Dawne osiedla typu miejskiego w Polsce

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

W PRL podczas reformy administracyjnej z 1954 wprowadzono wzorem radzieckim nową jednostkę podziału terytorialnego: "osiedle typu miejskiego". Jej status był pośredni między wsią a miastem. Do tej kategorii zaliczano miejscowości przyfabryczne (np. Sitkówka-Nowiny, Jelcz), większe ośrodki wypoczynkowe (Dziwnów), i inne miejscowości, które posiadały pewne cechy miejskie, a nie zdecydowano się na nadanie im praw miejskich. Kategorię taką wprowadziła Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o osiedlach i radach narodowych osiedli; Dz. U. Nr 43 poz. 192.

Osiedla typu miejskiego funkcjonowały do 1972 roku, kiedy to zostały zniesione na mocy Ustawy z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych; Dz. U. Nr 49 poz. 312.; ustawa ta likwidowała również gromady. Po wprowadzeniu jej w życie części dotychczasowych osiedli typu miejskiego nadano prawa miejskie, część przyłączono do sąsiednich miast, a część zaliczono do wsi.

Osiedla zostały uszeregowane według obecnych województw:

dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
lubelskie
łódzkie
mazowieckie
opolskie

podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warmińsko-mazurskie
wielkopolskie
zachodniopomorskie

[edytuj] Województwo dolnośląskie

Bardo - osiedle 1954-1969 (w 1969 otrzymało prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1300-1945)
Głuszyca - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie)
Gorce - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie; w 1973 połączone z miastem Boguszów i osiedlem Kuźnice Świdnickie utworzyły nowe miasto Boguszów-Gorce)
Jedlina-Zdrój - osiedle 1954-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1768-1919)
Jelcz - osiedle ?-? (w 1987 połączony z Laskowicami Oławskimi utworzył miasto Jelcz-Laskowice)
Kamieniec Ząbkowicki - osiedle ?-?
Karpacz - osiedle 1954-1959 (w 1959 otrzymał prawa miejskie)
Kuźnice Świdnickie - osiedle ?-? (w 1973 połączone z miastami Boguszów i Gorce utworzyły nowe miasto Boguszów-Gorce)
Laskowice Oławskie - osiedle ?-? (w 1987 połączone z Jelczem utworzyły miasto Jelcz-Laskowice)
Leśna - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1319-1945)
Malczyce - osiedle ?-?
Mysłakowice - osiedle ?-?
Olszyna - osiedle ?-? (w 2005 otrzymała prawa miejskie)
Piechowice - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie)
Pieńsk - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie)
Pieszyce - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie)
Piława Górna - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie)
Polkowice - osiedle ?-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1291-1945)
Przemków - osiedle 1954-1959 (w 1959 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1305-1945)
Słupiec - osiedle 1959-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie; w 1973 włączony do Nowej Rudy)
Sobieszów - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie; w 1976 włączony do Jeleniej Góry)
Stronie Śląskie - osiedle 1959-1967 (w 1967 otrzymało prawa miejskie)
Szczytna - osiedle 1959-1973 (w 1973 otrzymała prawa miejskie)
Szklarska Poręba - osiedle 1954-1959 (w 1959 otrzymała prawa miejskie)
Świerzawa - osiedle 1957-1973 (w 1984 otrzymała prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1295-1945)
Turoszów - osiedle 1959-1973 (w 1973 włączony do Bogatyni)
Walim - osiedle ?-?
Wąsosz - osiedle 1959-1973 (w 1984 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1250-1945)
Węgliniec - osiedle 1954-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie)
Wilków - osiedle ?-?
Wojcieszów - osiedle 1956-1973 (w 1973 otrzymał prawa miejskie)
Zawidów - osiedle 1949-1969 (w 1969 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1396-1945)

[edytuj] Województwo kujawsko-pomorskie

Izbica Kujawska - osiedle 1958-1973 (w 1973 otrzymała prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1394-1870)
Jabłonowo Pomorskie - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymało prawa miejskie)
Janikowo - osiedle 1959-1962 (w 1962 otrzymało prawa miejskie)

[edytuj] Województwo lubelskie

Nałęczów - osiedle 1956-1963 (w 1963 otrzymał prawa miejskie)
Poniatowa - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie)
Rejowiec Fabryczny - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie)

[edytuj] Województwo lubuskie

Czerwieńsk - osiedle 1957-1969 (w 1969 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1690-1945)
Gozdnica - osiedle 1955-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie)
Iłowa - osiedle 1957-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie od 1679 do XIX wieku)
Kunice Żarskie - osiedle ?-1969 (w 1969 otrzymały prawa miejskie; w 1972 włączone do Żar)
Łęknica - osiedle 1956-1969 (w 1969 otrzymała prawa miejskie)
Małomice - osiedle 1959-1969 (w 1969 otrzymały prawa miejskie)

[edytuj] Województwo łódzkie

Andrespol - osiedle ?-?
Kolumna - osiedle ?-1973 (w 1973 włączona do Łasku)
Karsznice - osiedle ?-1973 (w 1973 w części włączone do Zduńskiej Woli)
Zelów - osiedle 1954-1957 (w 1957 otrzymał prawa miejskie)

[edytuj] Województwo małopolskie

Bolesław - osiedle 1955-?
Brzeszcze - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie)
Bukowno - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymało prawa miejskie)
Chełmek - osiedle 1956-1969 (w 1969 otrzymał prawa miejskie)
Krościenko - osiedle 1958-1973 (w 1973 połączone ze Szczawnicą współtworzyło miasto Szczawnica-Krościenko, zlikwidowane w 1982)
Libiąż - osiedle 1956-1969 (w 1969 otrzymał prawa miejskie)
Sułkowice - osiedle 1959-1969 (w 1969 otrzymały prawa miejskie)
Szczawnica - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie; w 1973 połączona z Krościenkiem współtworzyła miasto Szczawnica-Krościenko, zlikwidowane w 1982)

[edytuj] Województwo mazowieckie

Chodaków - osiedle ?-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie; w 1977 włączony do Sochaczewa)
Jedlnia-Letnisko - osiedle ?-?
Jeziorna osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie; w 1969 połączona z miastem Skolimów-Konstancin w nowe miasto Konstancin-Jeziorna)
Józefów - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie)
Karczew - osiedle 1958-1959 (w 1959 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1548-1870)
Kobyłka - osiedle 1957-1969 (w 1969 otrzymała prawa miejskie)
Łaskarzew - osiedle 1959-1969 (w 1969 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1418-1870)
Łochów - osiedle ?-1969 (w 1969 otrzymał prawa miejskie)
Marki - osiedle 1957-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie)
Ożarów-Franciszków - osiedle 1957-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie ze zmianą nazwy na Ożarów Mazowiecki)
Podkowa Leśna - osiedle 1957-1969 (w 1969 otrzymała prawa miejskie)
Sulejówek - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie)
Tłuszcz - osiedle 1957-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie)
Wesoła - osiedle 1958-1969 (w 1969 otrzymała prawa miejskie; w 2002 włączona do Warszawy)
Ząbki - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie)
Zielonka - osiedle 1956-1960 (w 1960 otrzymała prawa miejskie)

[edytuj] Województwo opolskie

Fosowskie - osiedle 1956-1973 (w 1973 włączone do Kolonowskiego, które równocześnie otrzymało prawa miejskie)
Gogolin - osiedle 1958-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie)
Groszowice - osiedle ?-1956 (w 1956 włączone do Opola)
Kłodnica - osiedle 1959-1973 (w 1973 otrzymała prawa miejskie; w 1975 połączona z Kędzierzynem, Koźlem i Sławięcicami utworzyła Kędzierzyn-Koźle)
Kolonowskie - osiedle 1956-1973 (w 1973 otrzymało prawa miejskie)
Otmęt - osiedle ?-1961 (w 1961 włączony do Krapkowic)
Ozimek - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie)
Sławięcice - osiedle 1959-1973 (w 1973 otrzymały prawa miejskie; w 1975 połączone z Kędzierzynem, Koźlem i Kłodnicą utworzyły Kędzierzyn-Koźle); wcześniejsze prawa miejskie w latach 1228-1260)
Zawadzkie - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymało prawa miejskie)
Zdzieszowice - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie)

[edytuj] Województwo podkarpackie

Iwonicz-Zdrój - osiedle 1956-1973 (w 1973 otrzymał prawa miejskie)
Jedlicze - osiedle 1959-1967 (w 1967 otrzymało prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1768-1870)
Nowa Dęba - osiedle 1954-1961 (w 1961 otrzymała prawa miejskie)
Nowa Sarzyna - osiedle 1956-1973 (w 1973 otrzymała prawa miejskie)
Zagórz - osiedle 1959-1972 (w 1972 włączony do Sanoka; w 1977 wyłączony, otrzymał prawa miejskie)

[edytuj] Województwo podlaskie

Czarna Białostocka - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie)
Dąbrowa Białostocka - osiedle ?-1965 (w 1965 otrzymała prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie 1775-1950)
Mońki - osiedle ?-1965 (w 1965 otrzymały prawa miejskie)

[edytuj] Województwo pomorskie

Czarna Woda - osiedle 1958-1973 (w 1993 otrzymała prawa miejskie)
Hel - osiedle 1954-1963 (w 1963 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1378-1872)
Jastarnia - osiedle 1954-1973 (w 1973 otrzymała prawa miejskie)
Jastrzębia Góra - osiedle ?-1975 (w 1975 włączona do Władysławowa)
Kępice - osiedle 1959-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie)
Krynica Morska - osiedle 1959-1973 (w 1991 otrzymała prawa miejskie)
Reda - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie)
Władysławowo - osiedle 1954-1963 (w 1963 otrzymało prawa miejskie)

[edytuj] Województwo śląskie

Blachownia - osiedle 1959-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie)
Boguszowice - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie; w 1975 włączone do Rybnika)
Brzozowice-Kamień - osiedle 1954-1962 (w 1962 miasto otrzymało prawa miejskie; w 1973 włączone do Brzezin Śląskich, a w 1975 wraz z nimi do Piekar Śląskich)
Chwałowice - osiedle 1955-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie; w 1973 włączone do Rybnika)
Czerwionka - osiedle 1955-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie; w 1975 włączona do Leszczyn, w 1992 zmiana nazwy miasta na Czerwionka-Leszczyny)
Dąbrówka Wielka - osiedle ?-1973 (w 1975 włączona do Piekar Śląskich)
Gołonóg - osiedle ?-1960 (w 1960 właczony do Dąbrowy Górniczej)
Herby - osiedle ?-?
Hołdunów - osiedle 1956-1961 (w 1961 włączony do Lędzin a w 1975 wraz z nimi do Tychów; w 1991 wyłączony, nadal jako dzielnica Lędzin)
Imielin - osiedle 1957-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie; w 1975 włączony do Tychów, a w 1977 do Mysłowic; w 1995 wyłączony jako samodzielne miasto)
Jastrzębie-Zdrój - osiedle 1956-1963 (w 1963 otrzymało prawa miejskie)
Jeleń - osiedle 1958-1973 (w 1973 otrzymał prawa miejskie; w 1977 włączony do Jaworzna)
Kazimierz Górniczy - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie; w 1975 włączony do Sosnowca)
Klimontów - osiedle 1954-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie; w 1975 włączony do Sosnowca)
Kostuchna - osiedle 1955-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie; w 1975 włączona do Katowic; wcześniej w obrębie Katowic jako wieś w latach 1951-1954)
Koszęcin - osiedle 1958-1973
Krupski Młyn - osiedle 1955-1972
Kuźnia Raciborska - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie)
Leszczyny - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie; w 1975 połączone z Czerwionką, zachowując jednak nazwę Leszczyny; w 1992 zmiana nazwy miasta na Czerwionka-Leszczyny)
Lędziny - osiedle 1957-1966 (w 1966 otrzymały prawa miejskie; w 1975 włączone do Tychów, w 1991 wyłączone jako samodzielne miasto)
Łagisza - osiedle ?-1969 (w 1969 otrzymała prawa miejskie; w 1973 włączona do Będzina)
Łaziska Średnie - osiedle 1954-1973 (w 1973 włączone do Łazisk Górnych)
Łazy - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie)
Maczki - osiedle ?-1973 (w 1975 włączone do Sosnowca)
Miasteczko Śląskie - osiedle 1958-1963 (w 1963 otrzymało prawa miejskie; w 1975 włączone do Tarnowskich Gór, w 1995 wyłączone jako samodzielne miasto; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1561-XIX wiek i 1866-1945)
Mikuszowice Śląskie - osiedle 1958-1969 (w 1969 włączone do Bielska-Białej)
Murcki - osiedle 1954-1967 (w 1967 otrzymały prawa miejskie; w 1975 włączone do Katowic)
Nakło - osiedle ?-?
Ogrodzieniec - osiedle 1956-1973 (w 1973 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1386-1870)
Orzesze - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymało prawa miejskie)
Ostrowy Górnicze - osiedle ?-1967 (w 1967 włączone do Kazimierza Górniczego a w 1975 wraz z nim do Sosnowca)
Poraj - osiedle ?-?
Porąbka - osiedle 1956-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie; w 1975 włączona do Sosnowca)
Poręba - osiedle 1957-1973 (w 1973 otrzymała prawa miejskie; w 1975 włączona do Zawiercia, w 1982 wyłączona jako samodzielne miasto)
Siersza - osiedle 1958-1969 (w 1969 połączona z Trzebinią współtworzyła miasto Trzebinia-Siersza, przemianowane w 1977 na Trzebinia)
Siewierz - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie od XII wieku do 1870)
Sławków - osiedle 1954-1958 (w 1958 otrzymał prawa miejskie; w 1977 właczony do Dąbrowy Górniczej, w 1984 wyłączony jako samodzielne miasto; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1286-1869)
Stolarzowice - osiedle ?-1973 (w 1975 włączona do Bytomia)

Strzybnica - osiedle 1958-1967 (w 1967 otrzymała prawa miejskie; w 1975 włączona do Tarnowskich Gór)

Szczyrk - osiedle ?-1973 (w 1973 otrzymał prawa miejskie)
Ustroń - osiedle 1954-1956 (w 1956 otrzymał prawa miejskie)
Wesoła - osiedle 1954-1962 (w 1962 włączona do Mysłowic)
Węgierska Górka - osiedle 1958-1973
Wieszowa - osiedle ?-?
Wilcze Gardło - osiedle ?-1973 (w 1975 włączone do Gliwic)
Wisła - osiedle 1955-1962 (w 1962 otrzymała prawa miejskie)
Wojkowice - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie; w 1977 włączone do Będzina, w 1992 wyłączone jako samodzielne miasto)
Zagórze - osiedle 1954-1967 (w 1967 otrzymało prawa miejskie; w 1975 włączone do Sosnowca)
Ząbkowice - osiedle 1958-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie; w 1977 właczone do Dąbrowy Górniczej)
Zbrosławice - osiedle ?-?

[edytuj] Województwo świętokrzyskie

Ćmielów - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1505-1870)
Kazimierza Wielka - osiedle 1954-1959 (w 1959 otrzymała prawa miejskie)
Sitkówka-Nowiny - osiedle ?-?
Stąporków - osiedle 1954-1967 (w 1967 otrzymał prawa miejskie)
Suchedniów - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymał prawa miejskie)

[edytuj] Województwo warmińsko-mazurskie

Frombork - osiedle 1958-1959 (w 1959 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1310-1945)
Korsze - osiedle 1954-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie)
Sępopol - osiedle 1959-1973 (w 1973 otrzymał prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1351-1945)
Pieniężno - osiedle 1959-1973 (w 1973 otrzymało prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1295-1945)
Prostki - osiedle ?-?
Ruciane - osiedle 1958-1966 (w 1966 połączone z Nidą utworzyło miasto Ruciane-Nida)

[edytuj] Województwo wielkopolskie

Nowe Skalmierzyce - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymały prawa miejskie)
Puszczykowo - osiedle 1956-1962 (w 1962 otrzymało prawa miejskie)
Sompolno - osiedle 1958-1973 (w 1973 otrzymało prawa miejskie; wcześniejsze prawa miejskie w latach 1477-1867)
Wapno - osiedle ?-?