basisgegevens | |||
| Officiële landstaal: | Engels, Frans, Bislama | ||
| Hoofdstad: | Port-Vila | ||
| Regeringsvorm: | Republiek | ||
| Religie: | Katholiek ##%, Protestant ##% | ||
| Oppervlakte: | 12.200 km² (-%water) | ||
| Inwoners: | 199 duizend (16 / km²) | ||
| Overige | |||
| Volkslied: | Yumi, Yumi, Yumi | ||
| Munteenheid: | vatu (VUV) |
||
| UTC: | +11 | ||
| Nationale feestdag: | 30 juli | ||
| Web | Code | Tel. | .vu | VAN | 678 | ||
De Republiek Vanuatu is een land in Oceanië. Voorheen stond het bekend als de Nieuwe Hebriden. Het ligt in Melanesië ten oosten van de Koraalzee-eilanden, ten zuiden van de Salomonseilanden, ten westen van Fiji en ten noorden van Nieuw-Caledonië.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Veel van de eilanden van Vanuatu zijn al heel lang bewoond. De eerste sporen van bewoning dateren van 2000 v.Chr. De 'ontdekking' van de eilanden door de Europeanen wordt toegeschreven aan de Portugese zeevaarder Pedro Fernandes de Queirós in 1606. Daarna kwamen de Europeanen niet meer terug tot het jaar 1768, toen de Franse zeevaarder Louis Antoine de Bougainville de eilanden herontdekte. James Cook noemde de eilanden in 1774 de Nieuwe Hebriden, een naam die aanbleef tot de onafhankelijkheid.
In 1825 leidde de ontdekking van sandelhout op het eiland Erromango tot een rush die aanhield tot een botsing tussen de geïmmigreerde Polynesische arbeiders en de inheemse Melanesiërs in 1830. In de jaren 1860 haalden landbouwers uit Australië, Fiji, Nieuw-Caledonië en Samoa, die zochten naar arbeidskrachten, Melanesiërs naar die landen om te komen werken. Op een gegeven moment werkte meer dan de helft van de volwassen mannen in het buitenland. Er kwamen ook kolonisten naar de Nieuwe Hebriden op katoenplantages op te zetten. Toen internationaal de katoenprijzen instortten, ging men over op koffie, cacao, bananen en, met het meeste succes, kokosnoten. Aanvankelijk waren het voornamelijk Britse kolonisten die naar de Nieuwe Hebriden kwamen, maar door de instelling van Caledonische Compagnie van de Nieuwe Hebriden, kwamen er al snel ook veel Franse kolonisten. En rond de eeuwwisseling waren er twee keer zoveel Franse als Britse kolonisten.
De komst van de Franse en Britse kolonisten op de eilanden, brachten zowel Engeland als Frankrijk op de gedachte het land te annexeren. Maar in 1906 werden de Nieuwe Hebriden omgevormd tot een Engels-Frans condominium. Dat wil zeggen dat de eilanden door zowel Frankrijk als Groot-Brittannië werden bestuurd, een unieke vorm van bestuur. De uitdagingen voor deze vorm van bestuur, kwamen in de jaren 1940. De komst van de Amerikanen tijdens de Tweede Wereldoorlog, met hun informele gedrag en relatieve rijkdom, zorgde voor de opkomst van het nationalisme op de eilanden en in de jaren 1960 ontstond de vraag vanuit de bevolking naar onafhankelijkheid, die Vanuatu op 30 juli 1980 ook kreeg. Het land werd vervolgens in 1981 lid van de Verenigde Naties en in 1983 van de Organisatie van Niet-gebonden Landen.
In de jaren 90 van de 20e eeuw ontstond er politieke instabiliteit die leidde tot een verdere decentralisatie van de overheid.
[bewerk] Politiek
Vanuatu heeft een republikeins politiek systeem met aan het hoofd een president die voornamelijk ceremoniële macht heeft. Hij wordt voor vijf jaar gekozen door een tweederde meerderheid in een kiescollege, welke bestaat uit leden van het parlement en de presidenten van de regionale raden. De president kan afgezet worden door het kiescollege wegens wangedrag of onbekwaamheid. De premier, die aan het hoofd staat van de regering, wordt gekozen door het parlement. De premier wijst op zijn beurt de ministerraad aan, waarvan het aantal niet uit mag stijgen boven een kwart van het aantal parlementariërs. De premier vormt met de ministerraad de regering.
Vanuatu heeft een eenkamerparlement van 52 leden. Zij worden elke vier jaar door de bevolking gekozen. De leden van de Malvatu Mauri (de nationale raad van opperhoofden) worden door de raden van de districten gekozen. De Malvatu Mauri adviseert de regering over alle zaken die betrekking hebben op de cultuur en taal van de inheemse bevolking. De overheid en de samenleving van Vanuatu wordt door taalbarrières (Frans en Engels) verdeeld, waardoor het vormen van coalitieregeringen vaak problematisch is.
De hoge raad bestaat uit een hoogste rechter en drie andere rechters. Twee of meer leden van dit hof kunnen een hof van cassatie vormen. De kantonrechters behandelen de meest routinematige zaken. De rechtspraak is gebaseerd op de Britse wet.
[bewerk] Administratieve indeling
Sinds 1994 is Vanuatu onderverdeeld in 6 provincies:
- Malampa
- Penama
- Sanma
- Shefa
- Tafea
- Torba
[bewerk] Geografie
Vanuatu bestaat uit een archipel van 83 eilanden, waarvan er twee, Matthew en Hunter ook geclaimd worden door het Franse overzeese departement Nieuw-Caledonië. Van alle 83 eilanden, hebben er veertien een oppervlakte dat groter is 100 vierkante kilometer. Deze veertien grootste eilanden zijn:
- Espiritu Santo 3956 km²
- Malakula 2041 km²
- Éfaté 900 km²
- Erromango 888 km²
- Ambrym 678 km²
- Tanna 555 km²
- Pentecost 491 km²
- Épi 445 km²
- Ambae 402 km²
- Vanua Lava 334 km²
- Santa Maria 328 km²
- Maéwo 304 km²
- Malo 180 km²
- Anatom 159 km²
De meeste eilanden zijn bergachtig en zijn van vulkanische oorsprong met een tropisch of sub-tropisch klimaat. De grootste plaatsen in Vanuatu zijn de hoofdstad Port Vila, welke gelegen is op Éfaté en de plaats Luganville op het eiland Espiritu Santo. Het hoogste punt in Vanuatu is de Mount Tabwemasana (1879 meter) op het eiland Espiritu Santo. Er zijn verschillende actieve vulkanen, waaronder de Lopevi en diverse vulkanen onderwater. Vanwege deze vulkanen is er een constant gevaar van een eruptie, waarvan de laatste uit 1945 stamt. Er valt gemiddeld 2360 mm regen per jaar, maar op de noordelijke eilanden valt met 4000 mm veel meer neerslag.
[bewerk] Economie
De economie is voornamelijk gebaseerd op kleinschalige landbouw, waarmee 65% van de bevolking is levensonderhoud wordt voorzien. Visserij, aflandige financiële diensten en toerisme zijn de andere steunpilaren van de economie. De aanwezige mineraalafzettingen zijn verwaarloosbaar en er is geen aardolie of aardgas. Een kleine lichtindustrie voorziet in de behoefte van de lokale bevolking. De belastinginkomsten komen voornamelijk van importheffingen en een 12,5% BTW op goederen en diensten. De economische groei wordt belemmerd door de afhankelijkheid van relatief weinig exportgoederen, de kwetsbaarheid voor natuurlijke rampen en de grote afstanden tussen de verschillende eilanden. Een hevige aardbeving in 1999, gevolgd door een tsunami, bracht aanzienlijk schade toe aan het noorden van het eiland Pentecost en maakte duizenden mensen dakloos. Een andere krachtige aardbeving in januari 2002 richtte veel schade aan in de hoofdstad Port Vila en omliggende gebieden en werd ook gevolgd door een tsunami.
Het BNP steeg in de jaren 1990 gemiddeld minder dan 3%. In het jaar 2002 verhoogde de regering de inspanningen om het toerisme te laten groeien. Australië en Nieuw-Zeeland zijn de hoofdleveranciers van buitenlandse hulp aan Vanuatu. Vanuatu is een belastingparadijs dat geen informatie over rekeningen doorgeeft aan andere regeringen en andere instellingen. Er is echter druk vanuit het buitenland op Vanuatu om zich te houden aan internationale normen om de doorzichtigheid in dat opzicht te verbeteringen. In Vanuatu is geen inkomstenbelasting, geen belasting op kapitale goederen en geen successierechten. Bedrijven zoals Kazaa en WinMX hebben er voor gekozen om zich te vestigen in Vanuatu om diverse wetgevingen te omzeilen.
[bewerk] Demografie
Vanuatu heeft een bevolkingsaantal van iets meer dan 200.000 inwoners. De meesten daarvan wonen op het platteland, alhoewel Port Vila en Luganville wel enkele tienduizenden inwoners hebben. De meeste inwoners van Vanuatu (98,5%) zijn inheemse Melanesiërs, ofwel Ni-Vanuatu. Verder wonen er Europeanen, Aziaten en mensen die afkomstig zijn van andere eilanden in de Stille Oceaan. Ongeveer 2.000 Ni-Vanuatu wonen en werken in Nieuw-Caledonië.
Er zijn drie officiële talen in Vanuatu, te weten: Engels, Frans en Bislama. Bislama is een pidgin Creoolse taal die op op het Engels is gebaseerd en beïnvloed is door het Frans en talen uit het zuiden van Vanuatu. Daarnaast worden er nog ruim honderd lokale talen gesproken op de verschillende eilanden. Het aantal talen per hoofd van de bevolking is in Vanuatu dan ook hoger dan welk land in de wereld dan ook en het gemiddelde aantal sprekers per taal ligt rond de 2000 sprekers. Alle inheemse talen zijn Austronesische talen.
Het christendom is de belangrijkste religie in Vanuatu, bestaande uit verschillende kerkgenootschappen. De Presbyteriaanse Kerk is daarvan de grootste, met een derde deel van de bevolking als aanhang. Daarna volgen de Rooms-Katholieke Kerk en de Anglicaanse Kerk, met elk 15% van de bevolking. Andere christelijke kerkgenootschappen zijn de Zevendedagsadventisten en de Kerk van Christus. Vanwege de moderne spullen die meegenomen werden door soldaten in de Tweede Wereldoorlog, ontstonden er diverse cargocultussen. Hiervan stierven er velen weer uit, maar de John Frum cultus op Tanna is nog altijd groot.
[bewerk] Cultuur
De cultuur van Vanuatu heeft een grote diversiteit behouden, vanwege lokale varaities en buitenlandse invloeden. Vanuatu kan onderverdeeld worden in drie belangrijke cultuurgebieden:
- Het noorden, waar rijkdom wordt gezien als hoeveel men weg kan geven (vooral varkens, die in heel Vanuatu worden gezien als een symbool voor rijkdom);
- Het midden, waar de traditionelere Melanesische cultuur domineert;
- Het zuiden, waar zich een systeem heeft ontwikkeld van het toekennen van titels, die worden geassocieerd met privileges.
Jonge mannen moeten verschillende ceremonies ondergaan om hen voor te bereiden op de volwassenheid, gewoonlijk met een besnijdenis. Bezoekers van Vanuatu worden aangemoedigd om ingetogenheid en beleefdheid te tonen en zich op en respectvolle wijze te kleden. De muziekindustrie in Vanuatu groeide snel in de jaren 1990 en diverse bands hebben een kenmerkende Vanuatuaanse identiteit gesmeden. In Port Villa en twee andere centra zitten locaties van de University of the South Pacific, een onderwijsinstelling die gezamelijk beheerd wordt door twaalf landen in de Stille Oceaan. Op Vanuatu bevindt zich de enige rechtenfaculteit van de universiteit.
[bewerk] Trivia
In 2006 benoemde de New Economics Foundation Vanuatu als het gelukkigste land om te leven uit een lijst van 178 landen. Vanuatu heeft namelijk de hoogste Happy Planet Index.
[bewerk] Externe links
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Vanuatu van Wikimedia Commons. |
| Landen en gebieden in Oceanië | ||
|---|---|---|
|
Onafhankelijke landen: Australië | Fiji | Kiribati | Marshalleilanden | Micronesia | Nauru | Nieuw-Zeeland | Palau | Papoea-Nieuw-Guinea | Salomonseilanden | Tonga | Tuvalu | Vanuatu | Samoa |
||
| Andere gebieden in Oceanië: Amerikaans-Samoa | Cookeilanden | Frans Polynesië | Guam | Hawaï | Nieuw-Caledonië | Niue | Noordelijke Marianen | Norfolk | Pitcairneilanden | Tokelau-eilanden | Wallis en Futuna | ||
| Etnologische indeling: Melanesië | Micronesië | Polynesië | ||
